قازاندا نە بولسا، شومىشكە سول ىلىنەدى. قازاقتىڭ «ىشىمدەگىنىڭ ءبارى – تىلىمدە، تىلىمدەگىنىڭ ءبارى – تۇرىمدە» دەيتىن ءسوزى ءدوپ باسىپ ءدال ايتىلعان تەڭەۋ دەسەك قاتەلەسپەيمىز. و باستا تەك جاقسىلىق پەن مەيىرىمدىلىكتى ناسيحاتتاۋعا بۇيىرىلعان ءتىلىمىز كەيدە اشۋعا بۋلىققاندا ءزارىن توگىپ-توگىپ الاتىنى جاسىرىن ەمەس. «بال تامعان تىلدەن ۋ دا تامادى». دەگەنمەن، ءبىز بالامىزعا نە ايتىپ ءجۇرمىز؟ ونىڭ بالا بولاشاعىنا اسەرى قانداي؟ وسى تۋرالى ويلانىپ كوردىك پە؟

(!) "جەكسۇرىن"
(!) "اتاڭا نالەت"
(!) "اتىڭ وشكىر"
(!) "ءيتتىڭ بالاسى"
(!)"قويانشىق"
(!) "قۇرىپ كەتكىر"
(!) "وڭباعان"
(!) "سورلى"
(!) "جەر جۇرتقىر"... تىزبەكتەي بەرسەڭىز، مۇنداي قورقىنىشتى ءسوز تىركەستەرى كوپ-اق. ءبىرىمىز اندا-ساندا ابايسىزدا ايتىپ قالساق، ەندى ءبىرىمىز ۇنەمى قولدانۋىمىز مۇمكىن. الايدا، قاي-قايسىسىن الساق تا، ماعىناسى قارعىسقا بارىپ تىرەلەتىنىن باعامداي بەرمەيمىز. ماسەلەن، «اتاڭا نالەت» ءسوزىنىڭ تۇبىرىندە «سەنىڭ اتاڭا لاعىنەت!» دەگەن قارعاۋ جاتىر. «سورلى» دەپ سورلاعانىن، ال «وڭباعان» دەۋ ارقىلى وزگەنىڭ وڭباي كەتكەنىن قالاعان بولاسىز. «ءيتتىڭ بالاسى»، «جەر جۇتقىردى» بالا-شاعاعا قولدانۋ تۇپتىڭ-تۇبىندە بەرەكەسىزدىككە الىپ بارادى. سوندىقتان وتىز تىستەن شىققان سوزدەرىمىز دۇعا، باتا ەسەبىندە كەتەتىنىن ەسكەرسەك، بىلاپىت، بەيپىل سوزدەردەن اۋىلىمىزدى الىس ۇستاعانىمىز ءجون. ءتىل تۇزەلسە، ەل دە تۇزەلەدى. ارداقتى پايعامبارىمىزدىڭ ءوزى (ﷺ): «كىمدە-كىم اقىرەت كۇنىنە سەنسە، جاقسى ءسوز سويلەسىن نەمەسە ۇندەمەسىن»، - دەگەن جوق پا ەدى؟
ءسىز ايتقان جاقسى ءسوز مۇراتقا جەتكىزەدى، ال كەرىسىنشە قارعىس ۇرپاعىڭىزدىڭ ومىرىنە بالتا شابادى. ءسىز اڭداماي سويلەگەن كەي سوزدەن تالاي جان، تالاي ۇرپاق قان جۇتىپ، قايعى شەگىپ، راسىمەن دە وڭباي كەتۋى مۇمكىن. سول سەبەپتى، وزگەنى قارعاپ-سىلەگەنشە ولارعا جاقسى دۇعا تىلەگەن الدەقايدا تيىمدىرەك. بابالارىمىز اشۋلانسا دا
✔️ "بار بولعىر"
✔️ "وركەنىڭ وسكىر" دەپ جاقسى ءسوزدى جارىم ىرىسقا بالاعان. بولار ەلدىڭ بالاسى ءبىرىن-بىرى باتىر دەمەي مە؟ ولاي بولسا، قارعىستىڭ ورنىنا العىس ايتۋدى داعدىمىزعا اينالدىرايىق. «اتىڭ وشكىردىڭ» ورنىنا «وركەنىڭ وسكىر»، «قۇرىپ كەتكىردىڭ» ورنىنا «بار بولعىر»، «تۇقىمىڭ قۇرعىردىڭ» ورنىنا «تۇقىمىڭ جايىلعىر»، «اتاڭا نالەتتىڭ» ورنىنا «جاقسى اتانىڭ بالاسى ەكەن» دەسەك، قانداي عانيبەت بولار ەدى؟!

"اسىل ارنا" پاراقشاسىنان

ۇسىنعان: ماقپال سەمباي