Shyǵys mádenıeti- kemel shyńyna jetken asa baı qundylyqtarǵa toly tylsym álem. Zamana paraqtary ashylǵan saıyn  onyń  qaıtalanbas órnekteri óziniń  jumbaqqa toly syrlarymen adamzat nazaryn baýrap alatyn qasıetterinnen arylmaq emes. Shyǵys mádenıetiniń san túrli qatparlarǵa ıe kúrdeli álemi, baı mıfologıasy, qoldanbaly ónerindegiaıshyqtardyń qaıtalanbas formalary, ulttyq áýenderi - Shyǵys mádenıetiniń ǵajaıyp áleminiń quramdas bólegin túzedi.Tańǵajaıyp óleń naqyshtary –ǵazaldary,  syrǵa toly bı elementteri, sándi de saltanatty sáýlet óneri, tamasha músinder galereıasy, shyǵys ustalarynyń qolynan shyqqan zergerlik buıymdar, ulttyq kıimderi men as máziri, kóneden mura bolyp kele jatqan salt-dástúrlerióziniń qanyq boıaýyneshqashan joǵaltpaıdy, qaıta ýaqyt ótken saıyn adamzat balasynyń qyzyǵýshylyǵyn kúsheıte túsip, baýrap alatyn qasıeti tereńinen tamyr jaıýda.   

Búginde osyndaı kórki kóz tartarlyq sulý Shyǵys mádenıetinyń tylsym dúnıesi Ál–Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq Ýnıversıteti Shyǵystaný  fakúltetiniń tórinde oryn tepken.Fakúltet ómiriniń aınasyna aınalǵan  Shyǵys murajaıy kúnnen kúnge nurlanyp, murajaıy qory tolyqsyp jatyr. Murajaı tek shyǵystaný mamandar nemese  ýnıversıtetimizdiń stýdentteri men magıstranttary ǵana emes, sonymen birge shyǵys mádenıetine qyzyǵýshylyq tanytqan árbir jan úshin tanymdyq, tárbıelik máni zor qundy  maǵlumattarady bere alady.

Shyǵystaný  fakúltetiniń oqytýshylary men stýdentteri quramynyń birlesip qurǵan  «Shyǵys murajaıynyń» basty maqsaty –  Shyǵys halyqtarynyń mádenıetin nasıhattaý bolyp tabylady.

Qazirgi tańda murajaıda shyǵys halyqtarynyń san qyrly  rýhanı  jáne materıaldy áleminiń mol aqparat beretin jádigerler jınaqtalǵan:antıkvarly buıymdar,mýzykalyq aspaptar, ulttyq kıimder, qolóner  buıymdary, zergerlik buıymdar, Shyǵys mádenıeti jaıynda jazylǵan eńbekter t.b. qundy dúnıeler.

 Shyǵystaný  fakúlteti jyl saıyn Shyǵys  mádenıetiniń  festvıvalin ótkizip turady:  festıvál aıasynda fakúltettiń ortalyq zalynda shyǵys halyqtarynyń ulttyq kıimderi kórsetilimi ótkizilip,  zal etnografıalyq turǵyda jabdyqtalady.  Sonymen qatar fakúltettiń oqytýshylary men stýdentteri, magıstranttary daıyndaǵan shyǵys ulttarynyń as máziri kórmesi ótkizilip, fólklorlyq konserttik baǵdarlama uıymdastyrylady, turaqty túrde ekspozısıalar da ótip turady. Sol sekildi murajaıda  otandyq jáne shyǵys mádenıetteri qaıratkerleriniń shyǵarmashylyǵyna arnalǵan kórmeler de  jıi uıymdastyrylyp turady. Shyǵys Murajaıy — tek qana  iri  kórme kesheni ǵana emes, sondaı-aq 5 ǵylym doktory men 25 ǵylym kandıdaty ǵylymı zertteý júrgizetin  ǵylymı-zertteý ortalyǵy. Murajaıdyńaýqymdy bóligin alyp jatqan turaqty ekspozısıany quraıtyn «Shyǵystyń  kórkem mádenıeti», «Qytaı óneri», «Japonıa óneri», «Koreıa óneri»，« Ońtústik Shyǵys Azıa  óneri»，«Iran óneri», «Arab elderi óneri» «Úndi óneri», «Túrik óneri»,  « Qazaqstan men Orta Azıa óneri», «Monǵolıa men Tıbet óneri»jaıly jarqyn kórinis beretin  turaqty ekspozısıalar Shyǵys mádenıetiniń ár túrli baı koleksıasy ótken dáýir men zamanýı óneri sheberleriniń shyǵarmashylyǵymen tanystyrady.

 Murajaıda ǵylymı-zertteý  bólimideriniń negizinde Shyǵys halyqtarynyń mádenı muralaryn, zamanaýı kelbetin, bolashaǵyn keshendi túrde zertteýge baǵyttalǵan ǵylymı zertteý jumystary  júrgiziledi; ǵylymı konferensıalar men semınarlar, dárister, shyǵarmashylyq basqosýlar ótip turady, mundaı is-sharalarǵa elimizdiń túkpir-túkpirinen kelgen shyǵystanýshy ǵalymdar, ónertanýshylar, tarıhshylar belsene at salysýda. Murajaı qurylǵan eki jyl ishinde 20 shaqty kórme uıymdastyryldy.«Shyǵys Murajaıy» Shǵys halyqtarynyń tańǵajaıyp mádenıetin jan-jaqty tanyp, tyń aqparattar alamyn deýshilerge óz esigin aıqara ashady.  Ejelgi Shyǵystyń mádenıetin, danalyǵyn, pálsapasy men rýhyn beıne­leıtin jádigerlerdiń tarıhymen tanysyp, mol maǵlumattar alǵyńyz kelse,kórikti murajaıymyzǵa kelińizder, Shyǵystyń tańǵajaıyp tylsym  álemine enińizder!

Aıda Kenjebaeva,

Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-dyń shyǵystaný fakúlteti qytaıtaný kafedrasynyń dosenti.