قازاقستان دامۋ بانكى قازاقستاننىڭ ەكونوميكاسىنا جىلىنا 420 ملرد تەڭگەدەن كەم ەمەس قارجى قۇيۋدى جوسپارلاپ وتىر دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.
اياقتالىپ جاتقان 2018 جىل قازاقستاننىڭ قارجى سالاسى ءۇشىن ماڭىزدى جاڭالىققا تولى بولدى دەپ ايتۋعا بولادى. قازاقستاننىڭ ەكونوميكاسىنا ەلەۋلى ۇلەس قوسقانداردىڭ ءبىرى قازاقستان دامۋ بانكى بولىپ تابىلادى. قازاقستاننىڭ دامۋ بانكىنىڭ (قدب) تەڭگەمەن كورسەتىلگەن ەۋرووبليگاسيالاردىڭ ەكى تابىستى شىعارىلىمى بار حالىقارالىق كاپيتال نارىقتارىنا كىرۋى ەلىمىز ءۇشىن ەلەۋلى وقيعالاردىڭ ءبىرى بولدى. وسىعان قاتىستى اتالمىش بانكتىڭ ۆيسە-توراعاسى دميتريي بابيچيەۆتىڭ سۇحباتى وقىرمان نازارىنا ۇسىنامىز.
حالىقارالىق قارجى ەسەبىنىڭ جاڭا ستاندارتتارى بانكتىڭ قىزمەتىنە قالاي اسەر ەتتى؟ ناقىتىلاپ ايتقاندا، بۇل جايت اكتيۆتەردىڭ ساپاسىن باعالاۋعا قالاي اسەر ەتتى؟ توعىزىنشى حقەس-قا بايلانىستى ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتا شىعىن بولدى ما؟
ءيا بانك 2018 جىلدىڭ العاشقى كۇنىنەن باستاپ جاڭا ستاندارتقا كوشتى. ءبىز 2017 جىلدىڭ كوپ ۋاقىتىن وسى ستاندارتقا بەيىمدەلىپ، ۇيرەنۋگە جۇمساعان بولاتىنبىز. ياعني الدىن-الا دايىندىق بولدى. ەڭ باستىسى، ءبىزدىڭ اكتيۆتەرىمىزدىڭ ساپاسى جاڭا ستاندارتقا كوشۋدەن وزگەرگەن جوق. پروۆيزيالاردى باعالاۋعا قاتىستى كوزعاراس قانا وزگەردى. جاڭا ستاندارتوتكەن تاجىريبەگە عانا ەمەس، بيىلعى جىلعى جوسپارلار مەن بولاشاققا قاتىستى اقپاراتتارعا نەگىزدەلگەنىن ەسكەرۋ كەرەك.
شىنىندا دا، جىلدىڭ العاشقى جارتىسىندا شىعىن بولمادى دەپ ايتساق وتىرىك بولار. الايدا بۇل شىعىن 9-شى قەحس-قا كوشۋمەن بايلانىستى بولدى. قازاقستان دامۋ بانكى ءۇشىن پايدا ءبىرىنشى ورىندا ەمەس. الايدا، ارينە مۇنداي كەمشىلىكتەردى بولعىزباۋعا تىرىسۋ قاجەت.
9 قەحس-قا (17 ملرد. تەڭگەگە) كوشكەننەن كەيىن پايدا بولعان پروۆيزيالاردى ەسەپتەۋ شىعىندارعا الىپ كەلمەدى جانە «نەسيە پورتفەلىندەگى پروۆيزيالار» كورسەتكىشىنە (10%) سايكەس كەلمەدى.
جىلدىڭ ءبىرىنشى جارتىسىنىڭ سوڭىندا بۇل كورسەتكىش 6،29 پايىزدى قۇرادى. ەگەر ءسىز ءبىرىنشى جارتىجىلدىقتا سالىق سالىنعانعا دەيىنگى پايداعا قاراساڭىز، وندا ول 1،9 ملرد. تەڭگەنى قۇرادى، ءبىراق سالىقتان كەيىن ونىڭ قۇنى تەرىس بولدى. بۇل قارجىلىق ەسەپتىلىكتىڭ جاڭا ستاندارتتارىنا كوشۋدىڭ ناتيجەسىندە تۋىنداعان، سونىڭ سالدارىنان بانك قالىپتاستىرىلعان پروۆيزيالاردىڭ كوپشىلىگىن الىپ تاستاۋعا بولمايدى جانە سونىڭ سالدارىنان كوپ سالىق تولەۋگە ءماجبۇر بولادى.
جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قانداي جوسپارلار كۇتىپ تۇر؟
جوسپار بويىنشا جىل سوڭىنا دەيىن ءبىزدى جاقسى جاڭالىقتار كۇتىپ تۇرعانىنا سەنەمىز. ءبىراق جاقىن ارادا اۋديتورلارمەن قەحس 9-عا اۋىسۋعا قاتىستى كەيبىر ماسەلەلەر مەن سۇراقتاردى تالقىلايتىن بولامىز. اۋديتورلار ءۇشىن بۇل بۇرىن سوڭدى بولماعان جاڭا الاڭايتا كەتۋىمىز كەرەك. رەجيمدەرگە قاتىستى بىزدە تولىق تۇسىنىستىك بار دەپ ايتا الامىن. سونىمەن بىرگە ءبىز ءبىز سالىقكودەكسىنىڭ كەيبىر نورمالارىن وزگەرتۋگە بايلانىستى ۇلتتىق ەكونوميكا جانە قارجى مينيسترلىكتەرىمەن بىرگە جۇمىس ىستەۋدەمىز.
الداعى جىلدارى تەڭگەدەگى ۇزاق مەرزىمدى اقشا قاراجاتىن تارتۋ بويىنشا بانكتىڭ قانداي جوسپارلارى بار؟ قدب-نىڭ شيكىزاتتىق ەمەس ەكونوميكانى قارجىلاندىرۋ جوسپارلارىن ەسكەرە وتىرىپ، تەڭگەمەن وتىمدىلىك جەتىسپەۋشىلىگىن كۇتەسىز بە؟
ءبىز جوبالىق قارجىلاندىرۋ جوسپارلارى نەگىزىندە وتىمدىلىك پۋلىن قالىپتاستىردىق. ءبىز ءقازىر ىل سايىن 420 ملرد ەڭگەدەن كەم بولمايتىن نەسيە بەرۋدى جوسپارعا ەنگىزگەلى وتىرمىز. ارينە، مۇنداي كولەمدى جۇمىس ءۇشىن نارىقتا وتىمدىلىكتى دە ارتتىرۋ قاجەت. سونىمەن بىرگە ءقازىر بىزگە مۇنداي وتىمدىلىكتى ءۇييدمب جانە «نۇرلى جول» مەملەكەتتىك باعدارلامالارى اياسىندا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن بىزگە جەتكىزەتىنىن ءتۇسىنۋ وتە-موتە ماڭىزدى بولىپ تابىلادى. ال ەكىنشى بولىگى بۇل – ساۋدادان تۇسەتىن قاراجات. قازاقستان دامۋ بانكى ءبىزدىڭ ەلىمىزدەگى بەدەلدى، ابىرويلى بانك ەكەنىن ەسكەرسەك، بۇل سالا بويىنشا بىزدە ايتارلىقتاي ماسەلە تۋىنداي قويمايدى. بانكتىڭ حالىقارالىق ساۋدادا ايتارلىقتاي ماسەلەسى جوق دەپ سەنىممەن ايتا الامىن. سونداي-اق قازاقستان دامۋ بانكى ءبىرقاتار حالىقارالىق قارجى ۇيىمدارىمەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەماراندۋمدارعا قول قويدى.
قدب-نىڭ ينۆەستيسيالىق پورتفەلىنىڭ مولشەرى، ونىڭ ساپاسى، ۆاليۋتالىق قۇرىلىمى قانداي؟
جىلدىڭ العاشقى جارتىجىلدىعىنداعى جاعداي بويىنشا قازاقستان دامۋ بانكىنىڭ ينۆەستيسيالىق پورتفەلى 403 ملرد تەڭگەنى قۇرادى. بۇل 50-دەن 50 تەڭگەگە دەيىن جانە ۆاليۋتالىق اكتيۆتەردەن تۇرادى. 194 ملرد تەڭگە بولسا رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتەن الىنعان تەڭگەمەن وتىمدىلىك. سونىمەن قاتار، جەرگىلىكتى نارىقتان اقشا بار. بۇل ماقساتقا جەتەتىن بارلىق قاراجاتتار GPIIR جانە «نۇرلى جول» مەملەكەتتىك باعدارلامالارىن ىسكە اسىرۋعا جۇمسالادى. بۇل قاراجاتتىڭ نەگىزگى بولىگى ۇلتتىق بانكتەگى كوررەسپوندەنتتىك شوتتاردا ورنالاستىرىلعان، جانە شىن مانىسىندە ءبىز بۇل قاراجاتتى تەك جوبالارىمىزدى قارجىلاندىرۋ ءۇشىن عانا پايدالانامىز.
2022 جىلى ءبىزدىڭ ەۋرووبليگاسيالارىمىزدىڭ وتەۋ مەرزىمى باستالادى. بۇل سوما شامامەن 1 ملرد 267 ملن اقش دوللارىن قۇرايدى، ال بولاشاقتاعى مىندەتتەمەلەردى وتەۋ ءۇشىن وتىمدىلىكتى جيناقتايمىز. جالپى، بىزدە جوعارى ساپالى جانە ءوتىمدى پورتفەل بار. بۇل، نەگىزىنەن، BBB- دان ا-عا دەيىنگى ينۆەستيسيالىق باعالارى بار باعالى قاعازدار.
قازاقستاننىڭ دامۋ بانكى اق 2001 جىلى قۇرىلعان قازاقستان ەكونوميكاسىنىڭ شيكىزاتتىق ەمەس جانە ينفراقۇرىلىمدىق سەكتورلارىن جاڭعىرتۋ جانە دامىتۋ بويىنشا ۇلتتىق ينستيتۋتى بولىپ تابىلادى. نەگىزگى قىزمەت تۇرلەرى: وندىرىستىك ينفراقۇرىلىمدى جانە وڭدەۋ ونەركاسىبىن دامىتۋ، ەل ەكونوميكاسىنا سىرتقى جانە ىشكى ينۆەستيسيالاردى تارتۋ جانە تارتۋ.
قدب يندۋستريالىق-يننوۆاسيالىق دامۋدىڭ مەملەكەتتىك باعدارلامالارىنىڭ ءىرى ينۆەستيسيالىق وپەراتورلارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. برك «بايتەرەك» ۇلتتىق باسقارۋشى حولدينگى »اق-نىڭ مۇشەسى بولىپ تابىلادى.