Қазақстанда жүрек-қан тамырлары ауруларының алдын алу тәсілін өзгертуге қабілетті инновациялық даму ұсынылған. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ғалымдары "Zhurek AI" платформасын – жасанды интеллект технологиялары мен медициналық заттар интернетінің көмегімен инфаркт пен жүректің басқа да ауруларының қаупін алдын ала анықтай алатын зияткерлік жүйені құрды.
Жоба ғылым және жоғары білім министрлігінің қолдауымен жүзеге асырылуда және ғылыми ортада танылды. Әзірлеушілердің айтуынша, жүйе медициналық көрсеткіштерді нақты уақыт режимінде талдауға және ықтимал қауіптер туралы ескертуге қабілетті аппараттық құрал мен аналитикалық платформаны біріктіреді.
"Платформа дәрігерлер мен пациенттерге жүрек-қан тамырлары ауруларының даму ықтималдығын алдын ала анықтауға көмектеседі. Әрбір адам қысқа сауалнамадан өтіп, жүрек соғу жиілігін, вариақтың өзгергіштігін, қандағы оттегінің деңгейін және басқа параметрлерді өлшейтін құрылғыны қоса алады. Осы мәліметтер негізінде жасанды интеллект тәуекелдерді бағалайды және ұсыныстар береді", – деді ҚазҰУ жасанды интеллект және Заттар интернеті зертханасының ғылыми қызметкері Әсия Балтабаева.
Зерттеушілердің айтуынша, Zhurek AI физиологиялық деректерді жинап қана қоймайды, сонымен қатар генетикалық және әлеуметтік факторларды талдайды. Жүйе пайдаланушының жасын, салмағын, тұқым қуалаушылығын, созылмалы ауруларын және өмір салтын ескереді. Машиналық оқыту алгоритмдері, соның ішінде терең нейрондық желілер және тірек векторлары әдісі болжамның жоғары дәлдігін қамтамасыз етеді және әдеттегі тексерулерде де жиі байқалмайтын жасырын ауытқуларды анықтауға мүмкіндік береді.
Платформаның жеке модулі зертханалық талдау нәтижелерімен жұмыс істей алады. Пайдаланушыға жүйеге қан деректері бар стандартты PDF файлын жүктеу жеткілікті, содан кейін Zhurek AI бірден тәуекел бағасын береді. Әзірлеушілердің айтуынша, бұл мүмкіндік әсіресе кардиологтарға тұрақты қол жетімділігі жоқ шалғай аймақтар үшін пайдалы.
"Жобаның басты артықшылығы – жылдамдық пен дәлдік. Біздің модель қазақстандық пациенттердің мыңдаған нақты медициналық деректерінде оқытылды, бұл оны халқымыздың ерекшеліктеріне бейімделген етеді. Бұл дербестендірілген медицинаға жасалған маңызды қадам", - деп атап өтті Балтабаева.
Жобада студенттерден бастап ғылым докторларына дейін ҚазҰУ-дың 15-тен астам маманы жұмыс істейді. Ғалымдар кардиология ғылыми-зерттеу институтымен және бірнеше ауруханалармен белсенді түрде ынтымақтасады, жүйені оқыту үшін олардың деректер жиынтығын пайдаланады.
Университет Zhurek AI тек ғылыми даму ғана емес, сонымен қатар елдегі ауруханалар мен клиникаларда енгізуге болатын практикалық құрал болатынын атап өтті. Болашақта жобаны коммерцияландыру және медицинаның басқа салаларына, соның ішінде ұйқы сапасын талдауға ұқсас жүйелер құру жоспарлануда.
"Жүрек – қан тамырлары аурулары-Қазақстандағы өлім-жітімнің басты себебі. Біз өз еліміздегі медицинаның белсенді болғанын қалаймыз, сондықтан ауруды емдеуге емес, алдын алуға болады. Zhurek AI-бұл технология адам денсаулығына жұмыс істейтін болашаққа жасалған қадам",-деп атап өтті ҚазҰУ баспасөз қызметі.
