Ar tazalyǵy – jan taza­lyǵy. Bul, ásirese, Otanǵa qaltqy­syz qyzmet etip júrgen mem­lekettik qyzmetshiler men ha­lyq qalaýlylarynyń qyz­metin aıqyndaıtyn bas­ty qa­ǵı­­dalardyń biri desek, qate­les­peımiz. Saılaýshylardyń ar­man-murattary men maqsat-tilekterin amanat retinde arqalap, olarmen jıi júzdesetin barlyq deńgeıdegi depýtattar bılik or­gan­daryndaǵy senimdi ókil sanalady. Al artylǵan senimdi aqtaý, onyń nátıjeli bolýy kóbi­ne-kóp jeke belsendilikke baılanys­ty ekeni aıtpasa da túsinikti. Ká­si­bı memlekettik ap­parat qu­­rý­daǵy, zańnyń ústemdigin qamtamasyz etýdegi jandy is-qımyl áreket tómennen bastaý alatynyn eskersek, «100 naqty qadam» Ult josparynda atap ótilgendeı 97-qadam, ózin ózi retteý men jergilikti ózin ózi bas­qarýdy damytý, azamattardyń sheshimder qabyldaý úderisine qatysý múmkindigin keńeıtý ar­qy­ly olardyń quqyqtary men er­kindigin qamtamasyz ete alatyn bolamyz.
Osy turǵydan áńgime órbi­tetin bolsaq, Ýálıhanov aýdan­dyq máslıhatynyń besinshi shaqy­­rylymynda saılanǵan depýtattar demokratıa talaptaryn qa­­tań saqtaı otyryp, óz qyz­metterin zań aıasynda júzege asy­­ryp keledi. Olar «Nur Otan» partıasynyń músheleri retinde túrli qoǵamdyq-saıası sharalarǵa bastamashy bolýdy izgi dástúr sanaıdy. Sóz arasynda búgingi de­pýtattyq quram tynymsyz iz­denisimen, iskerligimen, naqty ustanymymen erekshelenetinin basa aıtqym keledi. Aralarynda qaıta saılanǵan, joǵary bilimdi, bilikti mamandar az emes.
SAM_0008Máslıhat asa mańyzdy máse­lelerdi kúniburyn belgi­legende aldymen depýtattar kor­pýsyna arqa súıeıdi. «Ke­ńe­sip pishken ton kelte bolmas» demekshi, qabyldanǵan sheshimder, birinshiden, merziminde oryndalýǵa yqpal eteri daýsyz. Ekinshiden, jaýapkershilik sal­maǵy jeke tulǵa emes, kópshilik arqyly aıqyndalady. Úshinshiden, túpki jumystyń nátıjeliligine baqylaýǵa alynady. Máselen, sa­paly tirshilik nári biz sıaqty shalǵaı aýdan turǵyndary úshin óte mańyzdy máselelerdiń bi­ri. Soǵan oraı, «Aqbulaq» baǵdar­la­masy qabyldanǵanda da, oryn­dalý jaıy talqylanǵanda da túrli sanattaǵy jurtshylyq ókil­­­­deri keńinen qatystyrylyp, túıindi problemalar kún tártibine shyǵaryldy. Ja­ýapty mekeme bas­shylarynyń esebi tyńdalyp, ótkir saýaldar qoıyldy.
Sol sıaqty bilim berý, densaý­lyq saqtaý, «Bız­nestiń jol kartasy-2020» baǵdarlamalary bo­ıynsha halyqty jumyspen qamtý, Uly Otan soǵysynyń ardagerleri men oǵan qatysýshylarǵa, tyl eńbekkerlerine áleýmettik kó­­­mek kórsetý, buqaralyq sportty damytý, jetkinshikterdi otan­­shyldyq rýhta tárbıeleý, turǵyn úı qurylysynyń jaı-kúıi, jer resýrstaryn tıimdi paıdalaný sıaqty mańyzdy má­se­­leler keńinen qamtyldy. Eko­­nomıka jáne qarjy bólimi basshysynyń búdjettiń oryndalýy týraly esebi tyńdalǵanda, únemdelgen qarjyny birinshi kezekte áleýmettik salalarǵa bó­lýge basymdyq berildi. Aýdan áki­miniń óńirdiń áleýmettik-ekonomıkalyq damýy týraly birinshi jartyjyldyq esebin tyńdaý barysynda eldi mekender men kóshelerdi kórkeıtýge, abat­tandyrýǵa qatysty salmaqty pikir­ler aıtylyp, aýyldyq ok­rýg ákimderine, turǵyn úı-kom­mýnaldyq sharýashylyq bólimine, «Móldir sý» mekemesine naqty tapsyrmalar berildi.
Depýtattar tarapynan týyn­daǵan suraqtar sanıtarlyq taza­lyqty saqtaýǵa, onyń ishinde, aýdan ortalyǵy – Kishkenekól aýy­lynyń joldaryn kútip us­taýǵa, greıderleý jumystaryn júr­gizýge, kóshelerge jaryq tartýǵa, isten shyqqan shamdardy aýys­tyrýǵa qatysty aıtyldy. Aýdan turǵyndaryn aýyz sýmen qamtý 94,2 paıyzdy quraǵanymen, 4 eldi mekenge onyń tasyp jetkizi­letini, másele sheshilmegen kúıinde qalyp otyrǵany synǵa alyndy. Sondaı-aq, ıgerýsiz jat­qan aýyl sharýashylyǵy maq­sa­tyndaǵy jerlerge baılanysty másele taǵy kóterildi. Sebebi, ótken sesıalardyń birin­de bos jatqan tálimi jerlerge bazalyq mólsherlemeler 10 esege deıin ulǵaıtylǵan bolatyn. Alda at­qarýshy bılik organdary men salyq basqarmasynyń birlese jumys isteý mindeti tur. Bul aýdan búdjetin tolyqtyrýdyń birden-bir rezervi ekeni ras. Qory­ta aıtqanda, 9 aı ishinde 41 másele qaralyp, jurtshylyqtyń oryndy syn-pikirleri jan-jaqty eskerildi.
Búdjet, ekonomıkalyq reforma, óndiristik sala, ekologıa, ózin ózi basqarý, depýtattyq ókilettik jáne etıka, azamattardyń quqy­ǵy men zańdylyqty saqtaý já­ne áleýmettik salany damytý jónindegi turaqty komısıalar kúndelikti jumystarynda saı­laýshylardyń usynystaryn jete eskerip otyrady. Olarǵa T.Ospanov jáne K.Jantileýov sekildi tájirıbeli depýtat­tar jetekshilik etedi. Bıyl tórt birlesken otyrys ótkizi­lip, qaralǵan máseleler naq­ty­lyǵymen erekshelendi. Kásip­kerlikti damytý, qoǵamdyq tár­tipti nyǵaıtý, qylmystyń aldyn alý, tutynýshylardyń quqyǵyn qorǵaý, múgedekterdi áleýmettik qoldaý salasyndaǵy memlekettik saıasat sharalaryn múltiksiz oryndaý arqyly ǵana belgili nátıjege jetetinimizdi halyq qalaýlylary talmaı uǵyndyryp keledi.
Máslıhattyń kóshpeli otyrys­tar ótkizý tájirıbesi turǵyndar tarapynan keń qoldaý tapty. Ústimizdegi jylǵy kóktemgi sý tas­qyny kezinde depýtattar Myrza­ǵul, Tileýsaı aýyl­darynda bolyp, jergilikti jaǵ­daımen jiti tanysty. Bóget­terge ýaqytynda jóndeý jumys­tary júrgizilmeýine baılanysty qarǵyn sý shaıyp ketkeni anyqtaldy. Turaqty ko­mıs­­sıanyń kóshpeli otyrysynda plotınalardy, joldardy qalpyna keltirý týraly aýyldyqtardyń ótinishteri qanaǵattandyryldy. Poshta qyzmetkerleriniń sapasyz jumysy, elektr qýatynyń jetimsizdigi, Myrzaǵul aýylynyń klýb ǵımaratyn jóndeý jónindegi ótinishteri eskerildi. Tekserý barysynda kináli laýazymdy adamdar tártiptik jazaǵa tartylyp, kemshilikter joıyldy.
Saılaýshylarmen tyǵyz qa­rym-qatynas ornatýdyń, ma­ńyz­dy máselelerdi bılik oryn­­­daryna jetkizýdiń jolda­ry kóp. Solardyń biri – arnaıy ja­­­­sal­­ǵan kestege sáıkes saılaý okrýgterinde azamattar­dy qabyldaý. Buryndary jurt­shylyq kóbine jeke basqa qatys­ty máseleler tolǵandyryp kel­­se, endi taqyryptyń basqa aýan­­­­ǵa oıysqanyn baıqaımyz. Mu­nyń ózi adamdardyń qoǵam­dyq belsendiliginiń, saıası oı-júıesiniń artqanyn, qo­ǵam­dyq máseleler beı jaı qal­dyrmaıtynyn baıqatsa kerek. Oǵan kún tártibine aýylaralyq joldardy tegisteý, mektep ǵıma­rat­taryn jóndeý, azyq-túlik pen kómirdiń baǵasyn turaq­tan­dyrý, balalarǵa arnalǵan oıyn alań­­daryn salý máseleleriniń shyǵarylýy dálel. «Nur Otan» partıasy fılıalynyń Qoǵamdyq qabyldaýynda da usynys-pikirler eskerýsiz qalmaıdy. Osylaısha, depýtattar tıisti organdarǵa 48 sa­ýal joldap, 35-i oń sheshim tapty.
Depýtattar aýdannyń áleý­met­tik-ekonomıkalyq, qoǵam­dyq-saıası ómirine belsene atsalysyp, demeýshilik kómekterin kórsetip otyrady. Halyqaralyq balalardy qorǵaý kúni jáne «Mektepke – jol» aksıasy aıasynda 200 myń teńgeniń qaıyrymdylyq sharalary kórsetildi. Qarttar men múgedekterdi qorǵaý aıly­ǵynda zattaı, aqshalaı, azyqtaı járdem­der jasalady. Ár depýtat óz okrýgi boıyn­sha az qamtyl­ǵan jan­darǵa, jalǵyzilikti qarıa­larǵa, kópbalalaly otbasylarǵa jemshóp, qysqy otyn túsirip berý kómekterin uıymdastyrady.
Óz oıymdy «100 naqty qadam» Ult josparyndaǵy 99-qadammen túıindegendi jón kórdim. Onda jazylǵan búdjetterdi, esepterdi, maqsatty ındıkatorlarǵa qol jetkizýdi, azamattardyń quqyq­tary men erkindikterin qozǵaıtyn normatıvtik-quqyqtyq aktiler jobalaryn; baǵdarlamalyq qu­jat­tar jobalaryn talqylaý bó­ligin­degi rólderin kúsheıtý talaby jergilikti máslıhattar men de­pýtattarǵa tikeleı qatysy bar.
Bıik maqsattardy baǵyndyrý talmaı eńbektenip, úılesimdi áre­ket ete bilýimizge tikeleı baılanys­ty ekenin halyq qalaýlylary jaqsy túsinedi.

Derekkóz: Egemen Qazaqstan