Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq Banki jylyna 4 ret boljam jasaý raýndtaryn júrgizedi, olardyń barysynda negizgi makroekonomıkalyq kórsetkishterge, birinshi kezekte ınflásıaǵa orta merzimdi kezeńge arnalǵan (aldaǵy 7 toqsanǵa) boljam jasalady dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi Forbes-qa silteme jasap.

Alynǵan boljamdar men baǵalar negizinde Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq Banki aqsha-kredıt saıasaty, onyń ishinde bazalyq mólsherleme boıynsha sheshimder qabyldaıdy.       

2018 jylǵy 3 naýryzda Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq Banki kezekti «2018 jylǵy aqpan-naýryz» boljam jasaý raýndyn aıaqtady. Boljam jasalǵan kezeń – 2018 jylǵy 1-toqsan – 2019 jylǵy 3-toqsan aralyǵy.

Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq Banki iri ınvestısıalyq bankter men halyqaralyq ınstıtýttardyń Brent markaly munaıdyń baǵasyna qatysty aıtarlyqtaı jaǵymdy boljamdaryna baılanysty bazalyq senarı retinde búkil boljam jasaý kezeńiniń ishinde munaı baǵasynyń bir barel úshin 60 AQSH dollary (aldyńǵy boljam jasaý raýndynda bir barel úshin 50 AQSH dollary) deńgeıinde bolatyn senarıdi qarastyrady. 

Bazalyq senarı kezinde, boljamdarǵa sáıkes, Qazaqstandaǵy jyldyq ınflásıanyń  2018 jylǵy 4-toqsanda 5-7% nysanaly dálizdiń tómengi sheginen shyǵý, al 2019 jyly ınflásıanyń 4-6% nysanaly dálizdiń sheginde bolý yqtımaldylyǵy bar (1-grafık). Inflásıa boljamynyń negizgi faktorlary: ınflásıa úshin beıtarap ishki suranys; munaı baǵasynyń ósýinde kórsetiletin oń syrtqy talaptar; saýda áriptes elderindegi tómen ınflásıa jáne ekonomıkalyq ósýdiń turaqty qarqyny; boljaý kezeńindegi NTAB tepe-teń bolýy; 2017 jylǵy qarashadan bastap usynystyń aıtarlyqtaı kúızelisiniń bolmaýy.

Ekonomıkalyq ósý qarqyny, baǵalaýǵa sáıkes, 2018 jyly 2,9%-dy jáne 2019 jylǵy 9 aıda 2,8%-dy quraıdy. Ekonomıkalyq ósýdiń boljaý kezeńindegi alǵysharttary ózgeriske ushyraǵan joq. Kútip otyrǵandaı, negizgi kapıtalǵa ınvestısıalardyń ósýi ekonomıkanyń ósý qarqynyn qoldaýdy jalǵastyryp otyr. Óndiristik belsendilikti keńeıtý aıasynda ınvestısıalardyń aǵymdaǵy qalypty ósý qarqynynyń saqtalýy kútiledi. İshki tutynýdy qalpyna keltirý kútiledi. Úı sharýashylyqtaryn tutynýdy qalpyna keltirý baıaý qarqynmen júrýde. Bir jaǵynan alǵanda, tutynýǵa bólshek kredıtteýdiń ósýi yqpal etedi, alaıda halyqtyń naqty aqsha kiristeriniń  qysqarýymen shekteledi. Inflásıalyq prosestiń aıtarlyqtaı báseńdeýine baılanysty jalaqynyń jáne  nátıjesinde halyqtyń naqty kirisiniń oń ósý qarqyny kútiledi. İshki suranystyń keńeıýi nátıjesinde tutyný jáne ınvestısıalyq taýarlar ımportynyń ósýi İJÓ ósýiniń tejeý faktory retinde bolady.

Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Bankiniń jańartylǵan baǵalaýlary boıynsha Qazaqstandaǵy shyǵarylymnyń ajyraýy qysqa merzimdi perspektıvada 2018 jyldyń sońyna deıin nóldik belgige deıin birtindep qol jetkize otyryp, álsiz teris bolyp qalyptasady. 2019 jyly shyǵarylymnyń ajyraýy oń aımaqqa ótedi jáne boljamdyq kezeńniń aıaǵyna deıin bolady, bul eldegi baǵa belgileý prosesine álsiz proınflásıalyq yqpal etetin bolady.

Boljamdyq kezeńdegi ekonomıkalyq ósýdiń qurylymy ekonomıkany ártaraptandyrýǵa baılanysty ózgeristerdi kórsetpeıdi, bul syrtqy kúızelisterge aıtarlyqtaı ushyraǵyshtyqqa yqpal etedi. Munaıdyń baǵasy shyǵarylymnyń ajyraýynyń negizgi draıveri bolyp qalýda.

Óz kezeginde, bir barel úshin 50 AQSH dollary bolatyn senarı iske asyrylǵan kezde jyldyq ınflásıa 2018-2019 jyldary nysanaly dáliz sheginde bolady, bul barlyq boljamdyq kezeńniń ishinde beıtarap bolyp qalatyn aqsha-kredıt saıasatyn túzetýdi qajet etpeıdi.

Táýekel profıli ózgeriske ushyraǵan joq. Usynys kúızelisteri men ınflásıalyq kútýlerdiń zákirlenbeýi negizgi táýekelder bolyp tabylady, olar ınflásıa boljamyna tán.

 «2017 jylǵy aqpan-naýryz» boljamdyq raýndynyń nátıjeleri boıynsha barynsha tolyǵyraq aqparat Qazaqstan Respýblıkasy Ulttyq Bankiniń saıtynda 2017 jylǵy 4-toqsandaǵy «Inflásıaǵa sholýynda» jarıalanady.

Brent munaıynyń baǵasy bir barel úshin 60 AQSH dollary bolǵan kezdegi ınflásıa boljamy jáne faktisi, ótken jyldyń tıisti toqsanymen salystyrǵanda toqsanda %-ben (bir toqsandaǵy ortasha alynǵany)