Baǵdat ÁLIEV, Kerbulaq aýdanynyń ákimi:
Elimizdiń shyǵysyna saparlaǵandar júretin Almaty – Óskemen trassasynyń Almaty oblysy aýmaǵyn basyp ótetin bóliginiń boıynda ornalasqan iri eldi mekenderdiń biri Saryózek – Kerbulaq aýdanynyń ortalyǵy. Ótken ǵasyrdyń toqsanynshy jyldary qazaqtyń birtýar aqyny, arqaly jyrshy-termeshisi Shynbolat Dildebaev «Sary altyndaı Saryózek» dep jyrǵa qosqan óńirdi jergilikti jurt «Kúreńbel» dep áspettep, maqtan tutady. Syryn ishine búkken Saryózek aımaǵy bylaıǵy jolaýshyǵa suryqsyzdaý kórineri ras. Al osy óńirde turatyndar týǵan ólkesiniń basynan qus ushyrmaıdy. Qazaqtan shyqqan tuńǵysh etnograf-ǵalym Shoqan Ýálıhanovtyń jambasy jerge tıgen ólkeniń tarıhtan alatyn orny da erekshe. Shyndyǵynda, qut qonǵan Kúreńbeldiń qoınaýy toly baılyq. Jetisý jerinde astyqty eń kóp ósiretin aýdan da osy Kerbulaq. Taýynyń baýraıy toly tórt túlik. Sonymen birge kenniń neshe túri bar. Soǵan saı aýdannyń damý múmkindigi asa zor jáne jergilikti jurt sony tıimdi paıdalanyp, keıingi jyldary tolaıym tabystarǵa jetip otyr. Basshylyq ta baıypty basqarý, utymdy uıymdastyrý arqyly óńirdi órkendetýge kúsh salýda. Qalaı bolǵanda da, aımaqtyń búgingi jaıyn, bolashaq josparyn sol ólkege basshylyq etip otyrǵan jannan artyq bilem deý artyǵyraq. Osyǵan oraı Kerbulaq aýdanynyń ákimi Baǵdat Álıevti áńgimege tartqan edik. 
– Alǵash qyzmetke kelgenimde, aýdandy shamam jetkenshe zerttedim. Buǵan deıin oblystyq aýyl sharýashylyǵy basqarma­syna jetekshilik etkendikten, Kúreńbel óńiriniń bul saladaǵy jetistigi de kemistigi de, bolashaq múmkindigi de kókeıimde saırap turdy. Sondyqtan birinshi kezekte rýhanıat jaǵyn zerdelep alǵandy jón kórdim. Sońǵy on shaqty jylda oblysta ótkizilgen máde­nıet kúnderine qatysqan bizdiń aýdan óner­paz­darynyń kósh sońynda qalyp kelgeni oılandyryp tastady. Sodan mádenıetke qatysty barlyq jaýapty qyzmetkerlerdi jınap, arnaıy baıqaý jarıalap, aýyl-aýyldan daryndy jastardy izdedik. Aýdanda arnaıy mádenıet kúnderin ótkizip, ádilqa­zylar alqasy talantty jandardy iriktedi. Bas báıgege 1 mln teńge tigildi. Teatrlan­dy­rylǵan kórinis, kúmbirlegen kúı, ádemi án, myń buralǵan bı men hor boıynsha baq synasty. Sóıtip, Saryózekte úlken gala-kon­sert ótkizildi. Óńirdiń daryndy jasta­rynyń ónerine halyq qatty súısindi. Sondaı eńbektiń arqasynda oblysta keıingi ótken mádenıet kúnderinde mártebemiz ósti. 
Rýhanıat salasy turaqty qoldaýdy qajet etedi. Taldybulaq aýyldyq Mádenıet úıine 90 mln 768 myń teńgege kúrdeli jón­deý jumysy júrgizilip, paıdalanýǵa beril­gen soń materıaldyq-tehnıkalyq bazasyn nyǵaıtýǵa taǵy da 3 mln teńge bólindi. Aýdan­dyq Mádenıet úıine 6 mln teńgege sahnalyq kıim tikkizip, 6 mln teńgege jańa dybys kúsheıtkish aparatýra alyndy. Jolaman aýyldyq Mádenıet úıine kúrdeli jóndeý jumysy júrgiziletin boldy. Byl­tyr mamyr aıynda Kerbulaq aýdany­nyń 40 jyldyǵy keń kólemde, respýblı­kalyq deń­geıde toılandy. Oǵan elimizge, shetelderge tanymal ǵalymdar men aqyn-jazýshylar, memleket qaıratkerleri, belgili óner adam­dary shaqyrylyp, Bıken Rımova atyndaǵy drama teatrynyń artıseri men jergilikti ónerpazdardyń qatysýymen aýdannyń túp-tarıhynan bastalyp, búginge deıingi júrip ótken joly týraly teatrlan­dyrylǵan kóri­nis el nazaryna usynyldy. Sondaı-aq bıyl aqpan aıynda «Ónerli otbasy» atty baıqaý uıymdastyrylyp, ozyq shyqqan otbasylar aýdandyq Mádenıet úıinde gala­konsert uıymdastyrdy. 
Qazaqstan halqy assambleıasynyń 20, Konstıtýsıamyzdyń 20, Uly Jeńistiń 70 jyldyǵyna baılanysty Qoǵaly aýylynda «Baqyttymyz, birgemiz, berik bizdiń irgemiz» atty festıvál ótkizildi. İs-sharanyń maq­saty – aýdanymyzda turatyn túrli ult­tar­dyń salt-dástúrin, mádenıetin kórsete oty­ryp, kópultty elimizdiń aýyzbirligi men yn­ty­ma­ǵyn, tatýlyǵyn pash etý. Bul sharaǵa jergilikti halyq erekshe belsendilikpen qatysty. 
 Kúreńbel óńiriniń san ǵasyrlyq júrip ótken joly óskeleń urpaqqa ónege. Týǵan jer, tuǵyrly meken, óskeleń orta jaıly syr sherter bolsaq, talaı oıdyń túıinin tarqatýǵa bolady. Qazaq eliniń keleshegi men jeriniń tutastyǵy úshin janyn qurban etken batyr babalardyń el esinde saqtalyp qalýy úshin Saryózek aýylynyń batys ja­ǵyndaǵy kireberis jerine «Uly dalanyń uly daralary» atty saıabaq ashyp, memo­rıal­dyq keshen saldyq. Bul jaı ǵana boı kótergen keshen emes, babalardyń esimin tasqa túsirgen eskertkish. 
Taǵy bir jańalyǵymyz, Saryózektiń ortalyǵyna qaraı ornalasqan aleıaǵa aýdannyń damýyna aıtarlyqtaı úlesin qosqan 26 Eńbek Eriniń esimi jazylǵan úlken taqtatas qoıyldy. Osy óńirden maıdanǵa attanyp, asqan erlik kórsetken 11 adam Keńes Odaǵynyń batyry atanǵan. Olardyń esimderi el esinde qalý úshin úlkendigi 2h1,5 metrlik qyzyl beriktasqa aty-jóni tańbalandy. Saryózek aýylynyń jeri oıly-qyrly ekeni belgili. Sý máselesi sheshilip, alańdarǵa egilgen aǵash kóshetteri der kezinde sýǵarylyp, jaz boıy sýbur­qaq­tary jumys istedi.
