19 اقپاندا قازاقستان بوكس فەدەراسياسىنىڭ تورەشىلىك كوميسسياسى 2017 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا جەڭىمپازداردى انىقتادى، دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.

«ۇزدىك رەفەري» اتاعىنا قايرات جۇمانقۇلوۆ يە بولدى، «ۇزدىك تورەشى» – ەرجان وسپانبەك، «حالىقارالىق ارەناداعى ەڭ ۇزدىك تورەشى» – ناتاليا سوي. جەڭىمپازدارعا 1 000 000 – 1 500 000 تەڭگە كولەمىندە قارجىلاي سىيلىق بەرىلدى.

قازاقستان بوكس فەدەراسياسى 2017 جىلى 42 سپورتتىق ءىس-شارا وتكىزگەن. ونىڭ ىشىندە ءار ءتۇرلى جاستاعى بوكسشىلار اراسىندا التى رەت رەسپۋبليكا چەمپيوناتى وتكىزىلدى. بارلىق بايقاۋعا 79 تورەشى قاتىستى.

ايتا كەتەيىك، بۇگىندە قازاقستاندا حالىقارالىق بوكس قاۋىمداستىعىنىڭ ەڭ جوعارى ساناتى «3 جۇلدىزعا» يە 9 تورەشى، «2 جۇلدىزعا» يە 10 تورەشى جانە «1 جۇلدىزعا» يە 15 تورەشى بار.

حالىقارالىق دارەجەدەگى تورەشىلەرمەن قوسا، باسقا ساناتتاعى تورەشىلەردىڭ دە سانى كوپ. بىلتىر ونداي تورەشىلەرگە ارناپ ەكى سەمينار مەن ءۇش اتتەستاسيا وتكەن، 2018 جىلى وسىنداي ءىس-شارالار كوبەيەدى دەپ جوسپارلانىپ وتىر. بۇل تۋرالى قازاقستان فەدەراسياسى بوكسىنىڭ ۆيسە-پرەزيدەنتى باۋىرجان وسپانوۆ ايتتى.

– ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – جاڭا، جاس تورەشىلەردى تاربيەلەپ شىعارۋ. بىلتىر حالىقارالىق دەڭگەيدەگى شەتەلدىك مامانداردىڭ، تاجىريبەلى تورەشىلەردىڭ قاتىسۋىمەن سەمينارلار مەن اتتەستاسيالار ءوتتى.

كوپ جاعدايدا «تورەشىلەر ادىلەتسىزدىك جاسادى» دەپ ارىزدانىپ جاتادى. نەگىزى مۇنىڭ ءبارى تورەشىلەردىڭ بىلىكتىلىگىنىڭ تومەندىگىنەن. ەگەر ولاردىڭ دارەجەسى ءبىزدىڭ سپورتشىلارىمىزبەن تەڭەسسە، قازاقستان قۇراماسىنا ۇزدىك بالالار كىرەتىن بولادى. ءبارى تومەننەن باستالۋى كەرەك. اۋداندىق، وبلىستىق تۋرنيرلەردەن، قازاقستان چەمپيوناتتارىنان ۇزدىك سپورتشىلاردى سارالاپ الۋىمىز كەرەك.

سونىمەن قوسا، سپورتشىلارعا «جەرلەسىم ەكەن» دەپ كومەكتەسۋ دە ورىنسىز. قازاقستان قۇراماسىنا ۇزدىكتىڭ ۇزدىگى ەنۋ كەرەك. سەبەبى حالىقارالىق جارىستار مەن الەمدىك ارەنالاردا ولار اۋدان، وبلىستىڭ ەمەس، بۇكىل قازاقستاننىڭ نامىسىن قورعايدى. سول ءۇشىن ءبىز جىل ىشىندە ءار جارىستان سوڭ بالل قويىپ، ۇزدىك تورەشىلەردى انىقتاپ، ولاردى ماراپاتتادىق.

– تورەشىلەردى قالاي جانە قايدان جينايسىزدار؟

– بىلتىر ءبىز العاشقى 50 قازاقستاندىق تورەشىنى بارلىق اۋداننان جينادىق. سولاردىڭ ارقاسىندا سەمينارلار مەن اتتەستاسيالار وتكىزىپ تۇرامىز.

