«ازىرەت سۇلتان» مەملەكەتتىك تاريحي-مادەني قورىق مۋزەيى «تۇركىستان ارحەولوگيالىق ەكسپەديسياسى» جوباسى اياسىندا تۇركىستان قالاسىنداعى بابايقورعان اۋىلدىق وكرۋگىنىڭ مەرگەن توبە جەرىندە ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارىن باستادى.

اتالعان قازبا ورنى تۇركىستان قالاسىنان سولتۇستىك-باتىسقا قاراي 33 كم-دەي جەردە، جاڭاقورعان وزەنىنىڭ جاعالاۋىندا ورنالاسقان. بۇگىن اتالعان ورىنعا «ازىرەت سۇلتان» قورىق-مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى نۇربولات احمەتجانوۆ ارنايى بارىپ، جاسالعان جۇمىستارمەن تانىستى.

ەلباسى «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» ماقالاسىندا كيەلى جەرلەردىڭ قازاقستان حالقى ءۇشىن ماڭىزدىلىعىن، ونىمەن تانىسۋ وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ بابالار جۇرگەن جولدى بىلۋىنە مۇمكىندىك بەرەتىنىن ايتقانى بەلگىلى. قازىرگى ارحەولوگيالىق قازبا ناتيجەسىندە ەجەلگى وبالار ورنى انىقتالدى. دەمەك، تاريحي ءىزدىڭ انىقتالىپ، تانىلۋى، جاڭا قۇندى دۇنيەنىڭ سىرى ايقىندالۋى ۇرپاق ءۇشىن دە ماڭىزدى ەكەندىگى انىق. وسى ورايدا، ارحەولوگ تالعات وسەروۆ اتالعان وبالار ەرتە تەمىر جانە ەرتە تۇرىك داۋىرلەرىنە قاتىستى دەگەن بولجام جاسادى. وبالاردىڭ ديامەترى 23-26 م. بيىكتىكتەرى جەردىڭ دەڭگەيىنەن ەسەپتەگەندە 2 – 2،2 م. قازىرگى كەزدە وبالاردىڭ سىرتقى قۇرىلىستارى انىقتالا باستادى.

قازبا جۇمىستارىن 15-تەن اسا ماماندار جۇرگىزۋدە، ونىڭ ىشىندە «ازىرەت سۇلتان» قورىق-مۋزەيىنىڭ ارحەولوگى باقىتجان نۇرحانوۆ پەن نۇرجان تادجيبايەۆ تا بار. ارحەولوگ مامانداردىڭ ايتۋىنشا وبالار قۇرىلىسىنىڭ سىرتقى تۇرپاتىنا قاراعاندا بۇل ەسكەرتكىشتەر وتە قۇندى اقپاراتتار بەرەدى دەپ ۇمىتتەنۋدە. ايتا كەتسەك، بيىل «ءازىرت سۇلتان» قورىق-مۋزەيى ارحەولوگيالىق قازبا زەرتتەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋگە ليسەنزياعا يە بولعان. مۋزەي تاريحىندا وسىنداي ارحەولوگيالىق قازبا جۇمىستارى مۋزەي تاراپىنان العاش رەت جۇزەگە اسۋدا.