Shaıtannyń azǵyryp, ortamyzǵa iritki salýyna qarsy tótep beretin birden bir qarý – namaz. Iaǵnı, sájdege bas qoıý arqyly menmendikti jer etip, «pendeniń Rabbysyna eń jaqyn kezi – sájde etken sáti» degen aqıqattyń negizinde mańdaıymyzdy jerge tıgizip, «Allahym, qaharyńnan sheksiz raqymyńa sıynamyn», – dep, Rabbymyzdyń saıasyn panalaýymyz qajet.

«Ózdi-ózimizben, áreketsiz turyp qalsaq shaıtan azǵyra bastaıdy» degen sózde shyndyq bar. Rasynda da shaıtan kóbinese, din-ımany úshin bas qatyrmaı, qaıǵy-muńsyz bos júrgen adamdardy sergeldeńge salady. Olaı bolsa, biz altyn ýaqytymyzdy qor qylyp, bos júrýden saqtanyp, zeriktiretin jaǵdaılardan qashyp, tynymsyz jumys ústinde júrgenimiz durys.

Aqyry shaıtan bizdiń bos kezimizdi paıdalanyp, áreketsiz hálimizdi baǵyp, ishimizge túrli jaman oı tastap, kúná jasaýǵa ıtermeleıdi eken, olaı bolsa, biz de beldi bekem býyp, bilekti túrinip, kemshilikterimizden arylyp, oǵan qarsy belsendi kúres júrgizýimiz qajet. Iaǵnı is-áreketimizben bolsyn, oı-pikirimizben bolsyn onyń ábden kúsheıip ketýine jol bermegen jón. İshki jan dúnıesine tereń boılap, ǵalamnyń tylsym syrlary jaıly udaıy pikir órbitip, Alla taǵalamen rýhanı baılanysyn kúsheıtip otyrǵan adamdy shaıtan azǵyra almaıdy. Ólim jaıly kóp oılaıtyn adamnan da shaıtan aýlaq júredi. Islam dinin jer-jahanǵa jaıý úshin kúndiz-túni jarǵaq qulaǵy jastyqqa tımeı júrgen jandy da shaıtan úıirip ákete almaıdy. Sonymen qosa, shaıtan kámil ıman mártebesine jetip, rýhanı bolmysy tolysqan janǵa da bıligin júrgize almaıdy. Ásili, biz Jaratqannan bir sátke de qol úzbesek, Ol bizdi ákki shaıtanǵa ergizbeıdi. Iá, biz dinge qol ushyn berip kómektessek, bergen ýádesin oryndap Ol bizge kómektesedi. Ýádesinde turatyndardyń eń qaıyrlysy bolǵandyqtan, pendesiniń nápsige erip, quryp ketýine áste jol bermeıdi. Alla taǵala Quran Kárimde: «Sender sózderińde turyp, Maǵan bergen ýádelerińdi oryndańdar, Men de senderge bergen ýádemdi oryndaıyn»[1], – degen. Endeshe, biz haq dinniń órken jaıýyna kómek bersek, Alla ta bizdi shaıtannyń azǵyrýynan saqtaıdy. Mundaı jaǵdaılarda tym quryǵanda Qurannyń bir aıatyn kókeıimizge salyp, esimizdi jıdyryp, shaıtannyń tuzaǵynan qutqarady. Bul Alla elshisiniń keıbir izgi sahabalaryn kúnádan qutqarǵanyn eske túsirgendeı... Iá, qatardaǵy pende retinde olardyń da kúnámen betpe-bet kelgende osaldyǵyn sezinetin kezderi bolatyn. Biraq olarǵa sol mezet Alla taǵala es jıǵyzyp, aqyretti esterine salatyn. Haq dinge shynaıy bet buryp, aqıqatqa janashyr qazirgi musylmandar óz ómirine kóz salsa, talaı ret jar jaǵalap kúnáǵa taıyp keter sátinde ǵaıyptan kelgen bir kúshtiń quzǵa qulatpaı aman alyp qalǵanyn seziner edi. Iá, barshamyz da Alla taǵalaǵa bergen o bastaǵy sertimizge beriktik ári adaldyq tanytqan saıyn tylsym kómek kelgenin baıqap, «Eger Alla taǵalanyń dinine kómektesseńder, Ol da senderge kómektesedi» degen aıattyń aqıqatyna talaı kýá boldyq. Bizdiń erik-jigerimizdiń múmkindik aıasy shekteýli. Osyǵan qaramastan Ol bizdiń osy erik-jigerimizdi qaperge alyp, shaıtannyń barlyq aılasyn iske alǵysyz etip otyrady. Iá, shaıtan men nápsiniń júrekke salǵan azǵyryndy oılaryna áý bastan tosqaýyl qoısaq, qarsy toıtarys bere alamyz. Oıǵa jamandyq oralyp mazalaǵan kezderi ýaqytsha olardyń yqpalynda qalsańyz da birden sol oılardyń shyrmaýynan qutylyp ketýdiń amalyn izdep, aqyl tarazysyna salyńyz. Óıtkeni keıbir qıyn sátterde júrektegi ımannyń qaýqary jetpeı álsirep, óz-ózimizge ıe bola almaı qalýymyz ábden múmkin. Osy ómirde júreginen aqıqattyń nury tógilgen, árbir sózi men isin Allanyń qalaýyna dáldegen nebir taqýa jandar bar. Mundaı jandardyń qasynda ózimizdi beıne bir paıǵambardyń janynda otyrǵandaı sezinip, erekshe qýat alamyz. Olardyń sózi men suqbattary rýhymyzǵa nár berip, oı-sanamyzdy jaýlap alǵan túnek oılar men sezimderdi áp-sátte jýyp-shaıyp jiberedi. Keıde ózimizdiń de dál osyndaı halge qol jetkizetin kezderimiz bolady. Mundaı sátte ózge jandar bizdiń rýhanı dúnıemizdegi álemnen nár alyp, rýhanı sergektigin saqtap qalady. Alla taǵala adamdy qoǵam ishinde kópshilikpen tyǵyz ómir súretin etip jaratqan. Jany men táni de ózgelerdiń qoldap demeýine muqtaj. Ol qoǵamsyz ómir súre almaıdy. Osyǵan oraı, bizdiń mindetimiz – árdaıym jaqsylarmen birge bolý. Óıtkeni, jaqsy dos árqashan da jaqsy nasıhattary arqyly erik-jigerimizdi qaırap, ynta-yqylasymyzdy arttyra túspek. Mundaı dostyqty árdaıym qasterleý qajet. Allanyń qalaýymen mundaı dostyq shaıtannyń torýyldaýynan saqtaıdy. Munan basqa, júrekke nár beretin nasıhatqa árdaıym qulaǵyńyz túrik júrgenge ne jetsin. Iá, tyńdaǵan kezde aqyretti eske salatyn, rýhanıatqa degen qushtarlyǵymyzdy arttyratyn nasıhattardyń mańyzy zor. Nasıhat dinniń naq ózi dese de bolady. Ata-babalarymyz ýaǵyz nasıhat aıtqan kezde meshittegi adamdardyń kóńili tolqyp, ımandary kúsheıetin. Máselen, Fahrýddın Razı[2] fılosofıa kitaptaryn kóp oqyǵan adam bolatyn. Biraq minberge shyqqan kezde onyń kóz jasyn kól etip jylaıtyny sonshalyqty, ne dep jatqanyn halyq jóndi túsine almaıtyn. Osylaı nasıhat aıtatyn izgi jandardan maqurym bolǵanymyz bizdiń baqytsyzdyǵymyz. Óıtkeni adam balasy birde kóńildense, shattansa, endi birde muńaıyp, sherin tarqatýǵa muqtaj. Ol – sát saıyn jan saraıy jańǵyryp, serpilip otyratyn bolmys. Jylaı bilý de osyndaı qajettilikterdiń biri. Quran Kárimde: «Olar kóz jasyn tógip, mańdaıyn sájdege qoıady», – dep, adamnyń ishki jan tebirenisi, kóz jasy, júrek náziktigi týraly sóz qozǵaıdy. Sondyqtan da múmkin bolsa haq dinimizdi ómiriniń mánine balaǵan sahabalar men sahabadan keıingi uly tulǵalarymyz týraly kún saıyn oı órbitip, osydan boıymyzǵa qýat alyp, sonan soń ǵana isimizdi bastaǵanymyz jón bolar edi. Budan ózimizdiń ishki rýhanı dúnıemiz kemeldene túspek. Rýhanıaty kámil sahabalar ıakı olardan keıingi ǵulamalarymyz týraly oı órbitý óz ómirimizdi olardyń ómirlerimen salystyrýǵa, úlgi alýǵa talpyntady. «Biz de olar sekildi musylmanbyz. Osynshalyqty asýlardy olar qalaısha baǵyndyrdy, bul bizdiń qolymyzdan nege kelmeıdi?», – dep óz-ózimizge syn kózben qarap, minimizdi túzeýge talpyný arqyly óz-ózimizdi ózgerte alatyndyǵymyzǵa senimdimin. Tym bolmasa aptasyna birneshe ret osylaısha jan-júregimizben tebirenip, júris turysymyzdy oı eleginen ótkizý arqyly Allanyń qalaýymen jan dúnıemiz túrlenedi degen oıdamyn. Osylaısha shabyt syılaıtyn ılahı nurlardy jan-júregimizben sezinip, shaıtannyń túrli tuzaqtarynan boıymyzdy aýlaq salamyz. Bul keıde ýaǵyz-nasıhat tyńdaý, keıde Quran oqý, keıde tápsirlerdi oqý arqyly júzege asýy múmkin. İshteı rýhanı jańarýdyń shegi joq, biz aýa men sýǵa qanshalyqty muqtaj bolsaq, mundaı óreli jańarýdy sonshalyqty qajetsinemiz. Iá, júrekke nár beretin ýaǵyz nasıhat tyńdaý, mundaı nasıhat aıtatyn janmen birge bolyp, «bizge nasıhat aıt» dep qıyla ótiný, Paıǵambarymyz (sallallahý aláıhı ýásállám) ben sahabalardy jaqynnan seziný, mine bulardyń barshasy bizdiń rýhanı bolmysymyzǵa kúsh beretin mańyzdy jaıttar bolyp sanalady. Alaıda: «men munyń bárin bilemin, qaıtalap oqýdyń qajeti qansha?», – degen sekildi ústirt oıdan aýlaq bolǵan jón. «Muny oqysam ıakı tyńdasam ne bola qoıar deısiń?», – dep nemquraılylyqqa da salynbaý kerek. Bul – seni quıyndaı kóterip, qańbaqsha domalatatyn aldamshy oı. Dúnıege qatysty máselelerdiń ózin pysyqtap otyrýǵa týra keledi, bir kúnde birneshe ret tamaqtaný arqyly tánimizdi qorektendiremiz, endeshe ar-ojdan, júrek sekildi rýhanı dúnıemizdiń de udaıy nár alýy qajet. Mine, osylardyń bárin esepke ala otyryp, qashan da bir jol kórsetýshige qulaq túrip, jaman oı nıetten arylyp, júrek kirin ketiretin onyń qasıetti áleminde saıalap, ózimizdi qaıta jańartýdyń joldaryn izdeýimiz qajet. Buny keıde oqý, keıde jaratylysqa qarap, Haq taǵalanyń qudiretin oılaý, keıde ólim týraly oı órbitý arqyly da júzege asyrýǵa bolady. Osylaı etkende ǵana shaıtannyń aıla-sharǵysynan saqtana alamyz. Bizdi nápsi men shaıtannyń jamandyǵynan saqtaýy úshin Alla taǵalaǵa árdaıym duǵa etip, tilek tileıik.

kz.fgulen.com