الماتىلىق ەكولوگتار سالاق تۇرعىندارمەن كۇرەسۋدە

/uploads/thumbnail/20180426000810283_small.jpg

الماتىلىق ەكولوگتار سالاق تۇرعىندارمەن كۇرەسىپ الەك. ولار قالانىڭ تومەنگى اۋماعىنداعى وزەن اڭعارلارىنا توڭىرەكتەگى ادامدار قوقىستارىن تاستاپ كەتۋلەرىن دوعارمادى دەپ ناليدى. سالدارىنان قاتقىل قالدىق الگى وزەندەردى بورسىتىپ جىبەرگەن. ال، قولاڭسا ءيىس ماڭايعا تەگىس جايىلىپتى. قۇرت-قۇمىرسقا قۇجىناعان اۋماقتاردى ازىرگە كىمنىڭ تازالايتىنى بەلگىسىز. ويتكەنى، كوپ ورىن قاراۋسىز جاتىر. ال، جاۋاپتى پاتەر يەلەرى كوپەراتيۆى باسشىلارى سالىق تولەۋدەن جالتارىپ كەلەدى. ءتىپتى، قۇرىعى ۇزىن قۇزىرلىلارعا قىر كورسەتە باستاعان.

ەسەنتاي وزەنىنىڭ تومەنگى ساعاسى بورسىپ جاتىر بۇل كۇنى. ويتكەنى، كەلىپ-كەتكەننىڭ بارلىعى قولداعى كەرەكسىز زاتىن شىمىرىكپەستەن تاستاپ كەتەتىن كورىنەدى وسى جەرگە. سالدارىنان اياق الىپ ءجۇرۋ مۇڭعا اينالعان. ال جاۋاپتىلار قۇزىرلىلاردان جالتارۋمەن كەلەدى. ءتىپتى، ولار ەكولوگ كورسە - ءىز سۋىتۋعا دايىن تۇرادى.            

قاپىدا كەلگەن قۇزىرلىعا شۇيلىگە كەتەتىن جاۋاپتى بۇل. وزىنە قاراستى اۋماق قاتقىل قالدىققا قاقالىپ تۇرسا دا، ايىبىن مويىنداۋدان باس تارتادى. ايتۋىنشا، ساي-سالانى قوقىسقا ۇيگەن توڭىرەكتەگى تۇرعىندار ەكەن. جىلى سويلەسۋگە ىڭعاي تانىتقان، ءبىراق جانىنا جۋىتقان ادام بولماپتى.

اشۋعا مىنگەن كوپەراتيۆ ءتوراعاسى ازدان سوڭ ساباسىنا تۇسە باستادى. ايىبىن ءتۇسىنىپ، اراعا اۋلا سىپىرۋشىلاردى الىپ كەلدى. الايدا، تازالىق ساقشىلارى بۇل سوراقىلىققا كوز جۇما قاراي المادى.                  

«مەن سالما دەمەيمىن! مەن ءوزىمنىڭ كىنامدى مويىندايمىن. ءيا، مىنا جەر تازا ەمەس. ءبىراق، ادام سياقتى تۇسىنۋگە بولادى عوي. وڭاي ەمەس ونداي اقشانى تولەۋ»، - دەدى «دوروجنيك» پيك ءتوراعاسى ءالي مۇسابەكوۆ.

ەكولوگتاردى كوندىرۋگە قانشا تىرىسقانىمەن، قاباعى قاتۋلى ساقشىلار جىبىمەدى. ءسويتىپ، وزەن اڭعارىن ايعىزداعان پاتەر يەلەرى كوپەراتيۆى باسشىسىنا 30 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش كولەمىندە ايىپپۇل سالدى. تاپ وسىنداي سوممانى ماڭايداعى كاسىپورىن يەسى دە ارقالادى. ول دا تازالىققا سالعىرت قاراعان ەكەن.              

«ءساۋىر ايىنىڭ باسىنان باستاپ، قورشاعان ورتانى جانە ەكولوگيانى قورعاۋ ءبولىم ماماندارى اۋداندى ارالاۋ بارىسىندا ەرەجەگە سايكەس ەمەس 252 مەكەن-جاي انىقتالدى. قۇقىق بۇزۋشىلىق ەرەجەسىنە اۋداندىق اكىمشىلىك تاراپىنان تازالاۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى»، - دەدى تابيعي رەسۋرستار جانە تابيعاتتى پايدالانۋدى رەتتەۋ باسقارماسىنىڭ ءبولىم باسشىسى قايرات توقتاسىنوۆ.

تازالىق جاناشىرلارى تەكسەرىس كەزىندە تۇركسىب اۋدانىنداعى مىنا اۋماقتى دا انىقتاعان. الىپ اڭعار - وتالعان بۇتالارعا، تاستالعان قوقىسقا تولى. ءتىپتى، بۇلىنگەن جيھاز دا جاتىر مۇندا. اۋداندىق ەكولوگتار سايدى قالدىققا بوكتىرگەن جاقىن جەردەگى تۇرعىندار دەيدى. ولار قوقىس سالار جاشىك بولماعان سوڭ، كەرەكسىز زاتتارىن وسى جەرگە ۇيە بەرگەن. ال، اۋماققا ەشكىم جاۋاپتى ەمەس.                      

«مۇندا ورنالاسقان ەكى ءۇي دە ەشقانداي پيك-كە قارامايدى. ال، تۇرعىندار قوقىستارىن اناۋ اڭعارعا اپارىپ تاستايدى. سوندىقتان ءبىز تۇستەن كەيىن، وسىنداعى جۇرتپەن تۇسىندىرمە جۇمىستارىن جۇرگىزەمىز»، - دەدى تۇركسىب اۋدانى ەكولوگيا ءبولىمىنىڭ باسشىسى مۇحاممەدجان ايتجانوۆ.

جەردىڭ يەسى جوقتىعىنان، ەكولوگتار بۇل جولى ەشكىمدى جاۋاپقا تارتا المادى. الايدا، ولار اۋداندىق اكىمدىكپەن بىرلەسىپ، بۇل تۇيىتكىلدى وسى اپتادا شەشەمىز دەدى. قوبىرسىپ جاتقان قوقىس قالاي دا الىنادى.

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار