كەزدەسۋ قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار مەن مەملەكەتتىڭ ءوزارا ءىس – قيمىلىن دامىتۋ جونىندەگى 2016-2020 جىلدارعا ارنالعان ۇلتتىق جوسپار اياسىندا ءوتتى. بۇعان دەيىن دە بىلتىر 40-قا جۋىق قوعامدىق بەلسەندىلەر مەن ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمداردىڭ وكىلدەرىمەن باس قوسىپ، 48 سۇراق قويىلعان. ولاردىڭ 43ء-ى بۇگىنگى كۇنگە دەيىن شەشىمىن تاپسا، قالعان 5 سۇراق ۇزاق مەرزىمدى.

وسىمەن ەكىنشى رەت وتكەن كەزدەسۋگە وتىزدان اسا ادام كەلدى. ايماق باسشىسى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق كورسەتكىشتەر، كاسىپكەرلەردى قولداۋ، وبلىستاعى جول قۇرىلىسى تۋرالى ايتىپ بەردى. سونىمەن قاتار، تۇششىقۇدىق، اقشىمىراۋ، قىزان، ۇشتاعان جانە شايىر كەنتتەرىندەگى جولداردىڭ جوندەلىپ جاتقانىن، ال اقتاۋ-جاڭاوزەن جولىن جوندەۋ كەلەسى جىلدىڭ قازان ايىندا اياقتالاتىنىن ايتتى. كەزدەسۋ بارىسىندا بارلىعى 40-تان استام سۇراق قويىلدى.

«وركەنيەتتى كەلەشەك» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ديرەكتورى گۇلبارشىن قارابالينا، وبلىس باسشىسىنا 7-20-25 باعدارلاماسى تۋرالى سۇراقتار قويىلدى. ەرالى توعجانوۆ، قازىرگى تاڭدا ماڭعىستاۋ وبلىسى رەسپۋبليكا بويىنشا وسى باعدارلامانى جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا 3 ورىندا تۇرعانىن ايتىپ ءوتتى: «بۇگىنگى تاڭدا 200-دەن استام پاتەر بەرىلدى.  سونىمەن قاتار، ءبىز باستاپقى جارنانى 20-دان 10% - عا دەيىن تومەندەتۋ بويىنشا جاڭا باعدارلاما ازىرلەدىك. بارلىق بانكتەر، ءبىزدى قولداپ وتىر»-دەدى وبلىس باسشىسى.

سونداي-اق ەلىمىز  بويىنشا ماڭىزدى - تاريفتەردىڭ ماسەلەسى تالقىلاندى. ماڭعىستاۋدا ەلەكتر ەنەرگياسىن تاسىمالداۋ ءتاريفى 187 مىڭ ادامدى قامتي وتىرىپ، 26% - عا تومەندەدى. ال، ەلەكتر ەنەرگياسىن ءوندىرۋ بويىنشا 8% - عا 670 مىڭ ادامدى قامتۋمەن.

"ماڭعىستاۋ وبلىستىق تۇتىنۋشىلاردىڭ قۇقىقتارىن قورعاۋ قوعامى" قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ ديرەكتورى نيكار رافيكوۆا تۇرمىستىق گاز باعاسى تومەندەتىلگەن، ءبىراق اقتاۋ تۇرعىندارى ءۇشىن "قازترانسگازايماق" اق ماڭعىستاۋ وندىرىستىك فيليالىمەن ءالى دە قارالىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

«تاريفتەردى تومەندەتۋ ماسەلەسى وڭاي ەمەس. تاريفتەردى ءتيىستى مينيسترلىكتەر بەلگىلەيدى. وسى ماسەلەلەردى كوتەردىك. ولاردىڭ كوپشىلىگى قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ شەشىمىنە ەنگىزىلگەن. بارلىق ماسەلەلەر بويىنشا مينيسترلىكتەر حاباردار»، - دەدى ەرالى توعجانوۆ.

كەزدەسۋ بارىسىندا كوتەرىلگەن تاعى ءبىر ماڭىزدى ماسەلە – اۋىل شارۋاشىلىعى، سونىڭ ىشىندە مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ. قوعام بەلسەندىسى جانىبەك قوجىق، اۋىل تۇرعىندارى ءۇشىن اسىرەسە كۇزگى-قىسقى كەزەڭدە شارۋالار ءۇشىن جەم-شوپ  ماسەلەسى اسا وزەكتى ەكەنىن جەتكىزدى.

«بيىل ماڭعىستاۋدا مال باسىنىڭ  12% - عا ءوسۋى تىركەلدى. سوندىقتان، ارينە، مال ازىعى ماسەلەسى ءبىز ءۇشىن ءارقاشان ءبىرىنشى ورىندا بولادى. بيىلعى جىلى 35 بريگادا ءشوپ دايىنداۋ جۇمىستارىن جۇرگىزىپ، 45 مىڭ توننا ءشوپ دايىندالدى. سونداي-اق، وڭىرگە 800 توننا مال ازىعى جەتكىزىلدى. وبلىس بويىنشا جەم-شوپ دايىنداۋدىڭ جالپى جوسپارىن ازىرلەۋ ماقساتىندا ءار اۋدان ءۇشىن جىلىنا قاجەتتى جەم-شوپ سانىن ساناۋ تۋرالى تاپسىرما بەرىلدى»، - دەدى اكىم ەرالى توعجانوۆ.

قوعام بەلسەندىسى كيىكباي جاقىپ ۇلى وبلىس تۇرعىندارى مەن شەنەۋنىكتەر اراسىندا بايلانىس قاجەت ەكەنىن اتاپ ءوتتى: «حالىق تاراپىنان قويىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋگە نەمەسە ماسەلەنى ءتۇسىندىرۋ ءۇشىن اۋدان، اۋىل اكىمدەرى، ءتۇرلى مەملەكەتتىك قۇرىلىمداردىڭ باسشىلارى الەۋمەتتىك جەلىدەگى بەلسەندىلىكتى ارتتىرىپ، پاراقشالار اشۋىن، ال اشىلعان اككاۋنتاردىڭ جۇمىسىن كۇشەيتۋ كەرەكتىگىن جەتكىزدى»». وبلىس اكىمى ەرالى توعجانوۆ: «مەن بارلىق دەڭگەيدەگى باسشىلارعا الەۋمەتتىك جەلىلەردە رەسمي پاراقشالار  اشۋعا، ولاردىڭ ۆەدومستۆولارى مەن اۋداندارىنىڭ بارلىق وزەكتى ماسەلەلەرىن باقىلاۋعا جانە جاۋاپ بەرۋگە تاپسىرما بەردىم. جانە بۇل جۇمىستاردى قاداعالاۋ وبلىس اكىمىنىڭ باسپا ءسوز قىزمەتىنە جۇكتەلەدى» دەدى.

ساياساتتانۋشى ەربول ەدىلوۆ ماڭعىستاۋدا فۋتبولدى قارجىلاندىرۋ جانە ودان ءارى دامىتۋ ماسەلەسىنە قاتىستى سۇراق قويدى.

«ءبىزدىڭ مىندەتىمىز – ماڭعىستاۋعا فۋتبولدى قايتارۋ بولدى. ءبىزدىڭ فۋتبولشىلارىمىز وبلىستان تىس جەرلەردە، باسقا الاڭداردلا وينادى.سوندىقتان،  ءبىزدىڭ تۇرعىندار ءوز كوماندالارىنىڭ ويىنىن كورە الماي ءجۇردى. ءبىز كلۋبتىڭ جۇمىسىن كۇشەيتۋ ءۇشىن جاتتىقتىرۋشىلاردى، فۋتبولشىلاردى شاقىردىق. قازىرگى كەزدە  ماڭعىستاۋدىڭ ەكى بالاسى كييەۆتىك  اسەنالدا ويناپ ءجۇر. بيىل ءبىرىنشى ليگادا بوۋدى جوسپارلادىۇ جانە وعان قول جەتكىزدىك.  فۋتبولشىلارىمىز وبلىس نامىسىن ەل بىرىنشىلىگىندە قورعاۋ ءۇشىن، قارجىلاندىرۋ ماسەلەسىن دە شەشەتىن بولامىز. الداعى ۋاقىتتا  ءبىزدىڭ فۋتبول كلۋبىمىز  قازاقستاننىڭ جوعارى ليگاسىندا بولۋى كەرەك. الدىمىزدا وسى  ماڭىزدى مىندەت تۇر».

كەزدەسۋ قورىتىندىسى بويىنشا ايماق باسشىسى ءتيىستى باسقارمالار مەن اۋدان اكىمدەرىنە بارلىق ايتىلعان سۇراقتارعا جاۋاپ بەرۋدى، سونىڭ ىشىندە ولاردى باق-تا جانە الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى جاريالاۋدى تاپسىردى.