Kúreńbel óńiri – baı ólke. Qazirgi ýaqyt­ta óńirde óndiris salasyn damytý kezek kúttirmeıtin mindet. Osy oraıda jańa jumys oryndary ashylýda. Kóksý aýylynda 63 mıllıon teńge ınvestısıa tartylyp, saban men qamystan bıootyn shyǵaratyn zaýyt iske qosyldy. On eki adam jumyspen qamtyldy. Aýdan ortalyǵynda kóp jyldan beri toqtap turǵan et kombınatyna jan bitti, 12 adam osy óndiris orynnan eki qolǵa bir kúrek tapty. Shubar aýylynda táýligine 4 tonna qaraqumyq aqtaıtyn shaǵyn seh iske qosyldy. Munda 4 adam jumys isteıdi. Qarashada týf tasyn óńdeıtin, jyldyq qýaty 200 myń tekshemetr ónim shyǵaratyn «Áltas Kapıtal – 2015» JSHS iske qosyla­dy dep josparlap otyrmyz. Oıǵa alǵandar oryndalsa, tek osy kásiporynda ǵana 150 adam­ǵa jumys tabylmaq. Qýattylyǵy jy­lyna 1 mln tonna sement shyǵaratyn «Jańa­lyq Stroıservıs» JSHS tehnıka men adam kúshin óndiris alańyna shoǵyr­landyrýda. Joba iske qosylǵan merzimde 500 adam eńbekpen qamtylady. Kóktal ózeninde «Jaryq Energo» JSHS 5 sý elektr stansasyn salmaq. Bul jobalardyń tıisti qujattary daıyndalyp, óńiraralyq úıles­tirý keńesiniń qaraýyna jiberildi. Osynyń ishinde týf qurylys tasyn óńdeıtin «Áltas Kapıtal 2015» JSHS óndiristik joba­sy 2015-2019 jyldarǵa arnalǵan «Memle­ket­tik údemeli ındýstrıalyq-ınnovasıa­lyq damý» baǵdarlamasyna engizildi. 
Sóz basynda aıtyp ótkenimdeı, aýdan­nyń basty baǵyty – aýyl sharýashylyǵy. Bar­lyq egistik kólemi 99663 gektar, onyń ishinde dándi daqyl alqaby 80106 gektar jer­di quraıdy. Bútindeı alǵanda egistik kó­lemi ótken jylmen salystyrǵanda 906 gek­tarǵa ulǵaıtylǵan. Jylma-jyl jerdi tú­gen­deý jumysy júrgiziledi. Bos jatqan 7-8 myń gektar jerdi aýdandyq jer qoryna qaı­tardyq. Jerdi tıimdi paıdalaný úshin tıis­ti sharalardy júzege asyrýdamyz. Bul da ońaı sharýa emes. Biraz daý-damaı bola­tyny belgili. Alaıda zań talaptary oryndalýǵa tıis. 
Qazaq halqy úshin mal sharýashylyǵy­nyń orny erekshe. Jeseń et, minseń kólik, sat­sań pul bolatyn mal talaı jeke sharýa­shy­lyqtyń tabysyn arttyrýǵa septigin tıgizip otyr. Memlekettik «Sybaǵa» baǵdar­lamasy arqyly 3 sharýa qojalyǵy qosymsha 163 bas iri qara satyp alýǵa 31 mln teńgege qujattaryn tapsyrdy. Sol sıaqty «Altyn asyq» baǵdarlamasy boıynsha «Jolaman», «Dına» sharýa qojalyqtary 1034 bas qoı alýǵa 7 mln teńgege qujattaryn tapsyrdy. «Qulan» baǵdarlamasy boıynsha 42 bas jylqy 14 mln teńgege satyp alyndy. Onyń syrtynda 43 bas jylqy satyp alýǵa 13,5 mln teńgege tapsyrys oblystan qoldaý tapty. Kórip otyrǵanyńyzdaı, memleket tarapynan osy salaǵa júıeli túrde kómek kórsetilip otyr. Tek qana ary qaraı uqsatyp, damyta bilý kerek. 
Búgingi kúni aýdanda 2065 sharýa qoja­ly­ǵy bar. Olardyń baǵyty da jermen, malmen baılanysty. Sondyqtan halyqty azyq-túlikpen qamtamasyz etýde syrtqa alaqan jaıa qoımaımyz. 
Saryózek stansasy 1973 jyly aýdan qurylǵanda ortalyq bolyp bekitilgen eken. Shynyn aıtý kerek, Keńes Odaǵy kezinde kenttiń qurylysyn jandandyryp, sáýletin arttyrýǵa nazar aýdarylmapty. Keıingi ońtaılandyrý jyldary Saryózek múlde tozyp, halqynyń berekesi ketkeni belgili shyǵar. Mundaǵy jumysty Saryózek kentiniń Bas josparyn bekitýden bastadyq. Bul jospar 2013 jyldan beri júzege asy­ryla bastady. Seksen jyldyq tarıhy bar beketti halyqaralyq mańyzy bar avtomo­bıl men temir joly basyp ótedi. Alaıda eldi mekendi abattandyrý máselesi kóp jyl boıy qolǵa alynbapty. On eki myń turǵyny bar aýdan ortalyǵynda birde-bir demalatyn mádenıet oryn bolmaǵan. Salynyp jatqan birli-jarym qurylystar zaman talabyna saı emestigi anyqtaldy. Osyny eskerip, «Saryózek eldi mekenin abattandyrý» joba­syn jasadyq. Bul jobany iske asyrý úshin ótken jyly oblystan 400 mln teńge qarjy bólinip, ıgerile bastady. 
Aýdan ortalyǵyndaǵy 3 orta mektep bala sanynyń ósýine baılanysty úsh aýy­symda oqytatyn. Onyń ústine turǵyn­dar tarapy­nan taza qazaq tilinde oqytatyn mek­teptiń joq ekeni týraly syndar aıty­lyp, shaǵym túsetin. Kúrdeli máseleni sheshý meniń en­shime buıyrypty. Aldymen 900 oryndy jańa mekteptiń jobasy jasaldy. Osydan keıin jańa mektep qurylysyna 440 mln teńge bólindi. Qurylysy 2016 jyly aıaqta­lady. Bıyl Qaspan orta mek­te­bine kúrdeli jóndeý jumysyn júrgizý úshin 185 mln teńge qarjy bólindi. Apatty jaǵ­daı­daǵy Nurym orta mektebine 450 mln teńge qarasty­ry­lyp, jóndeý jumysy aıaq­talady. Buǵan qosa jyldar boıy sheshimin tappaı kele jatqan balabaqsha máselesi de qolǵa alyndy. 2014 jyly bastalǵan 320 oryndyqty balabaqsha qurylysy bıyl bi­tedi. Al quny 445 mln teńge turatyn jas­ós­pirimderdiń sport kesheniniń qury­lysy bastalǵanyn kórgen sportqa yntaly bala­larymyzdyń qýanyshy óz aldyna bir tóbe. 
Adamnyń bir baqyty – baspana. Ótken jyly bir bólmeli 20 úı paıdalanýǵa berildi. Bul úıler, negizinen, kópbalaly otbasyna, turmys deńgeıi tómen adamdarǵa, memle­kettik qyzmetkerlerge buıyrdy. Buǵan qosa óz qarjysyna úı salýshylarǵa jer telimi berilýde. Byltyr 725 sharshy metr turǵyn úı paıdalanýǵa berilse, bıyl 3780 sharshy metr úı salyndy. Qazirgi kezde Saryózek aýylynyń kelbeti jyldan-jyl­ǵa jaqsaryp keledi. Saltanatty úıler sap túzep, jańa yqshamaýdandar boı kóterdi. «Jastar» demalys saıabaǵynda kafe, baseın men monsha qurylysy júrgizilýde. «Gúlistan» baǵy jaıqalyp ósip keledi. Oǵan qosa kásipkerlerdiń óz qarjysymen salyp jatqan qonaqúı, saýda ortalyqtary, jemis-jıdek saqtaıtyn qoıma syndy halyqqa qajetti nysandar aýdan ekonomıkasyna oń áserin tıgizeri anyq. Amandyq bolsa, qazir­gi kezde tórt jolaqty bolyp salynyp jatqan Almaty – Óskemen avtomobıl joly men elimizdi Reseı jáne Qytaımen jal­ǵas­tyryp jatqan Túrksib shoıyn jolynyń ústinde ornalasqan Saryózegimiz sáni men symbaty kelisken syndarly eldi meken atanyp, aýdanymyz Jetisý jeriniń jetistikti óńiri atanar kez alys emes. Tek bereke men birligimizden aıyrmasyn!

Derekkóz: Aıqyn-aqparat