Asa Qamqor, erekshe Meıirimdi Allanyń atymen bastaımyn!

Alla buıyrsa, sanaýly kúnderden keıin 2500 otandasymyz qasıetti qajylyq saparyna attanady. Jerlesterimiz osy jyly da Astana, Almaty jáne Shymkent shaharynan tikeleı reıspen Mekke men Mádına qalalaryna ushady. Bıylǵy jyldyń basty jańalyǵy – Qazaqstan qajylarynyń otandyq «SKAT» áýekompanıasymen tasymaldanýy.

Charterlik reıs, Allanyń qalaýymen, Mekke men Mádınany nebary 4-5 saǵatta baǵyndyrady. Bul – búgingi zamannyń zor jetistigi. Osyǵan deıin qajylarymyz Túrkıa, Birikken Arab Ámirlikteri arqyly ushatyn. Ondaǵy áýejaılarda 18-20 saǵat aıaldap, bir táýlikke jýyq ýaqytyn shyǵyndaıtyn. Endi, mine, Alla Taǵala otandastarymyzdyń jolyn odan saıyn jeńildetip qoıdy. Tańerteń elden ushqan qandasymyz túske taıaý, Allanyń qalaýymen qasıetti Qaǵbany kórý baqytyna ıe bolady. Adamzattyń aıshylyq alys jerdi áp-sátte baǵyndyrýy – Rabbymyzdyń bizge bergen sheksiz meıirimi hám múmkindigi dep aıtar edik.

Keshegi Tileýke Qulekeuly (Shal aqyn) babamyzdyń:

«Mekke menen Mádına joldyń ushy,

Alys sapar deıdi ǵoı barǵan kisi», – dep jyrlaǵany esimizde. Al búgingi HHİ ǵasyrdyń tehnologıalyq jetistigi Mekke men Mádınany jaqyndata tústi. Allaǵa shúkir deımiz.

Qajylyq hám rýhanı daıyndyq

Paıǵambarymyz Muhammed (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) óziniń hadıs-sharıfinde: «Kimde-kim Alla Taǵala rızashylyǵy úshin qajylyq jasasa, jaman sózden, jaman qylyqtardan, kúnálardan saqtansa, anasynan týylǵandaı pák bolyp qaıtady», – degen.

Qajylyqqa barmas buryn uly qulshylyqtyń paryzdary men sharttaryn, mindetteri men ádepterin bilý, qajetti duǵalardy múmkindik bolsa jattap alý, soǵan amal etý – óte mańyzdy. Búginde oblystyq meshitter janynan arnaıy qajylyqqa daıyndyq kýrstary ashylyp, osy salaǵa mashyqtanǵan din mamandarynyń dárisi júıeli ótkizilip keledi. Budan bólek, Almatydaǵy «ál-Mádına» meshiti janynan ashylǵan arnaıy qajylyq ortalyǵy turaqty jumys isteýde. Ortalyqta bolashaq qajylarǵa teorıalyq ári tájirıbelik turǵyda dáris uıymdastyrylyp, qajylyq amaldary jan-jaqty túsindiriledi. Qaǵbany qalaı taýap jasaý qajet, ıhramdy (aq matany) qalaı oraný kerek, t.b. suraqtarǵa praktıka turǵysynan jaýap beriledi. Múmkindigi bar kisilerge osy ortalyqtan arnaıy dáris tyńdaýǵa keńes beremiz.

Qajylyq aldynda rýhanı daıyndyqpen qosa, densaýlyǵymyzǵa da mán berip, medısınalyq tekserýden ótip, aldyn-ala qajetti em-dom alǵanymyz abzal. Óıtkeni, klımat aýystyrǵan adam naýqastanyp qalýy múmkin.

Jyldaǵy dástúr boıynsha, osy jyly da Qazaqstan Qajylyq Mısıasynyń quramymen 4-5 dáriger qajylyq saparǵa attanady. Budan bólek, árbir qajylyq kompanıasynyń jeke dárigeri bolady. Olar Mekke men Mádınada qandastarymyzdyń densaýlyǵyn baqylap, qajetti alǵashqy medısınalyq kómek kórsetedi. Qasıetti eki qaladaǵy Qazaqstan Qajylyq Mısıasy janynan stasıonarlyq pýnkt ashylyp, ortalyq otandyq dári-dármekpen qamtamasyz etiledi. Bul – jyl saıynǵy qajylyq maýsymyndaǵy dástúrli jumystarymyzdyń bir parasy.         

Qajylyqtan keıingi jaýapkershilik

Qajylyq – Islamdaǵy uly qulshylyq, bes paryzdyń biri. Qajylyqqa barǵan adam Qudaıdyń qonaǵy bolyp sanalady. Alla qalaǵan pendesine qajylyqty násip etedi. Halqymyz qajylyq paryzyn ótep kelgen kisige erekshe qurmet kórsetken. Ony qadirlep, tórine shyǵarǵan. Bul ıgi dástúr qazir de jalǵasyn tabýda.

Ulyq sapar musylman balasynan rýhanı hám materıaldyq, jalpy jan-jaqty daıyndyqty talap etse, qajylyqtan keıingi ómir de adamǵa úlken jaýapkershilik júkteıdi. Qajylyqtan keıin musylmannyń ómirinde jaqsy jaǵynan úlken ózgerister oryn alýy kerek. Qajylyqqa barǵan adam aınalasyndaǵy adamdarǵa úlgi kórsetetindeı dárejege jetýi tıis. Dinimiz musylmannan osyny talap etedi. Al halqymyz qajynyń aýzynan salıqaly sóz estip, boıynan kórkem amaldardy kórgisi keledi. Eger pende osy dárejeden kórinip jatsa quba-qup. Bul ózge adamnyń Islamǵa degen kózqarasyn túzep, ımandylyq jolyna degen ynty-yqylasyn, qyzyǵýshylyǵyn arttyrady.

Musylman bul dárejeden kórine almasa – bul dinniń kemistigi emes, kemel dindi ustana almaǵan pendeniń kemshiligi dep uǵý kerek. Sondyqtan musylman kez kelgen ortada sózi men is-áreketi arqyly óziniń asyl dini týraly jaǵymsyz oı qalyptastyryp almaýǵa óte-móte saq bolýy tıis. Sol sekildi qajylar da ulyq sapardan oralǵan soń «qajy» degen atqa saı ómir súrýge tyrysýy lázim. Biz otandastarymyzdy osy nársege asa mán berýge úndeımiz.

Bir izgi ǵulamanyń: «Islamǵa paıdalaryń tımese de, zıan keltirmeńder!»  – degen sózin árqashan qaperde ustasaq kóp jaqsylyqqa jol ashamyz. 

Qajylyqqa bıznes kózimen emes, qulshylyq turǵysynan qaraý qajet

Maǵan qajylyqqa baryp kelgen kisiler tarapynan qajylyq kompanıalarynyń qyzmetine qatysty shaǵymdar men ótinish hattar kelip túsedi. Bas múftı laýazymyna taǵaıyndalǵan sátte qajylyqpen aınalysyp júrgen fırma jetekshilerinen qajylyqty bıznes kózine aınaldyrmaýdy talap ettim. Halyqtyń qajylyqqa dep jınaǵan qarjysyn onyń óz ıgiligine tolyq jumsaýdy tapsyrdym. Alaıda osy salada birneshe jyldan beri jumys istep kele jatqan kompanıa basshylarynyń qajylyq maýsymynda barynsha tabysqa kenelip qalýdy kózdeıtin áreketteri baıqalady. Árıne, biz naryqtyq qoǵamda ómir súrip otyrmyz. Ony da eskerýimiz kerek. Alaıda, aqsha tabý – basty maqsatymyzǵa aınalyp ketpeýi tıis. Biz fırma ókilderinen osyny talap etemiz. Olarǵa qajylyqqa bıznes kózimen emes, qulshylyq turǵysynan qaraýymyz qajet ekenin árbir jınalysta qatań eskertip otyramyz.

Múftıattyń tól qajylyq kompanıasyn ashtyq

Qajylyq salasyndaǵy qyzmet sapasyn joǵary deńgeıge kóterý maqsatynda Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy janynan arnaıy «Tawaf travel» qajylyq kompanıasyn ashtyq. Túrkıa, Malaızıa, Indonezıa, t.b. musylman memleketterindegi tájirıbege nazar aýdarsaq, qajylarǵa qyzmet kórsetý jumysymen sol eldiń múftıaty, ıaǵnı musylmandar dinı basqarmalary aınalysady. Al bizde nebary 2500 qajyǵa 20-ǵa jýyq kompanıa qyzmet kórsetedi. Olardyń otandastyrymyzǵa qyzmet kórsetý deńgeıi de ártúrli. Biri bizdiń talabymyzdy oryndasa, biri ózine júktelgen mindetterdi tolyq atqara almaı jatady. Biz múftıattyń talabyn oryndaı almaǵan ondaı fırmamen kelisim-shartty buzýǵa májbúr bolamyz. 

Bıyl, Alla qalasa QMDB-nyń «Tawaf travel» qajylyq kompanıasymen 300 adam qajylyq óteıdi. Bul kórsetkishti jyl saıyn arttyryp otyrý josparymyzda bar. Maqsatymyz – ózge fırmalarǵa «Tawaf travel»-diń qyzmet sapasyn úlgi etý, sol arqyly qajylyqtyń uıymdastyrý jumystaryn jan-jaqty jetildirý. 

Qajylyqtyń syıy...

Hazireti Muhammed (oǵan Allanyń salaýaty men sálemi bolsyn) bylaı deıdi: «Kúmánsiz, Alla Taǵala senderge qajylyqty paryz etti, qajylyqty oryndańyzdar jáne kisi óz úıinen úlken nemese kishi qajylyq paryzyn oryndaý úshin saparǵa shyqsa, aıaǵyn adymdap júrgen saıyn kúnálary denesinen aǵashtan túsken japyraqtar sekildi tógiledi. Al, Mádına qalasyna jetip, menimen amandassa, onymen perishteler de qolyn alyp amandasady...».

Al Alla Elshisiniń taǵy bir hadisinde: «Qabyl bolǵan qajylyqtyń syıy – Jánnat», – delingen.

Alla Taǵala kúlli musylman baýyrlarymyzdyń qajylyq paryzyn tolyq oryndap, Otanyna aman-esen oralyp, otbasy, aǵaıyn-týystarymen qaýyshýyn násip etkeı! Ámın!  

Erjan qajy MALǴAJYULY,

Qazaqstan musylmandary dinı

basqarmasynyń tóraǵasy, Bas múftı