2018 جىلى 318 مىڭ قازاقستاندىق ەلەكتروندى ەڭبەك بيرجاسى ارقىلى تۇراقتى جۇمىسقا تۇردى.
بيىل Enbek.kz. پورتالىندا 346 مىڭ رەزيۋمە تاراتىلدى. سونداي-اق، 318 مىڭ ازامات جۇمىسپەن قامتىلدى. وسىلايشا، ە-بيرجانىڭ كومەگىمەن جۇمىسقا تۇرۋ 2017ء-شى جىلمەن سالىستىرعاندا 35 پايىزعا ارتتى.
ۆەدومستۆو مالىمەتىنشە، بۇل تمد اۋماعىنداعى العاشقى ەلەكتروندى ەڭبەك بيرجاسى. ونىڭ قۇرىلۋىنان باستاپ ۇلكەن مالىمەتتەر بازاسى قالىپتاستى. ال پروسەستىڭ ءوزى بولسا ەلەكتروندىق فورماتقا كوشتى.
بۇل بيزنەستەگى اكىمشىلىك شىعىنداردى تومەندەتۋگە، بۇدان بولەك ازاماتتاردىڭ لايىقتى ەڭبەك تابۋلارى ءۇشىن گەوگرافيالىق كەدەرگىلەردى جويۋعا ىقپال ەتتى.
بۇگىنگى تاڭدا Android جانە iOS نەگىزىندەگى ءموبيلدى قوسىمشالار ازىرلەنىپ، ىسكە قوسىلدى. M-Govء-تىڭ جەكە كابينەتىنەن حابارلاندىرۋ الۋ ءۇشىن Enbek.kzء-دى م-Gov-پەن بىرىكتىرۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلدى.
كومپوزيتتى فورماتقا كوشۋدىڭ ارقاسىندا زەينەتكەرلىك جاسقا شىعۋعا بايلانىستى الاتىن ءۇش قىزمەتتى ءقازىر ءبىر عانا ءوتىنىش ارقىلى الۋعا مۇمكىندىك تۋدى. بۇگىندە اتالعان قىزمەت 6 137 ادامعا كورسەتىلگەن. بۇل 2018 جىلدىڭ 2 قاراشاسىنداعى كورسەتكىش. بۇعان قوسا، ەلەكتروندىق ەڭبەك بيرجاسىنىڭ Telegram-bot (@EgovkzBot) كانالىنا بوس جۇمىس ورىندارى جاريالانىپ، جۇمىس ىزدەۋشىلەرگە جايلىلىق تۋعىزۋدا.
الەۋمەتتىك جانە ەڭبەك سالاسىن سيفرلاندىرۋدىڭ نەگىزگى ماقساتى – ەلەكتروندى ەڭبەك بيرجاسىن دامىتۋ. «ەڭبەك نارىعى» اقپاراتتىق جۇيەسىن، Enbek.kz پورتالىن، جەكە جۇمىسقا ورنالاستىرۋ اگەنتتىكتەرى مەن ينتەرنەت-سايتتارىن بىرىكتىرۋ دە نەگىزگى مىندەتتەردىڭ ءبىرى سانالادى. سونىمەن قاتار، اتالعان سالانى سيفرلاندىرۋ الەۋمەتتىك-ەڭبەك سالاسىنىڭ جۇيەلەرىن ازىرلەۋدى جانە ەنگىزۋدى، قىزمەتكەرلەر ءپروفيلىن جۇرگىزۋ جانە ەڭبەك شارتتارىن تىركەۋ جۇيەسىن قۇرۋدى جانە ەنگىزۋدى قامتيدى. قازىرگى تاڭدا «الەۋمەتتىك ءتىزىلىمنىڭ» اقپاراتتىق جۇيەسىنىڭ ءپروتوتيپى ازىرلەندى، پايدالانۋعا 2018 جىلدىڭ 18 جەلتوقسانىندا بەرىلەدى دەپ جوسپارلانۋدا. بۇدان بولەك، مۇگەدەكتىكتى انىقتاۋعا بايلانىستى قىزمەتتەردى دە ونلاين فورماتتا الۋ جەڭىلدەي تۇسەدى دەپ كۇتىلۋدە.
تمد اۋماعىندا العاش رەت ىسكە قوسىلعان وسى ەلەكتروندىق ەڭبەك بيرجاسى.
ىسكە قوسىلعان كەزەڭنەن باستاپ اسا ءىرى دەرەكقور قالىپتاستىرىلعان بولاتىن، ال ەڭبەك دەلدالدىعى پروسەسى تىكەلەي ەلەكتروندىق فورماتقا كوشۋدە. بيزنەس ءۇشىن اكىمشىلىك شىعىنداردى تومەندەتۋ جانە ازاماتتار ءۇشىن لايىقتى جۇمىس ىزدەۋدە گەوگرافيالىق كەدەرگىلەردى الىپ تاستاۋ قامتاماسىز ەتىلدى.
سونىمەن قاتار، جول كارتاسىنىڭ اياسىندا وڭىرلەرمەن ءبىرشاما جۇمىستار اتقارىلىپ، اعىمداعى كەزەڭدە جۇمىس بەرۋشىلەر مەن جۇمىس ىزدەۋشىلەردى ەلەكتروندى ەڭبەك بيرجاسىنا قوسۋ بويىنشا شارالاردى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن وڭىرلەردىڭ ەڭبەك ينسپەكسيالارىمەن كەڭەس بەرۋ جۇمىستارى بەلسەندى جۇرگىزىلۋدە.
ەلەكتروندى ەڭبەك بيرجاسىن دامىتۋدىڭ جۋىرداعى جوسپارلارىندا كەلەسى ماسەلەلەر قاراستىرىلعان بولاتىن:
- Enbek.kz پورتالىنا جانە حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىقتارىنىڭ «ەڭبەك نارىعى» جۇيەسىنە ەنگىزىلگەن قۇزىرەتتىلىكتەر بانكىنىڭ كومەگىمەن ەڭبەك رەسۋرستارى ءۇشىن وزەكتى داعدىلاردى انىقتاۋ؛
- جۇمىس بەرۋشىلەردىڭ كەلىسىم-شارتتاردى تىركەۋى بولىگىندە ەڭبەك كەلىسىم-شارتتارىن ەسەپكە الۋدىڭ ءبىرىڭعاي جۇيەسىمەن ىقپالداستىرۋ؛
- حجقو-عا بولجاناتىن جۇمىس ورىندارى جانە جۇمىسشىلاردىڭ جۇمىستان شىعۋدى جوسپارلاۋى تۋرالى اقپاراتتى ونلاين رەجيمدە جۇمىس بەرۋشىنىڭ جەكە كابينەتى ارقىلى بەرۋ.
الەۋمەتتىك-ەڭبەك سالاسىنىڭ جۇيەلەرىن دامىتۋ جانە ەنگىزۋ ماقساتىندا «الەۋمەتتىك ءتىزىلىم» اج اقپاراتتىق جۇيەسىنىڭ ءپروتوتيپى ازىرلەنگەن بولاتىن. ونى تاجىريبەلىك سىناقتان وتكىزۋ ءۇشىن 2018 جىلى 18 جەلتوقساندا پايدالانۋعا بەرۋ جوسپارلانىپ وتىر.
ال الەۋمەتتىك كومەك كورسەتۋدى جاڭعىرتۋ جۇيەسىن تاجىريبەلىك پايدالانۋعا 2018 جىلعى 4 جەلتوقساننان باستاپ ەنگىزۋ جوسپارلانۋدا.
ءابج پورتالى بويىنشا ازىرلەۋ كونكۋرسى وتكىزىلىپ، ونى 2018 جىلدىڭ قاراشا ايى مەن 2019 جىلدىڭ ماۋسىم اينا دەيىنگى ارالىقتا جۇزەەگە اسىرۋ كوزدەلىپ وتىر.
سونىمەن قاتار، مۇگەدەكتىكتى راستاۋعا بايلانىستى قىزمەتتەرگە قاتىستى ماسەلەدە 2018 جىلى جەلتوقساندا ءبىر ءوتىنىش بويىنشا بەلسەندى فورماتتا سەگىز اتاۋدى ىسكە قوسۋ جوسپارلانۋدا. قازىرگى كەزەڭدە ءتورت ءوڭىر پيلوتتىق رەجيمدە قاتىسىپ، بەس ەمحانا تارتىلعان.
زەينەت جاسىنا تولعاندا ۇسىنىلاتىن كومپوزيتتى قىزمەت 2018 جىلى شىلدە ايىندا ىسكە قوسىلىپ، جاس شاماسى بويىنشا 2000-نان استام زەينەتاقى تولەمدەرى جانە ءبىر ءوتىنىش بويىنشا بازالىق زەينەتاقى تولەمدەرى تاعايىندالعان.
«التىن القا»، «كۇمىس القا» سالپىنشاعىمەن ماراپاتتالعان نەمەسە بۇدان بۇرىن «ارداقتى انا» اتاعىن العان، سونىمەن قاتار، «I جانە II دارەجەلى «انا داڭقى» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعان كوپ بالالى انالارعا مەملەكەتتىك جاردەماقى تاعايىنداۋ» مەملەكەتتىك قىزمەتىن كورسەتۋ بويىنشا تەستىلەۋ جۇمىستارى جالعاسۋدا، قىزمەتتى بەلسەندى فورماتتا ىسكە قوسۋ 2018 جىلى جەلتوقسان ايىنا جوسپارلانىپ وتىر.
ال اسىراۋشىنى جوعالتۋ بويىنشا مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك كومەك جانە الەۋمەتتىك تولەم تاعايىنداۋ قىزمەتىن 2018 جىلى جەلتوقساننان باستاپ ءوتىنىشسىز بەلسەندى تۇردە كورسەتۋ جوسپارلانۋدا.
جۇمىسسىز جۇرگەن ازاماتتاردى جۇمىس ىزدەيتىن تۇلعا رەتىندە تىركەلگەن جانە جۇمىسىن جوعالتقان ازاماتتارعا الەۋمەتتىك تولەم تاعايىنداۋ كومپوزيتتى مەملەكەتتىك قىزمەتتەرى اياسىنداعى قىزمەتتەردى 2018 جىلعى جەلتوقسان ايىنان باستاپ ءوتىنىشسىز كورسەتۋ جوسپارلانۋدا.
جۇمىسشىنىڭ بەيىندەرىن جۇرگىزۋ جانە ەڭبەك كەلىسىمشارتتارىن ەسەپكە الۋ جۇيەسىن قۇرۋ جانە ەنگىزۋ بويىنشا بۇگىنگى تاڭدا تومەندەگىدەي جۇمىستار اتقارىلدى:
- «ەڭبەك كەلىسىم-شارتىن تىركەۋ» جانە «ەڭبەك كەلىسىم-شارتىنىڭ دەرەكتەرىن دق-عا بەرۋ «ساقتاۋ» فۋنكسيونالىنىڭ پروتوتيپتەرى ازىرلەندى؛
- ەڭبەك كەلىسىم-شارتتارىن تىركەۋ بويىنشا پيلوتتىق جوبا اياسىندا جۇيەدە بارلىعى 5460 كەلىسىم-شارت تىركەلدى. قازىرگى كەزەڭدە پيلوتتىق ۇيىمدار تىزىمىنە 21 كاسىپورىن كىرەدى؛
- جول كارتاسى باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا وڭىرلەرمەن جۇمىس باستالىپ، بۇگىنگى تاڭدا وڭىرلەردىڭ ەڭبەك ينسپەكسيالارىمەن كەڭەس بەرۋ جۇمىستارى بەلسەندى جۇرگىزىلۋدە. سونىمەن قاتار، كاسىپورىندى وڭىرلەرگە ارنالعان e-HR جوباسىنا قوسۋ جۇمىستارى بويىنشا نۇسقاۋلىق ازىرلەندى؛
- قازىرگى كەزەڭدە 249 كاسىپورىنعا كەڭەس بەرىلىپ، ونىڭ 24ء-ى ودان ءارى ىقپالداستىرۋ ءۇشىن وزدەرىنىڭ اقپاراتتىق جۇيەلەرىن پىسىقتاۋدى باستادى؛
- جۇمىسشىنىڭ جەكە ءىسىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن ولار دەرەكتەر ۇسىنۋ بويىنشا مەملەكەتتىك ورگاندارمەن ىقپالداستىرۋ جۇمىستارىن باستادى. جەكە تۇلعالاردىڭ مەملەكەتتىك دەرەكقورىنان دەربەس دەرەكتەردى (جەكە كۋالىك بويىنشا اقپارات، مەكەنجاي دەرەكتەرى جانە ت.س.س.) ۇسىنۋ بويىنشا سەرۆيس جۇزەگە اسىرىلدى؛
- جۇمىسشىدان دەربەس دەرەكتەردى وڭدەۋگە كەلىسىم الۋ بويىنشا فۋنكسيونال تياناقتالۋدا؛
- kz پورتالىنىڭ كومەگىمەن ەڭبەك كەلىسىم-شارتتارىن تىركەۋ مۇمكىندىگى ازىرلەنۋدە. بۇل سەرۆيس ەڭبەك كەلىسىم-شارتتارىن ءبىرىڭعاي ەسەپكە الۋ جۇيەسىمەن ىقپالداستىرۋ ءۇشىن ءوزىنىڭ اقپاراتتىق جۇيەسى جوق، ءبىراق اتالعان جۇيەگە قوسىلۋدى قالايتىن جۇمىس بەرۋشىلەر ءۇشىن ازىرلەنۋدە؛
- تاجىريبەلىك سىناقتان وتكىزۋ ماقساتىندا پايدالانۋعا بەرۋ 2018 جىلدىڭ 22 قاراشاسىنا جوسپارلانىپ وتىر.
2018 جىلى ەڭبەك بيرجاسىندا 72 مىڭنان استام جۇمىس بەرۋشى 620-دان استام بوس ورىن جاريالادى. ال اعىمداعى جىلى جۇمىس ىزدەۋشىلەر 346 مىڭعا جۋىق تۇيىندەمە ورنالاستىرعان. ونىڭ ىشىندە 318 مىڭنان استام ازامات 2018 جىلى ەلەكتروندى ەڭبەك بيرجانىڭ كومەگىمەن تۇراقتى جۇمىسقا ورنالاسقان. بۇل كورسەتكىش اتالمىش باعىتتا جۇمىستىڭ قارقىندى ءجۇرىپ جاتقاندىعىنا دالەل بولا الادى.
ەندىگى كەزەكتە تابىس تاريحىنا توقتالا وتەيىك. كومپوزيتتى فورماتقا كوشۋدىڭ ارقاسىندا 3 قىزمەت زەينەت جاسى تولعان كەزدە (جاسى بويىنشا زەينەتاقى تولەمدەرىن تاعايىنداۋ، بازالىق زەينەتاقى تولەمدەرى جانە بجزق-تان زەينەتاقى تولەمدەرى) 1 ءوتىنىش نەگىزىندە ۇسىنىلعان بولاتىن. 2018 جىلدىڭ 2 قاراشاسىنداعى جاعداي بويىنشا قىزمەت 6 137 الۋشىعا ۇسىنىلدى.
بالانىڭ تۋۋىنا بايلانىستى جانە ءبىر جاسقا دەيىن بالا كۇتىمى بويىنشا مەملەكەتتىك جاردەماقى تاعايىندالعان تۇرعىنداردىڭ سانى اسا بەلسەندى فورماتتا وتكەن كەزەڭدە 19 904 قىزمەتتى قۇرادى.
2018 جىلى ەلەكتروندىق ەڭبەك بيرجاسى ىسكە قوسىلعان كەزەڭنەن بەرى جۇمىسقا ورنالاسۋ 2017 جىلمەن سالىستىرعاندا 35%-عا ارتقان، ەلەكتروندىق ۇكىمەتتىڭ Telegram-bot-ىندا ەەب بوس ورىندارى مەن تۇيىندەمەلەرىن ىزدەۋ (@EgovkzBot)، سونداي-اق، بوس ورىنداردى ىزدەۋ جانە ازاماتتىڭ ورنالاسقان جەرىنە قاراي حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋدىڭ ەڭ جاقىن ورتالىعىن انىقتاۋ (@Enbek_bot) فۋنكسيالارى قوسىلدى.
ەلەكتروندى ەڭبەك بيرجاسىندا ءوتىنىش قالدىرۋ ءۇشىن پورتالعا قالاي تىركەلەدى؟
ەلەكتروندىق ەڭبەك بيرجاسىنىڭ پورتالىندا تىكەلۋ ءۇشىن www.enbek.kz سىلەمەسى بويىنشا ءوتىپ، باستى بەتتىڭ وڭ جاق جوعارعى بۇرىنىشداعى «كىرۋ» باتىرماسىنا باسۋ قاجەت. جاڭا تەرەزە اشىلعاندا، وندا «تىركەلۋ» باتىرماسىن تاڭداۋ قاجەت. ونى باسقاننان كەيىن تولتىرىلاتىن جولدارى بار تىركەۋ فورماسى اشىلادى.
Facebook، Vkontakte، OK، MailAgent الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ بىرىندە تىركەلگەن اككاۋنت بولعان جاعدايدا پورتالعا تىركەلۋ پروسەدۋراسىز، ءتيىستى باتىرمالار ارقىلى بىردەن كىرۋگە بولادى.
ال، ەندىگى كەزەكتە، جەكە كابينەتتە تۇيىندەمە قوسۋ ءۇشىن «جاڭا تۇيىندەمە قوسۋ» سىلتەمەسىن باسۋ قاجەت نەمەسە «قوسۋ» باتىرماسىن پايدالانۋعا بولادى. بەلگىلى فايلدى تاڭداپ العاننان سوڭ «ساقتاۋ» باتىرماسىن باسۋ قاجەت، اتالمىش باتىرمانى باسقاندا جاسالعان تۇيىندەمە جۇمىس ىزدەۋشىنىڭ جەكە كابينەتىندە جانە پورتالدا ايقىندالادى.
جۇمىس ىزدەۋشى ءدال وسىلاي باسقا دا قالاۋلى لاۋازىمدارعا تۇيىندەمە قوسۋ مۇمكىندىگىنە يە، «تۇيىندەمە» قوسىمشا بەتىندە «قوسۋ» باتىرماسىن باسىپ تاعى دا تۇيىندەمە قوسا الادى. سونىمەن قاتار، جۇمىس ىزدەۋشى كەز كەلگەن ۋاقىتتا شىعاتىن «ىس-ارەكەت» مازىرىندە ءتيىستى سىلتەمەنى باسا وتىرىپ، ورنالاستىرعان تۇيىندەمەسىن وزگەرتە الادى.
تۇيىندەمە قوسقاننان كەيىن بوس ورىنداردى ىرىكتەۋ فۋنكسياسىن پايدالانۋعا بولادى. ول ءۇشىن جەكە كابينەتتە «تۇيىندەمە» قوسىمشا بەتىندە تۇيىندەمەنى تاڭداۋ جانە شىعاتىن «ىس-ارەكەت» مازىرىندە «بوس ورىنداردى ىرىكتەۋ» سىلتەمەسىن باسۋ قاجەت.
پورتال جۇمىس ىزدەۋشى ءۇشىن سايكەس بوس ورىنداردىڭ ءتىزىمىن اۆتوماتتى تۇردە ىرىكتەيدى جانە قالىپتاستىرادى.
بوس ورىندار بار بەتتىڭ سوڭىندا «تۇيىندەمەڭدى جىبەرۋ» باتىرماسىن باسىپ، جۇمىس بەرۋشىگە تۇيىندەمەنى بوس ورىننىڭ ءاربىر كارتوچكاسىنان جىبەرۋگە بولادى.
تۇيىندەمە جىبەرىلگەن بوس ورىندار ءتىزىمىن جەكە كابينەتتە «جىبەرىلگەن تۇيىندەمەلەر» قوسىمشا بەتىندە قاراۋعا بولادى.
جەكە كابينەتتىڭ «الىنعان شاقىرۋلار» دەپ اتالاتىن قوسىمشا بەتىندە جۇمىس بەرۋشى جىبەرگەن سۇحباتقا شاقىرۋ بار. شاقىرۋدى قاراستىرىپ، ونى قابىلداۋعا جانە جۇمىس بەرۋشىگە سۇحباتقا كەلۋگە كەلىسىم بەرۋ تۋرالى حابارلاما جىبەرۋگە نەمەسە پورتال ارقىلى سۇحباتتان باس تارتۋعا بولادى.
شاقىرۋ ءماتىنىن كورۋ ءۇشىن «جاڭالار» اتتى قوسىمشا بەتىندە شاقىرۋعا قاراما-قارسى «حابارلامالار» دەپ جازىلعان باتىرمانى باسۋ قاجەت. ودان ءارى شاقىرۋ ءماتىنى بار بەت اشىلادى.
