Qytaı túrmesinde jazyqsyz otyrǵan qazaqtardy elge qaıtarý bastaldy

/uploads/thumbnail/20180524141341883_small.png

Bıyl kórshi elden segiz adam oralǵan. Syrtqy ister mınıstrligi qytaılyq áriptesterimen birqatar kelissózder júrgizgen bolatyn.  Qazir sol kelisimder jemisin bere bastaǵan syńaıly. Birneshe aı sotsyz, tergeýsiz temir torǵa qamalǵan azamattarmen Eýrazıa birinshi arnasynyń tilshileri tildesti.

«Saýyt kıim kıgizip meni 12 saǵat qınady.  Alty saǵattan keıin meniń janym shydamady».

Qazaqstanǵa onshaqty jyl buryn kóship kelgen Qaırat ótken jyly jumys babymen Qytaıǵa baryp, artynsha saıası úırený lagerinen biraq shyǵypty.  Aıtýynsha lagerdegi 6 myńǵa jýyq adamnyń 3 jarym myńnan astamy qazaqtar eken. Tutqyndarǵa qara nan men qara sý ǵana bergen. Kúni boıy Qytyıdyń án uranyn shyrqap, úkimet basshysyna madaq aıtýmen bolǵan.  4 aı ishinde ábden azyp-tozyp, júnjigen kezinde Qazaqstandaǵy otbasyn kórip kelýge ruqsat bergen. Ol  úshin úıi men bir mıllıon teńgeni kepilge qoıýyna týra kelipti.

«Ulttyq kıim kımeısiń dedi, sanany toqtatasyń dedi. Assalaýmaǵaleıkým dep sálem bermeısiń dedi, musylmansha júrmeısiń dedi. Árbir úıde meıram ótkizdi. Árbir úıge ekiden qytaı jatqyzyp qoıdy. Sonda qanshama qan jylap, júregim ezildi. Árbir halyqty áskerı sap boıynsha júrgizip qoıdy. Qanshama halyq ol jerde tabanda ezildi» - deıdi Astana qalasynyń turǵyny Qaırat Samarqan.

Úsh balanyń anasy Gúlzıa Qytaıǵa vızasyn sozdyrý úshin baryp, jatyrdaǵy balasynan aırylyp qaıtqan. Aıaǵy aýyr ekeni sezip qalǵan  saqshylar  ony túsik jasaýǵa májbúrlepti.  Ol azdaı qurt aýrýyna shaldyqtyń dep belgisiz dárini  kúshtep bergen. Kúıeýniń shaǵymy Qytaı úkimetine  jetkende  ǵana kelinshekti eki balasymen keri qaıtarypty. 

«Negizi sol qysym arqyly ózderine qaýip-qater tóne bastaǵan soń meni joǵarydan birtutas buıryq bergen. Qujattardy ózderi jasap,     shekaraǵa deıin erip kelip, shekaradan ótkizip tastap, qaıtyp ketti» - deıdi Qaraqystaq aýylynyń turǵyny Gúlzıa Mógdinqyzy.

Deı turǵanmen solaqaı saıasattyń kesirinen talaı otbasynyń shyrqy buzylǵan. Aıturǵan joldasyn kórmegenine bir jyldyń júzi bolypty. Qytaı taraby qujatyń durys emes dep, shaqyryp alyp túrmege qamap qoıǵan. Qazir úsh balasyn asyraı almaı qınalyp júrgenin aıtady.

«Ol jerde tórt kerege tamnan basqa eshteme de joq. Áıteýir týys-týǵannyń, qaryndasynyń úıinde júr sol jaqta. Ne istep jatqanyn da bilmeımiz. Men úsh balammen kvartırada qańǵyryp júrmin. Qystan da áreń shyqtym. Osylardy da úsitip ala jazdadym kúnniń sýyǵynda» - deıdi Almaty qalasynyń turǵyny Aıturǵan Ádesh.

Búgin jınalaǵan jurt Qytaı qazaqtarynyń janaıqaıyn resmı organdarǵa jetkizip, túıtkildi máseleniń sheshimin tabýyna uıytqy bolǵan bizdiń arnaǵa alǵystaryn jetkizdi.

«Osy Eýrazıa bir kanalyna kópten kóp rahmet. Osy kanaldyń arqasynda jáne basqa ad aqparat quraldarynyń arqasynda joǵaryǵa jetti. Syrtqy ister mınıstrligi arqyly birqansha delegesıa baryp qaıtty. Áli de qytaımenen kelissózder júrip jatyr» - deıdi qoǵam belsendisi Qaırat Baıtolla.

Al jazyqsyz túrmede otyrǵandar qytaı úkimetinen árqaısysy bir mıllıon dollardan ótemaqy talap etýdi kózdeıdi.  Qazir sotqa shaǵym túsirý úshin qujattaryn rásimdeýge kirisken.

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar