Aımaq basshysy B.İzmuhambetov aýyl sharýashylyǵy salasy boıynsha paıdalanýǵa berilgen jobalar men jyl aıaǵynda paıdalaýǵa beriletin nysandardy aralap, aǵymdaǵy jyldyń ekinshi jartysynda paıdalanýǵa berilgen talshyqty-optıkalyq kabel shyǵaratyn zaýyttyń da qyzmetin kórýge bardy. 
Qazirgi zamanda aıshylyq jerden jyldam habar jetkizýge múmkindik berip otyrǵan baılanys salasynda kabeldiń ozyq úlgisin shyǵarýdyń básekege qabilettiligi artyp keledi. Osy oraıda Atyraý qalasynda paıdalanýǵa berilgen optıkalyq-talshyqty kabel shyǵaratyn jańa zaýytty mamandar biregeı joba dep baǵalap otyr. 
Qazaqstanda balamasy joq jobany júzege asyrýshy «PKF Kontınent Ko LTD» JSHS-nyń bas dırektory Semen Hvannyń aıtýynsha, Qazaqstanda kabel ónimine suranys óte joǵary. Jańa zaýyt ázirge Qazaqstandaǵy búkil suranystyń 30 paıyzyn jabýdy josparlap otyr. 
Kásiporyn úshin jabdyqtar Qytaı, Re­seıden satyp alynǵan. «Biz ondaǵan mıl­lıon dollar turatyn eýropalyq jabdyq­tardy satyp ala almaımyz. Óıtkeni shy­ǵyn­nyń ornyn óteý men qarjyny qaıtarý máselesi bar. 
Onyń ústine biz osy keleshegi bar ba­ǵytta jumys isteýdi endi ǵana úırenip jatyrmyz. Bizdiń paıymdaýymyzsha, optıkalyq-talshyqty kabel boıynsha qytaılyq jabdyq turaqty túrde 5 jyl boıyna jumys jasaı alady. 
Sodan keıin jabdyqtyń ózi tehnıkalyq parametrlerge áser etpeıdi. Bul jerdegi mańyzdy nárse – materıaldardyń sapaly­lyǵy. Eger materıal sapaly bolsa, onda kabel de soǵan laıyq bolady. Al materıal­dardy biz Eýropadan, AQSH-tan, Japo­nıa­dan al­dyryp qoldanamyz – bular polıe­tılen, boıaǵyshtar, talshyqtyń ózi. Al ónimniń ózindik quny boıynsha tipti Reseı óndirý­shilerinen kúrt aıyrmashylyqta bolmaı­myz dep oılaımyn» degen bas dı­rektor S.Hvan ózderiniń ónimderi arqyly Qytaımen básekeles bola alatyn múmkindik baryn aıtyp otyr. 
Zaýyt basshylyǵy qazirgi negizgi tutyný­shy «Qazaqtelekom» AQ ekenin aıtyp otyr. Budan basqa «Qaztranskom», «Transte­le­kom», «Alma TV» jáne qurylys kompanıa­laryna zaýyt ónimin paıdalaný týraly kelisimge kelý jospary bar. Qazirgi tańda baılanystyń jyldamdyǵy, ınternettiń sapaly ári jyldamdyǵy talap etilgen zamanda ozyq tehnologıaǵa suranys kóp. Sondyqtan qazir baılanys, belgi berý salasy mysty kabeldi talshyqty-optı­kalyq talshyqty túrine aýystyrý jumys­ta­ryna kóshýde. Zaýytta jergilikti maman­dardyń jumys isteýi basty nazarǵa alynǵan. Sonyń nátıjesinde, Atyraý munaı-gaz ınstıtýty, S.Muqashev atyndaǵy polıteh-nıkalyq koleji túlekterin synaqtan ótkizý arqyly jumysqa ornalastyrý bir júıege qoıylǵan.
Jalpy, zaýyt ónimin tutynýshy maman­dar óńirde talshyqty-optıkalyq kabel óndirisin damytý jobasy boıynsha jańa zaýyttyń ashylýyn zor jetistik jáne teh­nologıasy jaǵynan biregeı degen toqtamǵa keldi.
Ersaıyn Dúısemalıev, «Qazaqtelekom» AQ Atyraý oblystyq telekommýnıka­sıa­lar dıreksıasynyń basshysy: 
– Atyraýda talshyqty-optıkalyq ka­bel shyǵaratyn zaýyttyń ashylýy elimiz­diń telekomýnıkasıa salasy úshin mańyz­dy­lyǵymen erekshelenedi. Óıtkeni qazirgi zamanǵy telekomýnıkasıany optıkalyq baılanys júıesinsiz elestetý múmkin emes. Tal­shyqty-optıkalyq baı­lanys júıesi aqparatty taratý júıesi bo­ıynsha qazirgi zamanǵy qoǵamda eń mańyz­dy róldi at­qa­rý­da. Telekommýnı­kasıanyń jańa júıesi qury­lysynda «Qazaqtelekom» AQ talshyq­ty-optıkalyq kabeldi keńinen paıda­la­nady. Bizdiń óńirlik qyzmetimizde jylyna 2500 shaqyrymdyq optıkalyq kabel qa­jet­tiligi bar. Memleket basshysy N.Na­zar­baev­tyń el ekonomıkasyn qar­qyndy da­mytý, otandyq ónimdi qoldaý ar­qyly onyń damýyna úles qosý týraly básekege qabiletti etý tapsyrmasyna saı, «Qazaqtelekom» AQ-tyń Atyraý oblystyq telekommýnı­kasıalar dıreksıasy «PKF Kontınent Ko LTD» JSHS-men áriptestik týraly memorandýmǵa qol qoıdy. Jalpy, talshyq daıyndaý – joǵary tehnologıalyq óndiris. Ony júzege asyrýda kez kelgen kompanıa táýekelge barmaıdy. Óıtkeni onyń negizi áınek shyny, bári de onyń tazalyǵyna baılanysty. Al ótkizý qabileti beriletin sıgnaldyń sapasy men jyldam­dyǵyna áser etedi. Talshyqty kabel bo­ıyn­sha jaryq sıgnaly, lazer sáýlesi óteti­nin aıtýymyz kerek. Sapalylyǵyna saı jyl­damdyǵy óte joǵary. Budan basqa, mys kabelmen sa­lys­tyrǵanda optıkalyq kabel tal­shyq­ty jaǵalaı birneshe kanal­dar uıymdas­tyrýǵa bolatyny úshin joǵary ótkizý qabi­letin qamtamasyz etedi. Osy se­bepterdi jan-jaq­ty taldaý arqyly teh­no­lo­gıasy jaǵy­nan bul zaýyt biregeı dep aıtýǵa negiz bar. Buǵan deıin biz kabelderdi Qaraǵandy zaýy­tynan alyp keldik. Endi ózimizdegi zaýyttyń turaq­ty tutynýshysy bolamyz.
 Mamandardyń saraptamaly pikirlerine saı, elimizde ázirge balamasy joq zaýyttyń Atyraýda ashylýy eń aldymen batys óńir­lerge tıimdirek bolatyny sózsiz. Óńirlik ındýstrıalandyrý kartasy, qala berdi, «Bıznestiń jol kartasy – 2020» baǵdarla­masy aıasynda júzege asyrylyp otyrǵan bul joba memleket tarapynan 7 paıyzdyq sýbsıdıalaý jolymen, ekinshi deńgeıli «RBK BANK» mekemesi arqyly qarjylan­dyrylýda. 
Kásiporynnyń jobalyq quny 715 mln teńge. Bastapqyda bir aýysymdyq ádispen jumys isteý kezeńinde munda jalpy uzyn­dyǵy 5000 shaqyrymdyq kabel shyǵary­lyp, 50-ge tarta adam jumyspen qamtylady. Zaýyt tolyq qýatyna qosylǵanda, úsh aýysymdyqqa kóshkende, bul kórsetkish 11 myń shaqyrymǵa deıin kóbeıip, jańadan jumys oryndary ashylady. 
2017 jylǵa josparlanǵan jobanyń ekinshi kezeńinde zaýytta quramyna mys qosylǵan kabel shyǵarý múmkindigi bar jańa jeli iske qosylady. Sáıkesinshe ju­mys qýatynyń artýyna saı jumysshy mamandardyń da qajettiligi artady. Tal­shyq­ty-optıkalyq kabel zaýyty týraly mamandardyń pikirinshe, tek qana paıdaǵa jumys isteıtinimen erekshelenedi. Óıtkeni joǵaryda aıtylǵandaı, qazirgi kúni aqparat almasý, baılanys júıesi jyldamdyqty qajet etedi. Al ol jyldamdyqty talshyq­ty-optıkalyq kabel sapaly usyna alady. Saıyp kelgende, elimizde joǵary tehnolo­gıaly zaýyttyń bolýy – básekege qabiletti elderdiń qataryna qosatyn utymdy joba. Biz mundaı jetistikke elimizde júzege asyp otyrǵan Údemeli ındýstrıalyq-ınnova­sıalyq damý memlekettik baǵdarlamasy aıasynda qol jetkizip otyrmyz.
