Táýelsizdik jyldary Elbasynyń basshylyǵy arqasynda elimiz orasan zor tabystarǵa qol jetkizdi. Degenmen, básekege qabiletti memleketter qatarynan kóringimiz kelse, ekonomıkalyq yntymaqtastyq jáne damý uıymynyń (budan ári – EYDU) talaptaryna saı reformalardy júzege asyrýǵa tıispiz. Bul, eń aldymen, ómir súrýdiń joǵary deńgeıi men jańa ári tıimdi ekonomıkany qalyptastyrýdy qajet etedi. Al ákimder úshin mańyzdy mindet – ómir súrý standarttarynyń sapasyn jaqsartý, – dep bastady sózin qala ákimi Baýyrjan Baıbek. Osy rette shamamen osydan eki jyl buryn qalany odan ári damytý men almatylyqtardyń jaıly ómir súrýi úshin jáne Almatynyń Damý baǵdarlamasynyń jobasyn jasaýǵa amerıkandyq konsaltıńtik McKinsey & Company kompanıasynyń sarapshylary men mamandary tartylǵan edi. Sol kezde halyqaralyq «McKinsey» sarapshylarynyń qatysýymen «Almaty – 2020» baǵdarlamalyq reformasy qabyldandy. Bul joba qazirgi kezde oıdaǵydaı júzege asyrylýda.
Jalpy, kezdesýde qala ákimi Baýyrjan Baıbek bıyl barlyq áleýmettik-ekonomıkalyq kórsetkishter boıynsha shaharda oń ózgerister qalyptasqanyn tilge tıek etti. Máselen, 2017 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda ekonomıkanyń ósý qarqyny 4 paıyzǵa jetken eken. Bul ótken jyldyń osy kezeńimen salystyrǵanda eki ese joǵary. Negizi kapıtal ınvestısıasy 12,8 paıyzǵa ósip, 400,5 mlrd. teńgeni qurady. Munda jeke ınvestısıa kólemi 80 paıyzǵa teń. Al syrtqy ınvestısıalar 23,5 paıyzǵa artqan eken.
Elbasynyń bastamasymen qolǵa alynǵan memlekettik baǵdarlamalar ekonomıkanyń ósýine zor yqpal etken. Sonyń arqasynda turǵyn úı qurylysy tórt ese ósipti. «Nurly jer» baǵdarlamasy boıynsha 1,8 myń páter salynyp, bıyl 4,5 myń páter paıdalanýǵa berilgen eken. Al qoljetimdi baspana kólemi 1,5 esege artqan. Jeke qurylys salasynda da jetistikter az emes. Eki jyldyń ishinde Qalaqurylysy keńesi jalpy quny 1 trln. teńge bolatyn 82 jobany bekitken. Bul ótken jylmen salystyrǵanda qalany abattandyrýǵa 2,3 ese, jol salýǵa 1,3 ese, ınjenerlik jelilerge 1,3 ese kóp qarjy bólindi. Naqty is-sharalardyń arqasynda qosymsha 43 myń jańa jumys orny ashylypty. Bul ótken jylmen salystyrǵanda 1,7 esege kóp.
Búgingi kúni qalada kásipkerliktiń 173 myńnan astam sýbektisi jumys isteıdi. Bul ótken jylmen salystyrǵanda 5,7 paıyzǵa kóp. Indýstrıalandyrý kartasy boıynsha jalpy quny 36,8 mlrd. teńge bolatyn 38 joba júzege asýda. Sonyń arqasynda úsh myń jumys orny quryldy. Indýstrıaldy aımaqta quny 191,3 mlrd. teńge bolatyn 40 joba qolǵa alynyp, jańadan 5 myń jumys orny ashyldy. Memleket basshysy bıylǵy qyrkúıek aıynda Almatyny damytý jóninde ótken keńeste turǵyndar sanynyń ósýine baılanysty qalanyń bas josparyna jaýap beretin ınstıtýtty qurý týraly másele kótergen bolatyn. Osy rette Almatynyń bekitilgen bas josparyn egjeı-tegjeıli qaraıtyn arnaıy jańa uıym quryldy. «Almatybasjospar» dep atalatyn ǵylymı-zertteý ınstıtýty qala mańyndaǵy aımaqtardy damytý, jalpyǵa ortaq qurylys erejelerin júzege asyrý sharalarymen aınalysady. Atap óterligi, mundaı ınstıtýt alyp shaharda osydan birneshe jyl buryn jumys istegen eken. Keıinnen qyzmetin toqtatqan.
– Bizdiń baǵdarlamanyń basty mindeti – qalada jaıly orta qalyptastyrý. Bıyl júıeli jańǵyrtý jumystaryn qolǵa aldyq. Búginde batystyq standart boıynsha qalanyń tarıhı ortalyǵynyń úshten biri qaıta jasalyp, jańǵyrtyldy. Budan ózge, Raıymbek, Dostyq, Abaı dańǵyldary men Esentaı ózeniniń boıy, ıaǵnı tarıhı ortalyqtyń taǵy da 178 gektar jeri qaıta jóndeýden ótedi. Bul jumystar qalaǵa biryńǵaı arhıtektýralyq kelbet berý úshin júrgizilýde. Biz jaıaý júrginshiler úshin sapaly ınfraqurylym jasap qana qoımaı, zańsyz qurylystar men vızýaldy kórinisterdi alyp tastamaqpyz. Shyntýaıtynda, «keleńsiz ekonomıkamen» kúres júrip jatyr, – dedi megapolıs basshysy.
Pikir qaldyrý