Ańdasaq zamanaýı turǵyda jabdyqtalyp, kadr daıyndaýda jetistikke jetken álemdik mańyzy bar bilim ordalarynyń kóbisi jeke menshik ıelerine tıesili eken. Al bizdiń elde kerisinshe, jeke menshik oqý oryndary memlekettik lısenzıasynan aıyrylyp qalyp jatady? Onyń máni nede?
(Times Higher Education’s World Repulation ranking) eki júz JOO-nyń ataýyn atady.
10- oryn Kolýmbıa ýnıversıteti
Kolýmbıa ýnıversıteti - Negizi 1754 j qurylǵan. AQSH-ta Nú- Iork shtatynyń Nú-Iork qalasynda ornalasqan. 1787 jyly memleket osy ýnıversıtetti jeke menshikke beredi. Qazirgi ýaqytta da memleket ıeliginde emes. Basynda Kolýmbıa koleji dep atalyp kelgen oqý orny tek 1896j Kolýmbıa ýnıversıteti degen ataý alady. Búginde osy ýnıversıtettiń álem boıynsha 7 ortalyǵy bar: Amman, Beıjiń, Stambýl, Parıj, Mýmbaı, Santgo jáne Naırobı qalalarynda.
9 - oryn Kalıfornıa Tehnologıa Instıtýty
Kalıfornıa Tehnologıa Instıtýty -AQSH-tyń Kalıfornıa shtaty Pasadena qalasynda ornalasqan. Bul oqý orny da jeke menshik ıeliginde. Kópshilik ataýy – Kaltek , Caltech. Negizin 1891 j kásipker , saıasatker Eımos Trýp, Trýp atyndaǵy Ýnıversıtetti qurdy. 1920 j Trýp atyndaǵy Ýnıversıtettiń aty – Kalıfornıa Tehnologıa Ýnıversıteti dep aýysady. Bul ýnıversıtet 31 Nobel syılyǵynyń laýreatymen baılanysty. Olardyń ishinde 17 bitirýshisi jáne 18 profesor. 65 túlegi AQSH- tyń ultyq ǵylymı medalyn nemese Inovasıa jáne tehnologıa salasynda ulttyq medaldy alǵan. 112 adamy Ulttyq ǵylym akademıasynyń múshesi bolyp saılanǵan.
8 - oryn Iel Ýnıversıteti
Iel Ýnıversıteti - Bul ýnıversıtet te jeke menshik ıeligindegi oqý orny. AQSH-tyń Konnektıkýt shtatyndaǵy Nú Hevan qalasynda ornalasqan. Negizi 1701 j qalandy. 1718 jyly ýnıversıtettiń aty "British East India Company" uıymynyń bastyǵy Elıhý Ieldiń qurmetine berildi. Ieldiń 49 Nobel laýreattary bar, Amerıkanyń 5 prezıdenti, 19 AQSH joǵarǵy sot músheleri, jáne birneshe basqa memleketterdiń basshylary Ielden bilim alǵan. Solardyń ishinde kishi Djordj Býsh (2001-2009) osy ýnıversıtettiń túlegi.
7 - oryn Prınston Ýnıversıteti
Prınston Ýnıversıteti -Ýnıversıtet negizi 1746 j qalanǵan. Amerıkadaǵy jeke menshiktegi ýnıversıtet. Oqý orny- Prınston qalasynda, Nú-Djersı shtatynda ornalasqan. Eń tanymal shákirtteriniń biri – AQSH-tyń 28- prezıdenti- Výdro Vılson. Ýnıversıtet qurylymyna Výdro Vılson atyndaǵy qoǵamdyq jáne halyqaralyq qatynastar mektebi bar.
6 - oryn Kalıfornıa Ýnıversıteti, Berklı
Kalıfornıa Ýnıversıteti ,Berklı - Kópshilik zertteý ýnıversıteti. Kalıfornıa shtaty Berklı qalasynda ornalasqan. Ýnıversıtet qabyrǵasy 1868 j qalandy. Ýnıversıtet İT- tehnologıalar, ekonomıka, fızıka salalary álemge áıgili. Ásirese, ekinshi Dúnıe júzilik soǵys kezinde jáne odan keıin sýtegi bombasyn jasap shyǵýda, basty ról atqardy. Berklı ǵalymdary sıklotron oılap taýyp, antıprotondy zerttedi, lazerdi jasap shyǵýda basty ról atqardy. Ataqty túlekteriniń biri – Stıv Voznák.(Apple Computer kompanıasyn Stıv Djobs pen Ronald Ýeınmen 1976 jyly negizin qalaǵan)
5 - oryn Stenford Ýnıversıteti
Stenford Ýnıversıteti – AQSH-tyń Kalıfornıa shtatyndaǵy Palo –Álto qalasynda ornalasqan ýnıversıtet. İrgetasyn 1891 j Kalıfornıa gýbernatory jáne temirjol bastyǵy Leland Stenford qurǵan. Jeke menshiktegi oqý orny. Dúnıe júzindegi eń myqty ýnıversıtetterdiń biri. Forbes jýrnalynda AQSH-taǵy úzdik ýnıversıtetter reıtıńisinde 5-oryn alǵan. Ýnıversıtet jyl saıyn 6700- ge jýyq stýdentter men 8000 aspıranttardy qabyldaıdy. Tanymal túlekteriniń biri- AQSH-tyń 35-prezıdenti Djon Kennedı.
4 - oryn Massachýsets Tehnologıalyq Instıtýty
Massachýsets Tehnologıalyq Instıtýty - AQSH, Massachýsets shtatyndaǵy Kembrıdj qalasynda ornalasqan. Oqý ornynyń negizi 1861 j qalanǵan. Jeke menshik ýnıversıtet. Munda robototehnıka jáne jasandy ıntellekt sektorlary jáne aqparattyq tehnologıa, fızıka, hımıa jáne matematıka salalaryn oqytý júıeleri eldegi eń tańdaýly bolyp sanalady. Sonymen qatar jerlesimiz matematıka páninen kóptegen halyqaralyq jarystardyń júldegeri Qýat Esenov osy ýnıversıtette oqıdy.
3- oryn Oksford Ýnıversıteti
Oksford Ýnıversıteti – Ulybrıtanıa, Oksfordtyq grafstvoda, Oksford qalasynda ornalasqan oqý orny bolyp tabylady. Dúnıejúzindegi eń kóne ýnıversıtetteriniń arasynan ekinshi oryndy ıelenýde (Bolonskıı ýnıversıtetinen keıin), dúnıejúzindegi aǵylshyn tildik eń kóne ýnıversıtet jáne de Ulybrıtanıadaǵy eń birinshi ýnıversıtet bolyp tabylady. Ulybrıtanıa men Irlandıanyń "eń kóne ýnıversıtetteriniń" jáne Ulybrıtanıanyń 20 eń úzdik ýnıversıtetteriniń "Rassel tobyna" kiredi. Ýnıversıtet fakúltetter men 38 kolejderden turady. Oqý júıesiniń negizgi baǵyttary - gýmanıtarlyq, matematıkalyq, fızıkalyq, áleýmettik ǵylym, medısına, ómir týraly ǵylym jáne qorshaǵan orta. Oksfordta Ulybrıtanıanyń 6 prımer- mınıstri oqyǵan. Solardyń biri- M, Techer(1979-1990), Tonı Bler(1997-2007)
2- oryn Kembrıdj ýnıversıteti
Kembrıdj ýnıversıteti – Eýropadaǵy iri ǵylymı ortalyq, ejelgi ýnıversıtetterdiń biri. 1209 j. Ulybrıtanıada London qalasynan soltústikke qaraı 80 shaqyrym jerde ornalasqan Kembrıdj qalasynda qurylǵan. XIII ǵasyrdyń ózinde Kembrıdj ýnıversıtetinde 4 fakúltet boldy: gýmanıtarlyq, zań ǵylymy, dintaný (teologıa), medısına. XVII ǵ-da Kembrıdj ýnıversıteti iri ǵylymı ortalyqqa aınaldy. 1669 – 1702 j. I.Núton Kembrıdj ýnıversıtetiniń profesory boldy. 1837 j. Kembrıdj ýnıversıtetinde Ch.Darvın magıstr ataǵyn alǵan. Atalǵan oqý ornynan 15 aǵylshyn premer-mınıstri, álem elderiniń 23 kóshbasshysy, Úndistannyń 3 premer-mınıstri, Danıa patshaıymy II Margreta oqyp shyqqan. Kembrıdj ýnıversıteti ǵalymdarynyń ǵyl. jańalyqtary 60 Nobel syılyǵyna ıe bolǵan.
1-oryn Garvard ýnıversıteti
Garvard ýnıversıteti - 1636 jyly Massachýsets shtatynyń Kembrıdj qalasynda Massachýsets zańnamasymen qalanǵan jeke menshik, Garvard AQSH-taǵy joǵary oqý oryndarynyń ishindegi eń kónesi jáne AQSH-taǵy tuńǵysh korporasıa (resmı prezıdenti jáne basqa jumysshylary taǵaıyndalǵan). Ýnıversıtetke alǵash aqshalaı kómek kórsetkenderdiń biri Djon Garvard bolǵandyqtan, ýnıversıtet osy kisiniń atymen atalady. 2010 jyly Garvard álem boıynsha fızıka men ekonomıka/bıznesten birinshi, hımıadan ekinshi, matematıkadan úshinshi, jáne kompúter ǵylymdarynan toǵyzynshy. 2009- 2010 jyldary QS Global 200 Business Schools Report reıtıńisine tirelsek, Garvard álemniń birinshi ýnıversıteti boldy. Garvard ýnıversıtetinde (Meksıka, Chılıa,Kosta-Rıka, Kolýmbıa, Taıvan, Perý) 6 eldiń prezıdenti oqyǵan. Sonymen qatar BUU bas hatshysy Pan Gı Mýn, Qazirgi AQSH prezıdenti Barak Obama da osy oqý ornynyń túlegi.
Qanıa Tabys
Pikir qaldyrý