Astanadaǵy Ulttyq kitaphanada álemge áıgili jazýshy Shyńǵys Aıtmatovtyń 90 jyldyǵyna arnalǵan «Aıtmatov taǵylymy» atty halyqaralyq forým ótip jatyr, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.

Zańǵar jazýshynyń mereıtoıyna arnalǵan bul jıyndy QR Prezıdenti Ákimshiliginiń qoldaýymen Halyqaralyq Túrki akademıasy uıymdastyryp otyr. "Halyqaralyq Túrki akademıasy bıylǵy jyldy Shyńǵys Aıtmatov jyly dep jarıalaǵan edi. Búgingi forýmdy qazaq-qyrǵyz zıalylarynyń beıresmı forýmy dep aıtýǵa bolady. Sebebi, búgingi jıynǵa Qyrǵyzstannan bedeldi memleket qaıratkerleri, aqyn jazýshylar kelip otyr. Sondyqtan búgingi jıynda Aıtmatovtyń shyǵarmalarymen birge, Alataýdyń eki betin  bólise jaılaǵan baýyrlas halyqtarǵa qatysty pikirler aıtylady", - dep atap ótti Halyqaralyq Túrki akademıasynyń prezıdenti Darhan Qydyráli forýmnyń ashylýynda.

QR Prezıdenti Ákimshiligi İshki saıasat bóliminiń meńgerýshisi Aıda Balaeva Alataýdy birge jaılaǵan qos eldiń dostyǵyn nyǵaıtý jolyndaǵy eńbekteri úshin qyrǵyz ben qazaq qaıratkerlerine rızashylyǵyn bildirdi.

"Aıtmatov shyǵarmalarymen tutas býyn tárbıelendi. Onyń naǵyz ómirden alynǵan keıipkerleri men oqıǵalary árbir oqyrmanǵa etene jaqyn. Qalamger týyndylarynyń ózektiligi qazirgi zamanda tipten arta túsedi. Adamnyń jan dúnıesiniń tazalyǵy, oıy men isiniń úndestigi, tabıǵatpen úılesimdi bolýy - qazirgi ýaqytta búkil adamzattyń aldyndaǵy problemalar. Tereń fılosofıalyq maǵynasy bar Aıtmatov týyndylarynyń túpki ıdeıasy Rýhanı jańǵyrý baǵdarlamasymen úndesip jatyr. Osyndaı uly qalamgerdi halyqaralyq deńgeıde ulyqtaý - tutas túrki jurtynyń eldigi men birligine laıyq is", - dedi Aıda Balaeva halyqaralyq forým barysynda.

Aıda Balaeva Shyńǵys Aıtmatov mereıtoıynyń Astanada bastaý alýynyń erekshe sımvoldyq máni bar ekenin atap ótti.

"Eki eldiń rýhanı birligine uıytqy bolatyn - osy otyrǵan bizder. Eki halyqtyń arasynda shynaıy syılastyq pen qurmet bolsa ǵana, bizdiń dostyǵymyz máńgilik bolmaq. Sol sebepti qazirgi qatynastardy odan ári jandandyra berýimiz qajet", - dep óz sózin túıindedi A. Balaeva.

Shyńǵys Aıtmatov 1928 jyly 12 jeltoqsanda Qyrǵyz AKSR Sheker aýylynda dúnıege kelgen. Onyń "Áshim" atty tuńǵysh áńgimesi 1952 jyly jarıalandy. Onan keıin "Aspaly kópir" (1956), "Betpe bet" (1957) taǵy basqa áńgimeleri jaryq kórdi. Jazýshyny alǵash álemge tanytqan tańdaýly týyndysy áıgili "Jámıla" povesi (1958) boldy.

Aıtmatov týyndylary túgeldeı derlik qazaq tilinde jaryq kórdi. Sonymen birge fransýz, nemis, japon, arab, túrik, parsy taǵy basqa dúnıejúziniń kóptegen tilderine aýdaryldy. Aıtmatov "Taý men dala hıkaıasy" atty shyǵarmalar jınaǵy úshin 1963 jyly Lenındik syılyqty aldy. "Qosh bol, Gúlsary" (1967), "Erte ketken tyrnalar" (1975) povesteri, "Borandy Beket" romany (1980) úshin úsh márte (1968, 1977, 1983) KSRO Memlekettik syılyǵynyń ıegeri boldy.

Shyńǵys Aıtmatov 2008 jyly maýsymnyń 10-ynda Almanıanyń Núrnberg qalasyndaǵy aýrýhanada qaıtys boldy. 14 maýsymda Bishkek qalasynyń shetindegi «Ata-Beııt» tarıhı-memorıaldyq kesheninde jerlendi.

Shyńǵys Aıtmatovtyń mereıtoıy birqatar túrki elderine keńinen toılanbaq. 20 sáýir kúni Ankarada TÚRKSOI-dyń uıymdastyrýymen Shyńǵys Aıtmatov jyly ashyldy.  Ózbekstannyń ulttyq kıno agenttigi Shyńǵys Aıtmatovtyń «Shynarym meniń, shyraılym meniń» shyǵarmasynyń jelisimen kórkem fılm túsiredi.