Qazirgi tańda oblysymyzda 81 kooperatıv qurylyp, olar ár tarapty ónimder men kókónister óndirýde. Qaıta ujymdasý zaman talabymen bolyp jatqan proses. Osy kúnge deıin aıaǵyna turyp, óndiris aınalymyn birneshe mıllıon dollardan asyrǵan sharýa qojalyqtary men agro salasyndaǵy bıznesmenderdiń sany sońǵy on jylda edáýir eselengen. Úlken zaýyttar men sehtar salyp úlgergender aınalasyndaǵy aýyldardy jumyspen qamtý úshin kooperatıv qurady. Árbir kooperatıv múshesi qabiletine qaraı qyzmetin atqaryp, irilený prosesi óse beredi.

Máselen, Arys qalasyndaǵy tomat shyǵaratyn zaýyt Arys qalasy turǵyndarynan kooperatıv quryp, aýyl turǵyndarynyń bári jappaı qyzanaq egip nápáqasyn tabady. Eki jaqqa da tıimdi. Lengirdegi «Fýdmaster» kompanıasy aýdannyń birneshe jerinen sút qabyldaý ortalyqtaryn ashyp, aýyl turǵyndaryn kooperatıv múshesi etip qabyldap, olardyń sútin satyp alady. Túlkibas aýdany klımattyq ereksheligine saı alma baýdyń otanyna aınalmaq. Túlkibastyń almasyn álemdik brendke aınaldyrýdy kózdegen túlkibastyq kooperatıv aýdannyń barlyq aýyldaryna alma egýdi josparlap otyr. Maqtaaral men Túrkistannan logıstıkalyq ortalyqtar ashyp, ekologıalyq taza pisken qaýyndy júk kólikterimen tike Evropaǵa jóneltýdi sol aımaqtaǵy kooperatıvter iske asyryp jatyr. Sozaq aýdanynyń kooperatıvteri túıe sútinen sút untaǵy ári tabletka jasaıtyn ınvestorlardy taýyp, osynaý ónimderin álemdik básekege qabiletti ónimderdiń qataryna qosqysy keledi. Saıramda álemdik Sýper-Gıper marketterdiń talaptaryna saı mal soıý beketi ashyldy. Qazaqstandaǵy jylyjaılardyń 90 paıyzy Saryaǵash aýdanynda shoǵyrlanǵan. Saryaǵashtyqtar kooperatıv quryp, jylyjaı ónimderiniń sapasyn Italıa ónimderiniń sapasymen teń etip Reseı naryǵyn jaýlaýǵa bel býdy.

Syrt baqylaǵan adam Ońtústiktiń agrarlyq sektory evolúsıalyq jolmen baıaý damyp kele jatqanyn baıqar edi. Iri sharýa qojalyqtary aınalasyna usaq sharýalardy biriktirip, aınalymy artqan saıyn úlkeıe beredi. Qarajaty kóbeıgen saıyn bilikti mamandardy jaldap, zamanaýı tehnologıalardy satyp alyp, tabystaryn da eseleı beredi. Ońtústikte 90 myńǵa jýyq sharýa qojalyqtary tirkelgenimen, ókinishke qaraı, olardyń jartysy jumys istemeıdi. Bir mıllıon gektar jerdi 81 kooperatıv qaıdan ıgersin?!

Sharýa qojalyqtaryn ashyp bolyp, ári qaraı bilikti maman taba almaı otyrǵan dıqandarǵa arnap kolej, ýnıversıtetterden arnaıy zertteý bazalaryn ashyp otyrmyz. Osylaısha dıqandardy kýrstan ótkizý júıesin qalyptastyrýdamyz. Kez kelgen sharýa bir aptalyq nemese bir aılyq kýrstan ótken soń problemalaryn bilikti mamandarmen birge jerdiń basynda sheshýge jaǵdaı jasalady. Dýaldi oqý ádistemesin qolǵa alyp, aýyl sharýashylyǵy salasyndaǵy mamandyqtardy ıgerip jatqan stýdentterdi óndiristik jylyjaıdaǵy sheteldik agronomdardyń qasyna qosyp, tájirıbeden ótkizý júıesi jolǵa qoıyldy. Degenmen, mundaı áreketter áli de azdyq etedi. Sondyqtan el ekonomıkasynyń ósýine úles qosqyńyz kelse, oblystyq aýyl sharýashylyǵy basqarmasynyń kooperatıv bólimine kelińiz. Kelip qana qoımańyz, baǵyt-baǵdar alyp, Otanymyzdyń tiregin nyǵaıtýǵa bel býyp, altyn besik aýyldyń asqaqtaýyna at salysyńyz!

Darhan JIENBAI, Ońtústik Qazaqstan oblystyq aýyl sharýashylyǵy basqarmasynyń mamany

«Ońtústik Qazaqstan» gazeti