Basty maqsat básekege qabiletti agrarlyq sektordy damytý úshin joǵary bilikti ınjener mamandar daıarlaý

/uploads/thumbnail/20170708203636980_small.jpg

Bıyl otandyq agrarlyq bilim men ǵylymnyń kóshbasshysy – Qazaq ulttyq agrarlyq ýnıversıtetine 85 jyl toldy. Ýnıversıtet rektory, akademık Tilektes Espolovtyń bastamasymen bul bilim shańyraǵynda memleket bergen tapsyrmalarǵa oraı, zaman talabymen sáıkes ınovasıalyq baǵytta aýqymdy is-sharalar júzege asyrylýda. Bizdiń alǵan asýymyz osynaý oqý ordasy tarıhyndaǵy urpaqtar sabaqtastyǵynyń, oqytýshy-ǵalymdarynyń nátıjeli eńbeginiń, bilimgerleri men túlekteriniń shynaıy talpynystarynyń nátıjesi dep bilemiz.

Injenerlik fakúltettiń tarıhy so­naý 1934 jyldan bastalady. Bizdiń fa­kúltet elimizde joǵary bilikti ın­jener mamandardy daıarlaýdy osy baǵyttaǵy bilim men ǵylymdy damyta otyryp, iske asyrýda. Búgingi kún deńgeıinde saralap qarasaq, onyń qalyptasyp órkendeýi ýnıversıtet ómiri­men tyǵyz baılanysty ekendigi aı­qyn kórinedi. Fakúltettiń birinshi dekany aýyl sha­rýa­shylyǵynda óziniń ǵylymı mektebin qurǵan iri ǵalym, profesor Ivan Vasılevıch Saharov boldy. Osynaý bıik tulǵamen qatar fakúltetimizdiń qalyptasýyna, búgingi deńgeıge jetýine zor eńbek sińirgen ustaz-ǵalymdarymyz, profesorlar M.R.Alshynbaev, L.E.Tájibaev, I.Q.Qypshaqpaev, M.I. Rybakov óshpes iz qaldyrdy.

Búginde fakúltet negizin alty: jaratylystaný pánderi jáne aqpa­rattyq tehnologıalar, mehanıka jáne aýyl­sharýashylyq tehnıkasyn qurylym­daý, agrarlyq tehnıka jáne tehnologıa, energıa únemdeý jáne avtomatıka, kásiptik oqytý jáne mashına paıdalaný kafedralary qalaıdy. Osy kafedralardyń jaýapkershiligi negi­zinde tómendegi mamandyqtar boıynsha agrarlyq tehnıka jáne tehnologıa, ómir-tirshilik qaýipsizdigi, kásiptik oqytý mamandyqtary boıynsha, joǵary bilikti mamandar daıarlanady. Joǵary bilikti mamandar daıarlaý úsh satyly túrde: bakalavrıat, magıstratýra jáne PhD doktorantýralyq deńgeıde júrgiziledi. Fakúltette bilimgerlerdiń jalpy kontıngenti búginde 965 adam. Onyń ishinde 738 bakalavr, 217 magıs­trant, 10 doktorant bilim alýda.

Álemdik deńgeıde agroınjenerıa salasynda halyqaralyq ǵylym jáne bilim qoǵamdastyǵyna múshe bolý arqyly búginde fakúltet aldyna básekege qabiletti agrarlyq sektordy damytý úshin joǵary bilikti ınjener mamandardy daıarlaýdy basty maqsat etip qoıyp otyr. Basty maqsatqa saı búgingi fakúltettiń mısıasy fakúltettiń ǵylymı-zertteý jáne ınovasıalyq qyzmetterin memlekettiń ǵylymı-tehno­lo­gıa­lyq jáne áleýmettik-ekonomı­ka­lyq damý basymdylyqtaryna saı kóterilý bolyp tabylady.

Alǵa qoıǵan basty maqsatty oryndaý úshin fakúltette túrli mazmunda ár deńgeıdegi sharalar iske asyrylýda. Fakúltette arnaıy jumys toby qurylyp, 2025 jylǵa deıingi ınje­nerlik fakúltetiniń naryqqa qabilet­tiligin arttyrý boıynsha strategıalyq damý josparyn qurýdyń prınsıpteri anyqtalýda. Ondaǵy basty maqsat álemdik bilim berý naryǵynda ýnıversıtettiń basqa da qurylymdarymen birlese oty­ryp, fakúltet qyzmetin tanyta bilý, ujym qyzmetiniń joǵary baǵaǵa ıeligin qalyptastyrý bolyp belgilenip otyr. Munda fakúltet ujymynyń ár múshesiniń joǵary reıtıńilik baǵa­ǵa ıe bolýy shart. Sondyqtan da fa­kýl­tette ýnıversıtet boıynsha reı­tın­gilik baǵalaý saıasatyn túsindirý jumystaryn júrgizý, onyń talaptarynyń oryndalýyn qamtamasyz etý jáne reıtıńtik júıeni jetildirý boıynsha usynystar berý isterine erekshe kóńil bólinedi. Fakúltetimizde ózderiniń qyzmetinde joǵary jetistikterge jete bilgen ishki ýnıversıtettik reıtıńilik baǵalaýdyń nátıjesinde 2014-2015 oqý jyly boıynsha TOR 50-ge engen oqy­týshylar qatarynda profesorlary­myz: «Energıany únemdeý jáne avtomatıka» kafedrasynan D.M. Alıhanov, «Kásiptik oqytý» kafedrasynan D.Ádiz­baeva, «Jaratylystaný pánderi jáne aqpa­rattyq tehnologıalar» kafedrasynan K.A. Ahmetov boldy. Osyn­daı oń qyzmetti baǵalaý sharalaryn iske asyrý arqyly táýelsiz bilim berý­degi sapany qamtamasyzdandyrý boıyn­sha qazaqstandyq agenttiginiń anyq­taǵan 2014 jylǵy reıtıńisiniń qory­tyndysy boıynsha «Qazaqstannyń úzdik teh­nıkalyq JOO-nyń ulttyq reıtın­gi­si» nomınasıasy boıynsha Qazaq ult­tyq agrarlyq ýnıversıteti 3 oryndy ıelenýine fakúltet oqytýshy-ǵalymdarynyń zor eńbegi jatqandyǵyn erekshe ataımyn.

Fakúltet qyzmetin jaqsartýda kadr­lyq faktordyń orny erekshe. Son­dyqtan da fakúltette ár kafedrany oqytýshy-ǵalymdarmen, basqa da qyz­met­kerlermen qamtý isi josparly ne­giz­ge kóshirilip otyr. Kafedra deń­geıinde shetelden shaqyrylatyn oqytý­shy mamandar álemniń 100 ozyq ýnıver­sıtet­te­ri­nen bolýy erekshe qadaǵalanýda. Sony­men qatar, kafedra oqytýshy-ǵa­lym­darynyń josparly túrde álemniń ozyq bi­lim, ǵylym ortalyqtarynda bilik­­tili­gin je­til­dirýi jolǵa qoıylǵan. Máse­len, 2014-2015 oqý jylynda jalpy sa­ny 27-ge jetetin fakúltet ǵalym-ustaz­dary biliktilikterin arttyrdy. Nátı­­­je­sinde oqý isinde jańa mazmundy ádis­temeler, zerthanalyq jumystar paı­da­­la­ny­la bastady.

Kafedra oqytýshy-ǵalymdarynyń shetel tilderin meńgerý baǵytynda sharalar qarqyndy túrde iske asyrylýda. Eger 2012-2013 oqý jylynda arnaıy til úırený kýrstaryna qatysqandar sany 18 bolsa, 2014-2015 oqý jylynda 32 adamǵa jetip otyr.

Bilimgerlerdiń bilim sapasyn arttyrý maqsatynda akademıalyq utqyrlyq oqý baǵdarlamasymen oqyp júrgen bilim­gerlerdiń sany arttyrylýda. Eger ótken oqý jylynda olardyń sany 14 bolsa, osy oqý jylynda 25 bilimgerdi 7 ozyq oqý oryndaryna jiberý jos­parlanyp otyr. Fakúltette daıarlanatyn mamandyqtar boıynsha Uly Ishtvan ýnıversıtetimen (Vengrıa), Bela­rýs ulttyq ýnıversıtimen, Angel Knchev atyndaǵy Rýse ýnıversıtetimen (Bolgarıa), Pýtra ýnıversıtetimen (Malaı­zıa) jáne Polıtehnıkalyq ýnıversıtetpen (Germanıa) qos dıplomdy bilim berý baǵdarlamalaryn iske asyrý joldary qarastyrylýda.