ءاربىر جۇمىس ىزدەۋشى پورتالدا كاسىبي جارامدىلىق تەستىنەن ءوتىپ، قانداي ماماندىقتا تابىسقا قول جەتكىزە الاتىنىن انىقتاي الادى. تەستتەن ءوتۋ ءۇشىن سايتتىڭ باسىنداعى «كاسىبي جارامدىلىق» سىلتەمەسىن باسۋ قاجەت نەمەسە جەكە كابينەتتەگى قوسىمشا بەت ارقىلى وتۋگە بولادى.
تەستتەن ءوتۋ ناتيجەلەرى بويىنشا جۇمىس ىزدەۋشىگە سايكەس كەلەتىن كاسىپتەر ءتىزىمى ۇسىنىلاتىن بولادى. وتكىزىلگەن تەستتەردىڭ ناتيجەلەرى جەكە كابينەتتە ساقتالادى، وندا ولاردى كەز كەلگەن ۋاقىتتا قاراۋعا، سونىمەن قاتار، قاجەت بولعان جاعدايدا *pdf فورماتىندا ساقتاپ الۋعا دا بولادى.
تۇيىندەمەنى ارحيۆكە كوشىرۋ ءۇشىن جەكە كابينەتتە شىعاتىن «ىس-ارەكەت» مازىرىندەگى تۇيىندەمەگە قاراما-قارسى ورنالاسقان «ارحيۆكە كوشىرۋ» سىلتەمەسىن باسۋ قاجەت.
ودان ءارى «ءيا» نەمەسە «جوق» باتىرماسىن تاڭداپ، «پورتال سىزگە جۇمىسقا ورنالاسۋ ءۇشىن كومەكتەستى مە؟» سۇراعىنا مىندەتتى تۇردە جاۋاپ بەرۋ قاجەت.
ەگەر ارحيۆكە كوشىرىلگەن تۇيىندەمەنى قالپىنا كەلتىرۋ قاجەت بولسا، جەكە كابينەتتە «تۇيىندەمەلەر ءارحيۆى» اتتى قوسىمشا بەتىنە ءوتىپ، شىعاتىن «ىس-ارەكەت» مازىرىندە تۇيىندەمەگە قاراما-قارسى «ارحيۆتەن قالپىنا كەلتىرۋ» سىلتەمەسىن باسۋ قاجەت. تۇيىندەمەنى ارحيۆتەن قالپىنا كەلتىرۋدەن بۇرىن دەرەكتەردىڭ وزەكتىلىگىنە كوز جەتكىزۋ قاجەت، ول ءۇشىن تۇيىندەمەنى رەداكسيالاۋعا ارنالعان فورما اشىلادى، سوندا كەز كەلگەن دەرەكتەردى وزگەرتۋگە، تۇيىندەمەنى پورتالدا ساقتاۋ مەرزىمىن تاڭداۋعا جانە «ساقتاۋ» باتىرماسىن باسىپ، ونى قالپىنا كەلتىرۋگە بولادى.
ەلەكتروندىق ەڭبەك كەلىسىم-شارتتارىن تىركەۋ ءۇشىن جۇمىس بەرۋشى www.enbek.kz ەلەكتروندىق ەڭبەك بيرجاسى پورتالىندا تىركەلۋى قاجەت، كاسىپورىن تۋرالى مالىمەتتەر ەلەكتروندىق-سيفرلىق قولتاڭبامەن راستالۋى مىندەتتى بولىپ تابىلادى. ودان ءارى جەكە كابينەتكە ءوتۋ جانە «ەڭبەك كەلىسىم-شارتتارى» – «كەلىسىم-شارتتار» ءبولىمىن تاڭداپ، «كەلىسىم-شارت قوسۋ» باتىرماسىن باسۋى قاجەت. ودان ءارى كەلىسىم-شارت بويىنشا اقپاراتتى قوسۋعا ارنالعان فورما اشىلادى، فورمادا بارلىق قاجەتتى دەرەكتەردى تولتىپ جانە ولاردى ساقتاۋى ءتيىس.
كەلىسىم-شارتتى قوسىپ، ساقتاعاننان كەيىن ونى E-HR ەڭبەك كەلىسىم-شارتتارىن ەسەپكە الۋدىڭ ءبىرىڭعاي جۇيەسىنە تىركەۋ ءۇشىن جىبەرۋى كەرەك. ول ءۇشىن كەلىسىم-شارتتىڭ استىنداعى «كەلىسىم-شارتقا قول قويۋ جانە جىبەرۋ» باتىرماسىن باسۋ قاجەت.
كەلىسىم-شارتتا قىزمەتكەر تۋرالى مالىمەتتى جاڭارتۋ ءۇشىن كەلىسىم-شارتتار تىزىمىندە كەلىسىم-شارتتى تاڭداپ، اتالعان كەلىسىم-شارتقا قاراما-قارسى «ىس-ارەكەت» باتىرماسىن باسىپ جانە شىعاتىن مازىردە «دەرەكتەردى وزگەرتۋ» ارەكەتىن تاڭداۋ قاجەت.
كەلىسىم-شارتقا ەنگىزىلگەن بارلىق وزگەرىستەردى E-HR ەڭبەك كەلىسىم-شارتتارىن ەسەپكە الۋدىڭ ءبىرىڭعاي جۇيەسىنە تىركەۋ ءۇشىن جىبەرۋ ماڭىزدى بولىپ تابىلادى. ول ءۇشىن وزگەرىستەر ەنگىزگەننەن كەيىن كەلىسىم-شارت كارتوچكاسىندا پايدا بولاتىن «وزگەرىستەردى جىبەرۋ» باتىرماسىن باسۋ قاجەت.
ەڭبەك كەلىسىم-شارتىنا قوسىمشا كەلىسىم قوسۋ ءۇشىن تىزىمدە كەلىسىم-شارتتى تاڭداۋ، اتالعان كەلىسىم-شارتقا قاراما-قارسى «ىس-ارەكەت» باتىرماسىن باسۋ جانە شىعاتىن مازىردەن «قاراۋ» ارەكەتىن تاڭداۋ قاجەت.
سودان كەيىن كەلىسىم-شارت كارتوچكاسى اشىلادى، وندا «قوسىمشا كەلىسىم قوسۋ» باتىرماسىن تاڭداپ باسۋ قاجەت، باتىرما كارتوچكانىڭ استىندا ورنالاسقان. ودان ءارى ءمودالدى تەرەزە شىعادى، وندا قوسىمشا كەلىسىم بويىنشا اقپارات ەنگىزۋ مىندەتتى بولىپ سانالادى. اقپاراتتى قوسقاننان كەيىن «ساقتاۋ» باتىرماسىنا باسۋ قاجەت.
قوىلعان قوسىمشا كەلىسىم ەڭبەك كەلىسىم-شارتىنىڭ كارتوچكاسىنداعى كەستەدە ايقىندالادى. قوسىمشا كەلىسىمدى E-HR ەڭبەك كەلىسىم-شارتتارىن ەسەپكە الۋدىڭ ءبىرىڭعاي جۇيەسىنە تىركەۋ ءۇشىن جىبەرۋ كەرەك. ول ءۇشىن قوسىمشا كەلىسىمگە قاراما-قارسى كەستەدەگى «جىبەرۋ» باتىرماسىن باسادى.
جۇمىسشىمەن ەڭبەك كەلىسىم-شارتىن بۇزۋ دەرەگىن تىركەۋ ءۇشىن تىزىمدە كەلىسىم-شارتتى تاڭداۋ، اتالعان كەلىسىم-شارتقا قاراما-قارسى «ىس-ارەكەت» باتىرماسىن باسۋ جانە شىعاتىن مازىردە «قاراۋ» ارەكەتىن تاڭداۋ قاجەت. اشىلعان كەلىسىم-شارت كارتوچكاسىندا «كەلىسىم-شارتتى بۇزۋ» باتىرماسىن تاڭدايدى.
ودان ءارى ءمودالدى تەرەزە اشىلادى، وندا ەڭبەك كەلىسىم-شارتىن بۇزۋ تۋرالى اقپارات ەنگىزۋ قاجەت. ەڭبەك كەلىسىم-شارتىن بۇزۋدىڭ سەبەبى انىقتامالىقتان تاڭدالادى، اتالعان الاڭدا ماتىندىك ىزدەۋ قوسىلعان جانە پارمەنتاقتادان دەرەكتەر ەنگىزۋ شاماسىنا قاراي انىقتامالىقتاعى ماندەر شىعادى.
اقپاراتتى قوسقاننان كەيىن «بۇزۋ» باتىرماسىن باسۋ قاجەت.
زەينەتاقى راسىمدەۋ ءۇشىن ەندى وتىنىشپەن حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا (حقكو) بارۋ مىندەتتى بولىپ تابىلادى، حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىندا ولارعا «ءبىر تەرەزە» قاعيداتى بويىنشا قىزمەت كورسەتىلەدى. اتالمىش نورما 2018 جىلعى 9 قازاننان باستاپ قولدانىسقا ەنگىزىلگەن بولاتىن. ەندى حقكو-عا ءبىر رەت كەلىپ، بارلىق 4 قىزمەتكە ءبىر ءوتىنىش قالدىرۋعا مۇمكىندىك بار.
كورسەتىلگەن ءوتىنىشتىڭ نەگىزىندە زەينەتاقى الۋشىعا مەملەكەتتىك كەپىلدىك (ينفلياسيا دەڭگەيىن ەسكەرۋمەن ناقتى اۋدارىلعان مىندەتتى زەينەتاقى اۋدارىمدارى، مىندەتتى كاسىپتىك زەينەتاقى اۋدارىمدارىنىڭ سوماسى مەن زەينەتاقى جيناقتارى سوماسىنىڭ اراسىنداعى ايىرماشىلىق) تولەۋ بويىنشا اسا بەلسەندى قىزمەت كورسەتىلەتىن بولادى. بجزق-دان العاش زەينەتاقىنى ءوتىنىش مەملەكەتتىك كورپوراسيادا تىركەلگەن كۇننەن باستاپ ون جۇمىس كۇنى ىشىندە نەمەسە بجزق-دان زەينەتاقى تولەمدەرىن الۋ قۇقىعى پايدا بولعان كۇننەن باستاپ ون جۇمىس كۇنى ىشىندە تولەنەدى. بجزق-دان كەيىنگى اي سايىنعى زەينەتاقى تولەمدەرى زەينەتاقى تولەمدەرىنىڭ بەلگىلەنگەن كەستەسى بويىنشا جۇزەگە اسىرىلاتىن بولادى. بيۋدجەت قاراجاتى جانە زەينەتاقى جيناقتارى ەسەبىنەن بجزق-دان جاسالاتىن تولەمدەر ءبىر كۇنى جانە وتىنىشتە كورسەتىلگەن ءبىر بانك شوتىنا اۋدارىلاتىن بولادى. اتالعان وزگەرىستەر جاپپاي بەلگىلەنگەن زەينەتاقى جاسىنا جەتكەن زەينەتاقى تولەمدەرىن الۋشىلاردىڭ مۇددەسى ءۇشىن ەنگىزىلۋدە.
كومپوزيتتى قىزمەتكە جاسى بويىنشا زەينەتاقى تولەمدەرىن، مەملەكەتتىك بازالىق زەينەتاقى تولەمدەرىن جانە بجزق-دان تولەنەتىن زەينەتاقى تولەمدەرىن تاعايىنداۋ كىرەدى. «التىن القا» جانە «كۇمىس القا» سالپىنشاقتارىمەن ماراپاتتالعان، سونىمەن قاتار، التى جانە ودان دا كوپ بالا تاربيەلەپ وتىرعان انالارعا ارنالعان جاردەماقىنى الۋ ءۇشىن حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعىنا كەلىپ ءوتىنىش جازىپ، سونىمەن قاتار، 2 قۇجات ۇسىنۋى قاجەت. ول قۇجاتتار:
- جەكە باسىن كۋالاندىراتىن قۇجات؛
- «التىن القا»، «كۇمىس القا» سالپىنشاعىمەن ماراپاتتالعان كوپ بالالى انا اتاعىن العانىن نەمەسە ماراپاتتالعانىن نەمەسە ودان بۇرىن «ارداقتى انا» اتاعىن العانىن، «I جانە II دارەجەلى «انا داڭقى» وردەندەرىمەن ماراپاتتالعانىن دالەلدەيتىن قۇجات.
جاردەماقىنى قاي ۋاقىتتان باستاپ الاتىنىڭىزدى ءوتىنىش قالدىرعاننان كەيىن تەلەفونىڭىزعا كەلگەن سمس حابارلاما ارقىلى بىلۋگە بولادى.