Óńirde ındýstrıalandyrý kartasy aıasynda iske asyrylǵan jańa jobalardyń bir parasy osyndaı. Ásirese, aýyl sharýa­shylyǵy salasyna tyń serpin bergen joba­lar aldaǵy ýaqytta jalǵasyn tabaryna my­­saldar jetkilikti. Eń mańyzdysy – Aty­­raýdyń aýyl sharýashylyǵy salasyn keshendi damytýǵa arnalǵan jobalar sátti júzege asýda. 
Atyraý oblysy ákimi Baqtyqoja İz­mu­ham­betovtyń qatysýymen uıymdastyryl­ǵan oblys ákimdigi baspasóz qyzmetiniń bas­pasóz týrynyń qorytyndysynda aımaq basshysy B.İzmuhambetov elimizdiń ózge óńirlerindegideı, bizdiń oblysymyzda da birinshi besjyldyqtyń josparyna en­gizilgen is-shara tolyqtaı júzege asyryl­ǵa­nyn aıtty. 
– Údemeli ındýstrıalyq-ınnova­sıa­lyq damý memlekettik baǵdarlamasy aıasyn­da oblysymyzda san-salaly jobalar iske qosylyp, qaı salada da óndiristiń órlep, istiń ilgeri basýyna tyń serpin berildi. Elbasynyń memlekettik baǵdarlamalar boıynsha tapsyrmasyn oryndaýda biz óńirde 5 baǵytta ınovasıalyq jobalardy júzege asyrýdy josparlap otyrmyz. 
Olar – munaı ónerkásibi, óndiriske jumys isteý, úı jáne óndiristik qurylystar, farmasevtıkalyq dári-dármekter shyǵarý jáne aýyl sharýashylyǵy ónimderin óńdeý baǵyttarynda júzege asyp jatqan jobalar. 
Munaı ónerkásibinde istelip jatqan jumystar kóp. Jasyratyny joq, óńirdiń klımatyna, ıaǵnı tabıǵaty men jeriniń qúnarlylyǵynyń tómendigine baılanysty aýyl sharýashylyǵy salasy damýy ken­jelep qaldy. Mine, tórt jyldaı boldy, biz qolda bardy jumsap, kóptegen jobalardy júzege asyrdyq. 
Onyń ishinde elimizdi aıtpaǵanda, TMD elderinde joq jobalar bar. Máselen, «Saraıshyq» asyl tuqymdy eshki sharýashy­lyǵy» JSHS-syn kórýge, onyń ereksheligin bilýge kópshilik qyzyǵýshylyq tanytady. Aqıqatynda, ony respýblıkamyzdaǵy asa mańyzdy, asa kerek azyq-túlik salasyn óńdirýdegi eń erekshe joba dep esepteımin. Ana sútin almastyratyn tek eshki súti ǵana ekenin eskersek, bul jobany sátti júzege asyrǵanymyz oń boldy. Tabıǵı taza ónim, – degen oblys ákimi Baqtyqoja Salahatdın­uly «Atyraýda elýden astam taǵam ózimizde óndiriledi. Sonyń barlyǵy qosymsha qun­syz ári deldalsyz jeltoqsan aıynda paı­dalanýǵa beriletin komýnaldyq bazarǵa satylymǵa qoıylady» dedi. 
Bul jobalardyń barlyǵy da – oblys­tyń ǵana emes, elimizdiń ekonomıkasy men áleýetin jaqsartatyn jobalar. Eń basty­sy, óńirde azyq-túlik qaýipsizdigin qamta­masyz etýde qyrýar jumystar tyndy­ry­lý­da. Besjyldyqtyń nátıjesindegi ju­mys­­tar men keleshektegi aýqymdy joba­lar Atyraý oblysynyń munaı men shıkizat ónimderinen agrarlyq salaǵa nyq qadam basqanyn aıqyndap berdi. Eskeretin jaıt, óńirde paıdalanýǵa berilgen jobalardyń barlyǵy da búgingi daǵdarystyń aldynda Elbasy tarapynan kóregendilikpen josparlanǵan jumystar jáne ol aımaq basshysynyń Elbasy tapsyrmasyn der kezinde oryndaýǵa kúsh salýy nátıjesinde júzege asyp otyr.

Derekkóz: Aıqyn-aqparat