Qazirgi tańda qoǵamdy alańdatyp otyrǵan eleýli qaýip – jastardyń salafılik aǵymǵa arbalýy. Sebebi ǵalamtor jelisiniń qoljetimdiligi salafızm ıdeologıasynyń keńinen taralýyna tıimdi jaǵdaı týǵyzýda.

Ǵalamtor jelisi elimizdiń azamattaryn, ásirese jastardy týra joldan taıdyratyn salafızm aǵymynyń negizgi quralyna aınaldy. Olar túrli «Facebook», «Vkontakte» jáne t.b. áleýmettik jelilerde óz ıdeologıalaryn dáripteıtin aýdıo jáne beıne ýaǵyzdar, maqalalar, motıvatorlyq posttardy keńinen jarıalaý arqyly óz ıdeologıalaryn taratýda.

Salafızm ıdeologtary ǵalamtor álemindegi «Scype», «Youtube» sekildi beınehostıngterdi paıdalanyp, jastarǵa beıne dárister oqý arqyly olardyń radıkaldyq aǵymdarǵa kirýine sebepker bolýda. Salafızm aǵymynyń arbaýyna túsken adam memlekettiń zaıyrly qaǵıdattaryna, bılik pen dástúrli din ókilderine qarsylyq tanytyp, qoǵamǵa aıtarlyqtaı zıan keltiretini anyq. Al qoǵamnyń belsendi býyny jastar arqyly óz qatarlaryn tolyqtyryp jatqan salafızm ókilderiniń kózdeıtini – el arasynda alaýyzdyq týdyryp, óz múddelerine qol jetkizý.

Salafılik baǵyttaǵy saıttar men paraqshalar agressıvtiligin baıqatpaý úshin sońǵy jyldary motıvatorlary men sýretteriniń sapalylyǵyn arttyrýda. Sebebi psıhologıalyq zertteýler boıynsha ǵalamtor oqyrmany aqparatty 90% kózben kórý arqyly qabyldaıdy. Salafızm ıdeologıasyn nasıhattaıtyn saıttarda kásibı psıholog ári bloger mamandar jumys atqaratyndyǵy ańǵarylady.

Sondyqtan qazirgi básekeles qoǵamda dástúrli hanafı baǵytyndaǵy saıttardyń da sapasy men kórnekiligin jetildirip otyrý – ýaqyt talaby. Sondaı-aq, jastar kóp shoǵyrlanatyn, alaıda ázirge salafızm ıdeologıasy kóp tarala qoımaǵan «İnstagram», «Twitter» sekildi zamanaýı ǵalamtor jelilerinde dástúrli din men salt-dástúrdiń qundylyqtaryn dáripteıtin paraqshalardy mazmundy materıaldarmen tolyqtyryp, otyrý arqyly oqyrmandar sanyn arttyryp, maǵynaly jarıalanymdardy engizip otyrý qajet. Sonda salafılik ıdeologtardyń «facebook», «vkontakte» jelilerindegideı belsendilikteriniń «instagram», «twitter» jelilerinde oryn alýyna toıtarys berýge bolady.

Elimizdiń ári qaraı damýy tikeleı jastarǵa baılanysty bolǵandyqtan, jastardyń rýhanı deńgeıi men saýattylyǵyna basa mán berý mańyzdy. Sondyqtan jastardyń dinı saýatyn jetildirý jumystaryn tek qana bilim berý oshaqtarymen shektep qoımaı, olardyń bos ýaqytyn kóp arnaıtyn ǵalamtordy qundy da baı, ǵıbratty da taǵylymdy baǵdarlamalarmen tolyqtyrý qajet.

Salafızm ıdeologıasyna qarsy tótep beretin ulttyq ıdeologıany jandandyrý – ýaqyt talaby. Sondyqtan salt-dástúrler men ulttyq ıdeologıanyń hanafı mázhabymen sabaqtasyp jatqanyn jastar aýdıtorıalarynda keńinen túsindirgen tıimdi. Salafızm aǵymymen kúresip júrgen mamandardyń jumys qabileti men kásibı deńgeılerin arttyrýda, dárister men semınarlar jıi uıymdastyrylsa nur ústine nur. Salafızm ıdeologıasynyń jastardyń arasyna taralýyna tosqaýyl qoıýdyń taǵy bir joly – memleket tarapynan ulttyq-mádenı ıdeologıany kúsheıtý.

Jastardy shetin kózqarasty salafızm ıdeologıasynan saqtandyrýdyń mańyzdylyǵyn Elbasymyz N.Á.Nazarbaev «Qazaqstan-2050» strategıasy – qalyptasqan memlekettiń jańa saıası baǵyty» joldaýynda jastardy ulttyq dástúrdi ardaqtap, dástúrge saı dinı sana qalyptastyrýǵa úndeý arqyly kórsetken bolatyn.

Dinı saýatynyń kemshindiginen keıbir jastar Qazaqstan Respýblıkasy aýmaǵynda tyıym salynǵan aǵymdardyń dáristerin tyńdaǵany nemese aqparattarmen bóliskeni, unady dep túımeshekti basqany úshin quzyrly organdarmen zań aldynda jaýapqa tartylyp otyrǵan jaǵdaılar kezdesýde. Jastar arasyndaǵy mundaı keleńsizdikterdiń aldyn-alý úshin ǵalamtor jelilerinde din salasyndaǵy kásibı mamandardyń belsendi jumys atqarý qajettiligi artyp otyr.

Jahandyq aqparattyq keńistikke aınalǵan ǵalamtor jelilerinde jastardyń kóptep shoǵyrlanýy zamanaýı talap desek te, ol keı jaǵdaıda jastardyń túrli teris dinı aǵymdardyń málimetterimen sýsyndap, ár túrli aýytqýlarǵa uryndyratyn jol ekenin kópshiliktiń nazaryna salǵymyz keledi.

Qalabaı Gúlnaz Bolatqyzy,

QR Din isteri jáne azamattyq qoǵam mınıstrligi Din isteri komıteti Din máseleleri jónindegi ǵylymı-zertteý jáne taldaý ortalyǵynyń ǵylymı qyzmetkeri