Reseı soǵyssyz otyra almaıdy. Moldovadan Prıdnestrove tartyp alyndy. 2008 jyly Reseı Grýzıaǵa shabýyl jasap, odan Ońtústik Osetıa men Abhazıany tartyp aldy. Ońtústik Osetıa men Soltústik Osetıa birigip, Reseıdiń quramyndaǵy Alanıa respýblıkasy bolyp qaıta quryldy.

Odan buryn Reseı Taýly Qarabah jerine Ázirbaıjan men Armenıa talasyna aralasyp, armándardy qoldady. 2014 jyly Ýkraınadan Qyrymdy kúshpen alyp, Shyǵys Ýkraınada jarıalanbaǵan soǵys bastady. Ol az bolǵandaı Sırıada áskerı operasıalar júrgizip jatyr.

Biz Reseıdiń odaqtasy bolsaq ta, birde bir soǵysqa qatyspadyq. Nurekeń Reseıdiń saıası avantúralaryna qatysqysy kelmedi. Túbinde Reseıge táýeldi Prıdnestrove men Abhazıa egemendik alady. Sheshenstan, Daǵystan, Alanıa, Ingýshetıa men basqa Soltústik Kavkaz respýblıkalary da Reseıden derbestikke umtylady. Sol tusta Qazaqstan Reseıden alystaı beredi, orysshyl qazaqtar bılikten ǵaıyp bolyp, el qazaqylanyp, odan ary musylmandanady. Qazaqstandaǵy orys, ýkraın, nemis dıaspora ókilderi kóz aldymyzda statısıkalyq eleýsiz halyqqa aınalady. Kelesi kezekte tildik jáne ulttyq asımılásıa júredi, oǵan biregeı qazaq mektebi jumys isteıtin bolady.

Solaı bolý úshin qandaı jaǵdaılar kerek: beıbit demokratıalyq tranzıt, quqyqtyq demokratıalyq reformalar, jergilikti jerde ózin ózi basqarý reformalary, bılik prerogatıvalar men fınanstyq qarjylar jergilikti jerlerge jetkeni jón. Bolashaqta bizge Parlamenttik respýblıkalyq modelge jyljý kerek, NATO-ǵa jáne Eýropalyq Odaqqa kirgen jón.

Qazaqstannyń 12 paıyzy Eýrazıanyń eýropalyq bóliginde ornalasqan. Qytaı men Reseı bizdi jutyp qoımas úshin oralmandardy jınaı berý kerek. Demografıalyq ósýmen qatar sapalyq sıpattardyń kóterilgeni kerek. Ekonomıkalyq damý 4 paıyzdan tómen bolmaý kerek. Bizge zaýaldy taýqymet sanalatyn jemqorlyqty keremet dep júrgen jigitter ury bolyp shyǵyp, qamaqtan oryn tabady... Ókinishti-aq.

Ázimbaı ǴALI