«ءححى عاسىردا الەمنىڭ تابيعي رەسۋرستارعا دەگەن مۇقتاجدىعى جالعاسۋدا. ولار بولاشاقتا جاھاندىق ەكونوميكانى جانە ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىن دامىتۋ بارىسىندا ەرەكشە ماڭىزعا يە بولادى. ءبىراق شيكىزات يندۋستريالارىن ۇيىمداستىرۋ ءىسىن، تابيعي رەسۋرستاردى باسقارۋعا قاتىستى ۇستانىمداردى سىني تۇرعىدان قايتا پىسىقتاۋ كەرەك»

ق ر  پرەزيدەنتى ن.نازاربايەۆتىڭ «ءتورتىنشى ونەركاسىپتىك ريەۆوليۋسيا جاعدايىنداعى دامۋدىڭ جاڭا مۇمكىندىكتەرى» اتتى  جولداۋىنان 

بقو كاسىپكەرلەر پالاتاسى وڭىرلىك كەڭەسىنىڭ جانىنداعى ەنەرگەتيكا جانە كولىك كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى وتىرىسىندا «قازترناسگازايماق» اق-نىڭ تاۋارلىق گازدى بولشەك ساۋدادا وتكىزۋ جونىندەگى كەلىسىمشارتىنداعى 8.1. جانە 8.2. پۋنكتتەرى تالقىعا سالىندى.

– كاسىپكەرلەر تاراپىنان ءار اي سايىن بەلگىلى گاز كولەمىنە الدىن الا 100% تولەماقى تولەۋ قاراستىرىلعان پۋنكتتەر بويىنشا شاعىمدار تۇسۋدە. ەگەر دە پايدالانىلعان گاز بەلگىلەنگەن كولەمگە جەتپەي قالسا نەمەسە اسىپ كەتسە، وندا ايىپپۇل سالىنادى. بۇل، ارينە، دۇرىس ەمەس. كەلىسىمشارتتا ءار ايدىڭ 20-سىنا دەيىن تۇزەتۋ ەنگىزۋگە بولاتىنى كورسەتىلگەن. ءبىراق وندىرىستەگىلەر اي سايىن قانشا گاز جاعىلاتىنىن ناقتى ايتا المايدى. سوندىقتان بەلگىلەنگەن گاز كولەمىنىڭ الدىن الا اقىسىن تولەپ ساتىپ الساق تا، ايىپپۇل تولەي بەرەمىز بە؟ – دەدى اتالمىش كوميتەتتىڭ توراعاسىتۇراربەك تىلەمىسوۆ.

«ورال ساۋدا-ونەركاسىپ كومپانياسى» جشس-نىڭ باسشىسى ۆالەريي كرىلوۆتىڭ پىكىرىنشە، ءوڭىردىڭ كۇرت قۇبىلمالى اۋا رايى جاعدايىندا كەلەسى ايدا پايدالانىلاتىن گاز كولەمىن ءدال ايتۋ قيىن. بۇل جاعدايدا تۇتىنۋشى ءوزى بەلگىلەنگەن گاز كولەمىنىڭ قۇنىنىڭ 10%-ى شاماسىندا ايىپپۇل تولەيدى نەمەسە جىل مەزگىلىنە قاراي گاز شىعىنداعانى ءۇشىن 1،2-1،5 كوەففيسيەنتتى قولدانا وتىرىپ، گاز اقىسىن تولەيدى. «گاز بىزگە قىمباتقا شىعادى. سونىڭ ناتيجەسىندە شىعىنداردىڭ بارلىعى ءونىمنىڭ وزىندىك قۇنىنىڭ قىمباتتاۋىنا سوقتىرادى. بۇدان تۇتىنۋشى زارداپ شەگەدى»، –دەدى ۆ. كرىلوۆ.

«قازترانسگازايماق» اق – بۇل سالادا مونوپوليست، كاسىپكەرلىك سۋبەكتىلەرى ونىمەن كەلىسىمشارت جاساۋدان باس تارتا المايدى. مۇنىڭ ءوزى سايىپ كەلگەندە، ءوندىرىس وشاعىنىڭ  جۇمىسىن توقتاتۋمەن تەڭ.

  – كەلىسىمشارتتاعى 8.1. جانە 8.2. پۋنكتتەرى 2011 جىلى ەنگىزىلدى. ەگەر كاسىپكەر ونىڭ شارتتارىمەن كەلىسپەسە، ازاماتتىق كودەكس بويىنشا كەلىسپەۋشىلىك حاتتاماسىمەن كەلسىن، قاراستىرامىز. مۇنداي جاعدايدا كەلىسىمشارت كەلىسپەۋشىلىك حاتتاماسىمەن بىرگە جاسالادى، – دەدى «قازترانسگازايماق» اق ءبقوف-نىڭ زاڭگەرلىك ءبولىمىنىڭ باستىعى نۇرلىگۇل قويشىبايەۆا.

اتالمىش فيليال ديرەكتورىنىڭ  ءبىرىنشى ورىنباسارى نۇرجان جولداسبەكوۆتىڭ ايتۋىنشا، بقو-دا گاز تاپشىلىعى جوق، سوندىقتان ايىپپۇل سالۋ ءتارتىبى ءالى قولدانىلماعان. گاز جەتىسپەۋشىلىگى كوبىنە ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك وبلىستارىندا كەزدەسەدى. ولار گازدى وزبەكستاننان جانە وزگە رەسپۋبليكالاردان الادى. بۇرىندارى قىس مەزگىلىندە وزگە ەلدەن كوگىلدىر وتىن جەتكىزۋدە تۇيتكىلدەر بولعانى راس.

 «باتىس قازاقستان وبلىسىندا نارىقتى گازبەن قامتاماسىز ەتە الامىز. ايىپپۇل سالۋ جونىندەگى اڭگىمە قيسىنسىز. ەلىمىزدىڭ بارلىق وبلىستارى ءۇشىن بىردەي كەلىسىمشارت جاسالادى. ءقازىر بۇل ماسەلە ق ر جوعارعى سوتىندا قارالۋدا. ەگەر قانداي دا بولسىن وزگەرىستەر بولاتىن بولسا، ءبىز قارسى ەمەسپىز»، – دەدى ن. جولداسبەكوۆ.

گازعا بايلانىستى تۇيتكىلدەر اقتوبە وبلىسىندا دا بولىپتى.

–  «كوممۋنالدىق-تۇرمىستىق كاسىپورىندار كەلىسىمشارتتىڭ 8.1 جانە 8.2. پۋنكتتەرىمەن كەلىسپەسە، وندا كەلىسپەۋشىلىك حاتتاماسىمەن «قازترانسگازايماق» اق-عا كەلسىن. وندا بۇل حاتتاما قارالماسا، ازاماتتىق كودەكس تالاپتارىنا سايكەس اقتوبە حروم قوسىندىلارى زاۋىتى سىقىلدى سوتقا جۇگىنە الادى. سوت ءۇردىسى بارىسىندا «قازترانسگازايماق» اق بۇل پۋنكتتەردى قايتا قاراستىرۋ ءۇشىن بەيبىت كەلىسىم جاساۋعا ۇسىنىس جاسادى. زاۋىت ءۇشىن 100% الدىن الا تولەمدى الىپ تاستادى، ءبىراق ول كەلىسىمشارتتا ساقتالىپ قالدى جانە ونداي تولەمدى الدىن الا سۇرامايتىن بولىپ كەلىستىك. گازدى ارتىق-كەم پايدالانعان ءۇشىن  ايىپپۇل سالىنبايدى. كەلىسپەۋشىلىك حاتتاماسىن جىبەرىڭىزدەر دەپ كەڭەس ايتامىز. «قازترانسگازايماق» ونى قارامايتىن بولسا، سوتقا جۇگىنىڭىزدەر»، – دەدى ق ر ۇەم تابيعي مونوپوليالاردى رەتتەۋ، باسەكەلەستىكتى جانە تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ كوميتەتىنىڭ بقو بويىنشا دەپارتامەنتى باسشىسىنىڭ ورىنباسارى الىبەك قۇلجانوۆ.

كاسىپكەرلەر باستاعان ءىستى سوڭىنا جەتكىزۋگە نيەتتى. ەنەرگەتيكا جانە كولىك جونىندەگى كوميتەتتىڭ ءبىرىنشى وتىرىسىندا بۇدان باسقا لوگيستيكا جانە جولاۋشىلار تاسىمالى ماسەلەلەرى قارالدى. اۋتوپاركتى جاڭعىرتۋ، سۋبسيديالاۋ جانە نورماتيۆتىك قۇجاتتاردىڭ ورىندالۋى جايىندا كەلەسى وتىرىستا ەگجەي-تەگجەيلى قارالادى. قاجەتتى بولعان جاعدايدا اتالمىش كوميتەت تۇيتكىلدى ماسەلەلەردى «اتامەكەن» ۇلتتىق كاسىپكەرلەر پالاتاسى دەڭگەيىندە كوتەرمەك.