قازاق بالالارىن الىپپەدەن ايىرعان ءبىلىم مينيسترلىگى ەندى تاعى ءبىر پانگە اۋىز سالدى. جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ ەلىمىزدىڭ مەكتەپتەرىندە قازاقستان گەوگرافياسى وقىتىلمايدى. ونىڭ ورنىنا جالپى گەوگرافيا ءپانى باساتىن بولادى. وسىلايشا وقۋلىقتار اراسىنان قازاقستان گەوگرافياسى دەگەن ءپان جوعالماق. ال مۇعالىمدەر بولسا، وقۋشىلار ءوز ەلىنىڭ جەر-سۋ اتاۋلارىن بىلمەي وسە مە دەپ قاۋىپتەنەدى. ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ كوزدەگەنى نە؟ مينيسترلىك مامانداردىڭ جاعدايىن نەگە ويلامايدى؟ بۇل جايىندا Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى ەۋرازيا ءبىرىنشى ارناسىنا سىلتەمە جاساپ حابارلايدى.
شيرەك عاسىردان بەرى وقىتىلىپ كەلگەن قازاقستان گەوگرافياسى جاڭا وقۋ جىلىنان باستاپ، وقۋ باعدارلاماسىنان الىنادى. جاڭارتىلعان باعدارلاماعا ساي جەكە وقىتىلىپ كەلگەن ءپان جالپى گەوگرافيانىڭ قۇرامىنا ەنىپتى. ەلىمىزدىڭ گەوگرافتارى وسىلاي دەپ دابىل قاعۋدا. وسى ۋاقىتقا دەيىن قازاقستاننىڭ فيزيكالىق، ەكونوميكالىق گەوگرافياسى دەگەن اتاۋمەن 8-9 سىنىپتار وقىتىلىپ كەلگەن پانگە جاڭا ءمينيستردىڭ نە سەبەپتى شۇيلىككەنىن ۇستازدار قاۋىمى تۇسىنە الماي دال.
«ءقازىر تمد ەلدەرىنىڭ گەوگرافياسىنا كوبىرەك كوڭىل بولىنگەن سوڭعى باعدارلامادا. سودان كەيىن 8-دە قازاقستاننىڭ توپىراعى ءبىر ساعات، 9 سىنىپتا 5-6 ساعات سەگىزدىڭ پروگرامماسىن بەرگەن. ارى قاراي 9-10-10-12 جىلعا ءبىزدىڭ ەكى جىلدا تولىق وقىتىپ وتىرعان باعدارلامامىزدى شاشىراتىپ جىبەرگەن» - دەيدى گەوگرافيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى، پروفەسسور ۇلجالعاس ەسنازاروۆا.
بۇل ماسەلەگە الاڭداعان ۇستازدار قاۋىمى ءبىلىم مينسترىنە حات جولداعان. ەلىمىزدىڭ باس مۇعالىمىنەن كەلگەن جاۋاپقا قاناعاتتانباعان ماماندار، پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنەن اراشا سۇراپتى. ءبىراق ەكى بىردەي جاۋاپتى كورگەن پەداگوكتاردىڭ توبە شاشى تىك تۇرعان.
«ءبىلىم ءمينسترىنىڭ ءبىر جاۋابى ەكىنشىسىنەن سوراقى بولىپ تۇر. مينيسترگە جازعان حاتىمىزعا مۇنداي ءپان ەش ۋاقىتتا وقىتىلماعان دەگەن جاۋاپ الساق. بۇرىنعى جاۋاپتارىنان الىس كەتپەگەن. ەندىگى ءبىر سوراقىسى، ءبىز ايتقامىز عوي، 8-9 كلاستا قازاقستاننىڭ گەوگرافياسى ورنىندا قالسىن دەپ. بۇلار بۇيتكەن قازاقستاننىڭ گەوگرافياسىن وقىتۋعا ساعات جوق دەگەن جاۋاپ كەلدى» - دەيدى گەوگرافيا ءپانىنىڭ ءمۇعالىمى، پروفەسسور ۇلجالعاس ەسنازاروۆا.
ال جوعارعى وقۋ ورىندارىنىڭ ۇستازدارى ونسىز دا ەلىمىزدىڭ گەوگرافياسىن ماڭدىتىپ بىلمەيتىن جاستار بۇل ءپاندى عىلىمي تۇرعىدان قالاي وقيدى دەپ الاڭداۋدا. سوندىقتان ەڭ ءبىرىنشى ءوز ەلىنىڭ تابيعي ەرەكشەلىكتەرىن وقىتۋعا باسىمدىق بەرۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيدى
«ءوزىمىزدىڭ ۋنيۆەرسيتەتتە قازاقستاننىڭ فيزيكالىق گەوگرافياسىن، ەكونوميكالىق گەوگرافياسىن وقىتامىز. ءبىراق مەكتەپتەن بىلمەگەن بالا ونى قالاي عىلىمي تۇرعىدان دامىتامىز. قالاي ول مەكتەپتىڭ ءمۇعالىمى بولادى. ەگەر ءوز ەلىنىڭ گەوگرافياسىن بىلمەسە. قازاق ءتىلىن، قازاقستاننىڭ تاريحىن، قازاقستاننىڭ گەوگرافياسىن بىلمەگەن ادام سانالى، جاقسى ەگەمەن ەلدىڭ ازاماتى بولا المايدى دەپ ەسەپتەيمىن» - دەيدى گەوگرافيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، دوسەنت گۇلزيرا ورازىمبەتوۆا.
ۇستازداردىڭ جانايقايى حالىق قالاۋلىلارىنا دەيىن جەتىپ، دەپۋتاتتار ءبىلىم ءمينيسترى مەن ۇكىمەت باسشىسىنا دەپۋتاتتىق ساۋال جولداعان. ۆەدومستۆا باسشىلىعىنان «ءپاننىڭ اتى وزگەرگەنىمەن، زاتى قالدى، كەرىسىنشە زامان تالابىنا ساي جاڭارتىپ، تولىقتىردىق» دەگەن جاۋاپ العان. ءبىراق قازاق دەگەن ءسوزدى قيماعانىنا قىنجىلىپ وتىر.
«ءىشىن-مازمۇنىن جاڭارتسىن، ماعىناسىن وزگەرتسىن، ءبىراق اتاۋىن نەگە ساقتاپ قالۋعا بولمايدى. وعان ساي كىتاپ تا بارلىق دۇنيە دە بار عوي. ال ەندى ءقازىر اتاۋى وزگەرتىلگەن جەردە جاڭا كىتاپ شىعادى. ءبارىن قويعان كۇننىڭ وزىندە 8-9-10 سىنىپتارعا تيپتىك جوسپارى ءالى بەكىتىلگەن جوق، سول جەرگە نەگە جازۋعا بولمايدى دەسەك، وعان دا قيىنسىنادى» - دەيدى ق ر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتى باقىتگۇل حامەنوۆا.
جالپى الەمنىڭ بارلىق مەملەكەتتەرى ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە ءوز ەلىنىڭ گەوگرافياسىن وقىتادى ەكەن. رەسەي، وزبەكستان، قىرعىزستان ءتىپتى جەر كولەمى ءبىر اۋداننىڭ كولەمىنە تەڭ كەلەتىن ءيزرايلدىڭ ءوزى ءوز گەوگرافياسىنا ەكى جىل وقىتادى. گەوگرافتار قىركۇيەك ايىنا دەيىن مينيستر رايىنان قايتادى دەپ ۇمىتتەنەدى.
پىكىر قالدىرۋ