بىلتىر 10 ادام تورەشىلەر قاتارىنان شىعارىلدى. ولاردىڭ ورنىنا جاڭا 10 تورەشى كەلدى. كوبىنىڭ تاجىريبەسى مول. ەندىگى جولى تورەشىلەرگە قاتىستى تالاپتار كۇشەيەدى. قاتەلىك جىبەرگەندەر بىرنەشە جىل تەر توككەن ەڭبەكتەرىنە قاراماستان قاتاڭ جازالانادى. ءتىپتى، ءومىر بويىنا ديسكۆاليفيكاسيالانۋى مۇمكىن.

ءقازىر ءبىز تورەشىلىككە ايەل ادامداردى تارتۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. حالىقارالىق تاجىريبە مەن AIBA ۇسىنىسىنا سايكەس، تورەشىلەردىڭ 30 پايىزى ايەل ادامدار بولۋى كەرەك. بىزدە تورەشىلىككە نيەت بىلدىرۋشىلەر كوپ. ءبارى اشىق تۇردە وتەتىن بولادى. تورەشى بولۋعا نيەتتى ادام اتتەستاسيا تاپسىرسا، ءبىز جاڭا مۇمكىندىك بەرۋگە قاشان دا دايىنبىز.

– جالپى قازاقستاندا قانشا تورەشى بار؟

– تورەشى كوپ. تەك ولار 3 دارەجەگە بولىنەدى. ال قازاقستان بويىنشا بەلسەندى تۇردە تورەشى بولىپ جۇرگەن 50 تورەشى بار. جالپى سانى 100-دەن اسادى.

– قازاقستاندىق تورەشىلەردى شەتەلدەگى حالىقارالىق جارىستارعا شاقىرىپ تۇرا ما؟

– قازاقستان بوكس دەرجاۆاسى بولعاندىقتان، شاقىرتۋلار دا كوپ. تەك قارجى ماسەلەسى قىسىپ تۇر. سوندىقتان ءبىز بىلتىر وبلىستاردان ەڭ بولماعاندا ءۇش-تورت تورەشىنى قارجىلاندىرۋ ماسەلەسىن كوتەردىك. فەدەراسيا نەبارى 10 تورەشىگە ايلىق تولەيدى. ونىڭ وزىندە كوپ ەمەس. ال قالعاندارى جارىستارعا شىعۋىنا بايلانىستى الادى. تورەشىلەرىمىزدىڭ الەمدىك ارەناعا شىعىپ تۇرۋى قازاقستان ءيميدجىن دە كوتەرەتىن ەدى. بۇگىندە ولارعا قوياتىن ءبىر تالابىمىز بار – بىلىكتىلىگى جوعارى ءارى ءادىل بولسا دەيمىز. ءبىزدىڭ سپورتشىلارىمىزعا ودان ارتىق كومەكتىڭ قاجەتى جوق. سەبەبى قازاقستاندا ءار ەكىنشى ازامات بوكسقا قىزىعادى، تورەشىلەردىڭ ادىلەتسىزدىگىن دە بىردەن بايقاپ قويادى.

«حالىقارالىق ارەناداعى ەڭ ۇزدىك تورەشى» ماراپاتىنا يە بولعان ناتاليا سوي ەڭبەگىنىڭ باعالانعانىنا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى. كاسىپقوي بوكسشى بولعان ناتاليا تورەشىلىك قىزمەتپەن 10 جىلدان بەرى اينالىسىپ كەلەدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بوكسشى بولۋ مەن تورەشى بولۋدىڭ اراسىندا جەر مەن كوكتەي ايىرماشىلىق بار.

– بوكسشى تەك ءوزى ءۇشىن جۇدىرىقتاسادى، ءوزىنىڭ قامىن ويلايدى. ال تورەشى وزگەلەردىڭ ءادىل باعالانۋىن قاداعالايدى. سوندىقتان ەكەۋى ەكى بولەك دۇنيە، – دەدى تورەشى ايەل.