Fakúltette jalpy sandyq turǵydan shetel tilinde beriletin pánder úlesin 30 paıyzǵa jetkizý kózdelip otyr. Búginde ǵylymı izdenisterdiń nátıjeliligin jáne olardyń mazmundylyǵyn arttyrýda «Agroınjenerlik máseleler jáne tehnologıalar» ǴZI dırektory J.S. Sadyqovpen birlese otyryp fakúltet ǵalymdary aıtýly jetistikterge jetti. Olardyń negizgileri: profesor J.S.Sa­dyqovtyń jetekshiligimen oryndalyp jatqan «Qazaqstan Respýb­lıkasynda aýylsharýashylyq mashınasyn jasaýdy damytýdy negizdeý» taqyrybyndaǵy ǵylymı joba, sondaı-aq, «Tehnıkalyq kórý júıesi negizinde jumyrtqalardy avtomatty suryptaý mashınasyn jobalaý» (Joba jetkshisi: profesor D.M.Álıhanov), «Resýrs únemdeýish tehnologıa úshin mashınalar keshenin jobalaý arqyly kókónis ónimin óndirýdi ıntensıvtendirý» (joba jetekshisi: profesor M.J. Hazımov) taqyryptaryndaǵy ǵylymı jobalar bolyp tabylady. Fakúltettegi ǵylymı jobalardy qarjylandyrýdyń qosyndy somasy 48,0 mln. teńgeni quraıdy.

Injenerlik fakúltet jaǵdaıynda áriptes sheteldik ozyq bilim, ǵy­lym orta­lyqtarymen ózara yntymaqtastyqty arttyrý, olardy oqý úrdisine qatystyrý qolǵa alynyp otyr. Osy baǵytta bú­gin­de Soltústik Dakota shtatynyń ýnıver­sıtetimen, Slovakıa memlekettik agrar­lyq ýnıversıtetimen, Sınszán agrar­lyq ýnıversıtetimen, Reseı memlekettik agrarlyq ýnıversıtetimen, Sankt-Peterbýrg agrarlyq ýnıversıtetimen, Belarýs memlekettik agrarlyq tehnı­kalyq ýnıversıtetimen bilim berý jáne ǵylymı izdenisterdi birigip uıym­das­tyrý baǵytynda naqty sharalar iske asýda.

Búginde fakúltette bilimgerlerdiń naqty ǵylymen shuǵyldanýyna jáne óndiristik tájirıbeden ótýine jaǵdaı jasaý maqsatynda naqty sharalar iske asyrylýda. Máselen, QazASHMEǴZI bazasynda kafedralardyń oqý-ǵylymı fılıaldary ashylǵan. «Baıserke – AGRO» «Amıran – AGRO» «AzıaAvto» jáne basqa da iri kásiporyndarmen birige otyryp, oqý, ǵylymı-óndiristik ortalyqtar qurylǵan. Osyndaı ıgi sharalardyń nátıjesinde bilim sapasy, jalpy mamandardy daıarlaý deńgeıi artýda. Bizdiń úzdik bilimgerlerimiz respýblıkalyq jáne halyqaralyq deńgeıdegi ǵylymı konferensıalarda júldeli oryndardy ıelenýde. Fakúltet jaǵdaıynda ıjenerlik mamandardy daıarlaý boıynsha Qazaqstan-Belarýs jáne John Deere kompanıasymen birlesken ınjenerlik mamandar ázirleý ortalyqtaryn qurý mindeti tur.

Elimizdiń aýyl sharýashylyǵy úshin ınjenerlik mamandardy daıarlaýda ózindik tájirıbesi qalyptasqan joǵary kadrlyq, materıaldyq-tehnıkalyq áleýeti mol búgingi ınjenerlik fakúltet ujymynyń zaman talabyna saı qyzmet etetindigine, sol arqyly el ekonomıkasynyń damýyna óz úlesin qosa beretinine senim mol.

Derekkóz: Egemen Qazaqstan

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar