Qamshy.kz aqparat agenttiginiń hat qorjynyna Jaqsybaı Samrat esimdi jýrnalısen hat kelip tústi. "Qamshy" erkin oı-pikir alańy ekenin eskere otyryp, hatty oqyrman nazaryna usynýdy jón kórdi.
Paıdakúnemdik maqsatty kózdep, adamdy ábden áýrege salyp, jazyqsyz qamatýdy kózdegen tómendegi oqıǵanyń jýan ortasynda quqyǵymyzdy qorǵaıdy, zańnyń saqtalýyn qadaǵalaıdy degen İshki ister mınıstrliginiń eki birdeı polkovnıgi júrgendigi adamnyń tula boıyn túrshiktiredi.
Áńgimeni basynan bastalyq. Gúlnár Quralova esimdi kelinshek (barlyq keıipkerlerdiń esimderi belgili sebeppen ózgertilip alyndy) óte isker, jańa zamanǵa ıkemdi, alymdy jan eken. Túsimdi bıznespen aınalysyp, dámhana da, stomatologıa da t.b. ashqan. Tabysynyń moldyǵynyń arqasynda Astanadaǵy Ál-Farabı shaǵyn aýdanyndaǵy VIP ýchaskelerden bir emes, eki kotej saldyrǵan, taǵy bir jer ýchaskesi de bar. Kúıeýi M.Aqmarov polısıa polkovnıgi bolyp, Astananyń İshki ister departamentinde istep turǵanda bulardyń qaǵanaǵy qarq, saǵanaǵy sarq edi...
Biraq araǵa saıtan kirýi ońaı ǵoı, Marat aıaq astynan áıelimen ajyrasyp, 2006 jyldan beri onymen nekelerin sot arqyly syrttaı buzady. Bul isti áıeline bildirmeıdi. Ekeýiniń ortaq balalary joq, Gúlnárdiń burynǵy kúıeýinen bir balasy bar. (Bizdiń sottarymyz da zań buzýǵa beıim ǵoı, áıtpese kózi tiri áıelin proseske shaqyrýy kerek edi...) Osynyń ózinen jigittiń jaman oıly ekeni kórinip tur, óıtkeni ol áıelimen 2013 jylǵa deıin zań boıynsha ajyrasqanyn aıtpaı, birge tura bergen. Sondaǵy maqsaty - áıeliniń barlyq baılyǵyn ıemdenip ketýdiń amaly eken. Maqsatyna jetý úshin onyń bıznesti júrgizý barysynda zańdy aınalyp ótken keıbir áreketterin alaıaqtyq dep sotqa berip, ony túrmege qamatýdy kózdeıdi. Bul iske óziniń dosy Q.Baqyrov degen polkovnıkti de tartyp, ekeýlep otyryp, burynǵy áıelin áıteýir temir tordyń ar jaǵynan shyǵarýǵa tyrysady.
Jýyrda Astananyń Saryarqa aýdandyq sotynda osy iske baılanysty sot bolyp, ol eki aıǵa sozyldy.
Gúlnárǵa taǵylǵan alǵashqy aıyp - «TuranÁlembankten» joǵaryda atalǵan bir kotejdi kepilge qoıyp alǵan nesıe. Bıznesin jandandyra túsý úshin isker adamdardyń bankterden nesıe alýy zańdy. Gúlnár de sondaı nesıege muqtaj bolady. Alaıda bizdiń bankterimiz de qyzyq qoı, bıznes júrgizýge tikeleı, úlken somadaǵy nesıe bere almaıdy. Biraq ondaǵylar da adamdar, klıentterin joǵaltpas úshin nesıe alýdyń zańdy buzbaı, aınalyp ótetin joldaryn ózderi aıtyp beredi. Gúlnárǵa da kotejińizdiń birin senimdi adamǵa satqan bolyńyz, al biz ony kepilge qoıyp, satyp alýshynyń atyna qalǵan somany ıpotekalyq nesıe retinde bereıik, al aqshany ózińiz alasyz ǵoı degen keńes beredi. Bul keńes Gúlnárǵa unaı ketip, ol óziniń úı qyzmetshisi A.Saqpaeva degen áıelge úıin «satyp», odan alǵashqy jarnasy 14 040 000 teńgeni «alǵan bolyp», atalmysh bankten 32 760 000 teńge nesıe alady. Bul qarajatty óziniń maqsatyna jumsaıdy, al nesıeni ósimimen aı saıyn tólep turady.
Bul oqıǵa 2005 jyly bolyp, kelesi 2006 jyly mundaı aqshany óńi túgil túsinde kórmegen Saqpaevaǵa jal bitip, Gúlnármen at quıryǵyn kesip, meniń 14 mln. teńge aqshamdy qaıtar degen jala jaýyp, osy sotta japa shegýshi retinde qatysty. Bul jerde joǵaryda aıtylǵan «qara nıetti polkovnıkterdiń» yqpaly bolǵan sıaqty. Áıtpese bul oqıǵa azamattyń is retinde sol jyldarda-aq qaralyp, másele sheshilgen eken. Endi sol is Gúlnárdi alaıaq, «Turanálembankty» aldap nesıe aldy, Saqpaevany aldap 14 mln. teńgesin bermeı ketti degen aıyp bolyp, solardyń yqpalymen qylmystyq istiń birinshi epızodyna aınalǵan.
Biraq isti qaraǵan sýdıa V.Semenova óziniń biliktiligin kórsetip, jalany kóp tergeýden keıin aıpara etip, áshkereledi. Saqpaevanyń qarapaıym jumys isteıtin adam ekenin bilgen soń ol: 14 mln teńgeni qaıdan aldyńyz degende anaý aıta almaı, 1-2 adamnan qaryz alǵanyn aıtqanda sot olardy da shaqyrtyp, aqsha bergeni týraly qolhatty talap etip, aqyry báriniń de ótirikterin jarıa qyldy. Sóıtip bul epızodtan Gúlnár taza shyqty. Tipti aıyptaý qorytyndysyn ákelgen prokýrordyń ózi bul aıyptyń negizsiz ekenin moıyndady. Bank te nesıeniń tólenip kele jatqanyn aıtyp, aıyptaýǵa negiz joqtyǵyn bildirdi.
Biraq osy jalanyń ózi aıyptalýshynyń qanshama júıkesin tozdyryp, tún uıqysyn buzdyryp, ıt álekke salǵanyn túsinýge bolady. Eki aıdan artyq ýaqytta sozylǵan proses barysynda Gúlnárdiń qatty júdep, azyp ketkenin kórýge bolatyn.
Ekinshi aıyp osy VIP qalashyqtaǵy №1 ýchastokqa qatysty. Bul dúnıe Gúlnardyń ákesiniń atynda eken. Otbasy osy ýchastokty satý kerek dep sheshkende alýshyny kúıeý bala M.Aqmarov izdep tabady. Ony Talabekov degen azamat satyp almaq bolyp 13 mln. teńge tóleıdi. Sóıtse, qý kúıeý bala satylǵan jerdiń ústinen taǵy da 100 myń dollar tappaq bolyp, Talabekovty osy somaǵa ózine qaryzdar etipti. Muny estigen Talabekovtyń áıeli mámileden kúıeýin bas tartqyzyp, al Aqmarovtan tólengen 13 mln. teńgeni qaıtarýdy talap etedi. Ol bere almaǵanda İshki ister departamentiniń qaýipsizdik qyzmetine shaǵymdanyp, aqyry ýchastokty óziniń dosy Baqyrovqa bermek bolyp, sonyń aqshasymen Talabekovtan qutylady. Al Baqyrovtyń ózine Gúlnárdiń kotejinde ýaqytsha turýǵa ruqsat beredi. Óıtkeni, bul kezde Gúlnárdiń ózi bıznesine baılanysty Almatyǵa balasynyń qasyna aýysqan, al kúıeýiniń qyzmetten alǵan basqa páteri bolǵan. «Ýaqytsha turady» degen Baqyrovtyń otbasy tamasha kotejde sodan beri 10 jyl turyp keledi eken. Ol úıdiń ıesine túk te tólemegen, ol túgil Gúlnárdiń týysy Seriktiń osy ýchastokqa qosymsha salǵan kotejdin de túrli jolmen legalızasıadan ótkizip, ıelenip alǵan. Árıne, úıdiń aqshasyn tólemegen soń Baqyrovpen arada kıkiljiń bolyp, ol eshqandaı aqsha tólemeı, al ýchastok úshin tólegen aqshasyn talap etip, aqyry sotqa júginip, 2010 jyly sot sheshimimen Gúlnár onyń 18 mln. teńge aqshasyn qaıtarady. Bul týraly sottyń úkiminde bylaı delingen: «Iz materıalov ýgolovnogo dela ýsmatrıvaetsá, chto 19 fevralá 2010 goda po sýdebnomý prıkazý vzyskano s podsýdımoı v polzý Bakırova K.A. 18 000 000 tenge (tom 1 l.d. 10, 22, 68)». Soǵan qaramaı polkovnık Baqyrovtyń Gúlnárdi «maǵan qaryz, aldap ketti» dep otyrǵany qandaı betsiz jala ekenin kóre berińiz.
Al jer ýchaskesin Gúlnár E.Syzdyqov degen azamatqa 24 mln. teńgege satqan.
Osy jerde M.Aqmarovtyń Baqyrovty «birge ósken dosym, áıeli onkologıalyq syrqatqa shaldyqqan, kotejde ýaqytsha tura tursyn» degeni aldaý sıaqty, óıtkeni ol merzimniń 10 jylǵa sozylǵany kúmán týdyrady. İs júzinde eki polkovnıktiń ózara kelisip, úıdi zańdy ıesiniń syrtynan ıemdenip, bir-birine kelisken aqysyn tólep, al aqy ıesin alaıaq dep sottatyp jiberýdi kózdegeni sezilip tur.
Gúlnárdi alaıaq dep aıyptaýdy kúsheıtý úshin burynǵy kúıeýi M.Aqmarov aıyptaý qaǵazynda: «menen 2011-2012 jyldary 40 myń dollar alyp, qaıtarmaı qoıdy» degen aıyp taqqan. Bul kezde ekeýi ajyraspaǵan, birge turady. Bir úıde birge turǵan erli-zaıypty adamdar bir-birine aqsha berip, ony bergeni alǵanynan sot arqyly talap etýiniń ózi aqylǵa qonymsyz ekeni kórinip tur. Zańǵa júginsek bergeni týraly tipti eshqandaı dálel de joq... Biraq sony polkovnık aýzy-murny qısaımaı, jarıalap tur. Sodan-aq bul adamnyń qandaı áreketten bolsa da bas tartpaıtynyn kóre berińiz. Sonymen birge Ál-Farabıdegi kotejdi Baqyrov 530 myń dollarǵa satyp alǵan deýi de aqylǵa qonymsyz málimdeme. Osynsha qarajatqa satylǵan bolsa satyp alý kelisimsharty bolmas pa edi, ol sotta kórsetilmes pe edi? Sondyqtan bul adamnyń ar-ımannan ada ekenin tanýǵa bolady.
Osynaý qylmysty isti qaraǵan ádilsot aqyry: «Sýd prıhodıt k vyvodý o neobhodımostı prıznat podsýdımýıý nevınovnoı ı opravdat eó za otsýtstvıem sostava prestýplenıa» degen sheshim shyǵardy. Tipti bul istiń qylmystyq ta emes azamattyq is ekendigi de aıtyldy. Ony qylmystyq iske aınaldyryp, Gúlnárdi «alaıaqtyqty» jazalaıtyn bappen kóp jylǵa túrmege qamatýdy kózdegen «qara nıet polkovnıkterdiń» isi ekendigi daýsyz. Mundaılar ózderi qarajat tabýǵa ıkemsiz bolsa da jazyqsyz adamdardy osylaı qamatyp, tabys tabýǵa úırengen sıaqty. Bizdiń qoǵamǵa aldymen osyndaılardyń qaranıetterin quryqtaý kerek.
J.Qýandyq
