Elbasy demografıa máselesine aıryqsha nazar aýdaryp otyr

/uploads/thumbnail/20181023185914096_small.jpg

Qazaqstanda demografıa máselesine erekshe nazar aýdarady. Elbasy bastaǵan top atalmysh másele óz sheshimin tabý úshin jórgek puldy kóterý, otbasy qundylyqtaryn nasıhattaý, kóshi-qon máselesin jolǵa qoıý, halyqtyń ál-aýqatyn arttyrý sekildi jumystardy myqtap qolǵa aldy. Sebebi, ulan-baıtaq Qazaqstanda turatyn halyq sany onyń jer kólemine saı kelmeıdi. Jýyq arada halyq sanyn ósirý maqsatynda Elbasy jaqyn ýaqytqa qurylǵan josparda Qazaqstan halqyn 20 mıllıonǵa jetkizý maqsatyn alǵa qoıdy. Qazaqstan Respýblıkasynyń prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaev «Qazaqstan-2050» strategıasynda demografıa máselesin jáne onyń sheshý joldaryn erekshe atap ótken bolatyn.

Jer kólemi jaǵynan kósh bastap tursaq ta halyq sany jaǵynan aqsap turǵanymyz ras. Desek te, másele biz oılaǵandaı qurdymǵa ketken joq. Halyq sany ósip jatyr. Oǵan Qazaqstandaǵy tabıǵı ósim men kóshi-qonnyń jolǵa qoıylǵany dálel. Jylda atamekenine oralǵan etnıkalyq qazaqtardyń sany artyp keledi. Jyl saıyn olardy turaqty tirkeýge turǵyzý men azamattyq berý úshin qajetti qujat pen qarjylyq qıyndyqtardy eńserý úshin túrli qadamdar jasalýda. El prezıdenti jyl saıynǵy Qazaqstan halqyna joldaýynda demografıa máselesin aıtyp ótedi. Onda ana men bala densaýlyǵy, jórgek pul men járdemaqyny kóterý, álem boıynsha tarydaı shashylǵan etnıkalyq qazaqtardy Qazaqstanda, tarıhı otanyna shaqyrý, qujat pen atamekende turaqtaý máselesin eńserý joldaryn qarastyrý men kóp balaly otbasylarǵa materıaldyq kómekti arttyrý kerek ekeni aıtylady.

Elbasy tapsyrmalary oryndalyp jatyr. Máselen, aspan asty elinen Qazaqstanǵa kóship kelip jatqan qandastarymyz turaqty tirkeýge turý úshin sottylyǵy týraly anyqtamany alý úshin sabylmaıtyn boldy. Iaǵnı, olardan sottylyǵy týraly anyqtama suralmaıdy. Bul Qytaıdan aǵylyp kelip jatqan etnıkalyq qazaqtar úshin óte qolaıly. Sonymen qatar Qazaqstanda oqyp júrgen nemese áli azamattyǵyn alyp úlgermegen etnıkalyq qazaq turaqty tirkeýge turý úshin nemese onyń ýaqytyn sozý úshin qaltasynan esh qarjy shyǵarmaıdy, ıaǵnı tegin tirkelip, tegin uzarta alady. Tek qujatynda «ulty-qazaq» dep kórsetilse bolǵany. Bul da kóshi-qon máselesiniń sheshilýi úshin taptyrmas jol ekeni anyq.

Bul rette halyq sanynyń ósýi men ekonomıkalyq ahýal, eldiń qarjylyq jaǵdaıyn jaqsartý men sheteldikterdiń qonys aýdarýy bir-birimen baılanysty ekenin atap ótý kerek. Sebebi eldiń ekonomıkalyq jaǵdaıy jaqsaryp, barlyq sala damyp, biraq tabıǵı ósim bolmasa, jergilikti ultta ósim bolmaǵan jaǵdaıda, túrli elderden ózge ult ókilderi damyǵan elge qonys aýdarady. Olardyń sany da, tabıǵı ósimi de artyp, al jergilikti halyqta ósim bolmasa elge qaýip tónedi. Máselen, Eýropa elderin alaıyq. Fransıa, Brıtanıa sekildi órkenıetti, damyǵan elderde demografıalyq másele órship tur. Tabıǵı ósim kórsetkishi tómen. Al álemniń túkpir-túkpirinen kóship kelip jatqanda kóp. Sol sebepti Qazaqstanda ekonomıkamen qatar demografıalyq ahýaldy órkendetýge baryn salyp jatyr.

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar