الماتى قالاسى وڭىرلىك كوممۋنيكاسيالار قىزمەتى الاڭىندا - الماتى قالاسى مەدەۋ اۋدانىنىڭ اكىمى جىلقىبايەۆ ەرجان جۇمات ۇلىنىڭ قاتىسۋىمەن باسپا ءسوز كونفەرەنسياسى ءوتتى.
مەدەۋ اۋدانى 210 مىڭنان استام تۇرعىنى بار الماتىداي الىپ شاھاردىڭ 40 پايىز جەر كولەمىن الىپ جاتقان قاشاننان وركەنيەت پەن ونەردىڭ، سپورت، مادەنيەت، عىلىم مەن ءبىلىمنىڭ، ونەركاسىپتىڭ دامىعان ورتالىعى.
2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ەڭ تومەنگى جالاقى 1،5 ەسەگە، 28 مىڭنان 42،5 مىڭ تەڭگەگە دەيىن ارتادى، بۇل مەدەۋ اۋدانىنىڭ 10 مىڭنان استام تۇرعىندارىنىڭ جالاقىسىن كوبەيتۋگە اكەلەدى. سونداي-اق ءبىلىم بەرۋ مەن مەديسينا سالاسىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقىسىن ورتاشا ەسەپپەن 35% -عا ارتۋى كۇتىلۋدە.
اۋداندا بۇل 2000-نان استام ءبىلىم بەرۋ قىزمەتكەرلەرىنە جانە 3000 جۋىق مەديسينا قىزمەتكەرلەرىنە اسەر ەتەدى.
اۋداننىڭ 6 ءىرى كاسىپورنىندا جالاقى قورىن قايتا قاراۋ بويىنشا جۇمىس جۇرگىزىلىپ، وندا 530 قىزمەتكەرگە جالاقىنىڭ ءوسۋى جوسپارلانۋدا.
شاعىن جانە ورتا بيزنەستىڭ (شوب) دامۋىنا اسا نازار اۋدارىلۋدا. ولار ءۇشىن كوپتەگەن باعدارلامالار جۇمىس ىستەيدى جانە جۇزەگە اسىرادى. بارلىعى 13 ملرد. تەڭگەگە ينۆەستيسيا سالىنىپ، 500-دەن استام جۇمىس ورنى اشىلدى.
10 ايدىڭ ىشىندە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتكە ءىس جۇزىندە 350 ملرد. تەڭگە، جەرگىلىكتى بيۋدجەتتە 84 ملرد. تەڭگە ءتۇستى.
مەملەكەت باسشىسى اتاپ وتكەندەي، كاسىپكەرلىكتىڭ ءوز جۇمىسىن تازا قاعازدان ياعني جۇمىسىن جاڭادان باستاۋ ءۇشىن، شوب ءۇشىن سالىقتىق امنيستيا 2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ سالىقتىڭ نەگىزگى سوماسىن تولەگەن جاعدايدا ايىپپۇلدار مەن ءوسىمپۇلداردى ەسەپتەن شىعاتىن بولادى.
مەدەۋ اۋدانىندا عانا شوب سۋبەكتىلەرىنىڭ سالىقتىق قارىزى شامامەن 2،8 ملرد. تەڭگەنى قۇرايدى، ياعني بۇل 1 مىڭنان استام كومپانيالار، وسى قاراجات نەگىزىنەن بيزنەستى دامىتۋ ءۇشىن پايدالانسا قايدا ءتيىمدى بولادى.سونىمەن قاتار ينديكاتورلاردىڭ وسۋىمەن ءبىزدىڭ ينۆەستيسيا كولەمى 63،9% -عا ءوسىپ، 138،1 ملرد. تەڭگەنى قۇرادى، اۋداننىڭ قالالىق كولەمدەگى ينۆەستيسيالاردى دامىتۋداعى ۇلەسى 25% قۇرايدى. ينۆەستيسيالاردىڭ پايدا بولۋىمەن شوب دامىپ كەلەدى.
مۇندا تۋريزم ءبىزدىڭ اۋداننىڭ باستى قوزعاۋشى كۇشى بولىپ تابىلادى، سەبەبى كوكتوبە، ورتالىق مادەنيەت جانە دەمالىس پاركى، شىمبۇلاق، مەدەۋ سەكىلدى ەڭ كوپ باراتىن تۋريستىك ورىندار بار. شىمبۇلاققا جانە مەدەۋگە كۇندەلىكتى تاۋلىگىنە 28 مىڭ ادام ارالايدى، بۇل وتكەن ماۋسىمنىڭ ۇقساس كەزەڭىنەن 2 ەسە ارتىق.
جاھاندىق تاعايىندالعان قالالار يندەكسى بويىنشا شەتەل تۋريستەرى تاۋلىگىنە 245 اقش دوللارىن جۇمسايدى. سونىمەن قاتار تاۋ تۋريزمىنەن تۇسكەن پايدا جاعاجايدان 5 ەسە جوعارى
اۋداندا 2017-2021 جىلدارعا ارنالعان «ەڭبەك» ءونىمدى جۇمىسپەن قامتۋ جانە كاسىپكەرلىكتى دامىتۋ باعدارلاماسى بويىنشا 500 ملن. تەڭگەدەن استام سوماعا 40 جوبا جوسپارلانعان. حالىققا قانداي ماماندىقتى تەگىن الۋعا جانە ءوز مانسابىن باستاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
وسى باعدارلامالاردىڭ اياسىندا الماتى قالاسىنىڭ جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعىنا 2،5 مىڭعا جۋىق ادام ءوتىنىش ءبىلدىردى.
2018 جىلدىڭ 10 ايىندا الماتى قالاسىنىڭ دامۋ باعدارلاماسى اياسىندا 3606 جۇمىس ورنى اشىلدى. سونىمەن قاتار، ءبىزدىڭ اۋداندا «يننوۆاسيالىق تەحنولوگيالار پاركى» اەا جۇمىس ىستەيدى، وندا 140-تان استام كومپانيا تىركەلىپ، 544 جاڭا جۇمىس ورنى قۇرىلدى، ونىڭ ىشىندە 288 جوعارى بىلىكتى جۇمىس ورنى.
ءبىلىم سالاسى. اۋدانىندا جىل ساناپ وقۋشىلار سانى ارتۋدا، بارلىق مەكتەپتەر بويىنشا 780 ورىن جەتىسپەيدى.
№12، №35، №56، №131، مەكتەپتەرىندە جانە №172 دۋمان ى.ا. مەكتەپتە ورىن جەتىسپەۋشىلىك بار.
سوندىقتان، مەملەكەتتىك جەكە مەنشىك سەرىكتەستىك اياسىندا 600 ورىنعا ارنالعان 168 مەكتەپ گيمنازيا تۇرعىزىلدى.
دۋمان ىقشام اۋدانى 2019 جىلى 850 ورىنعا قوسىمشا قۇرىلىس جوسپاردا.
الاتاۋ ش.ا. ورنالاسقان №7 مەكتەپتىڭ سپورت زالىندا اعىمداعى جوندەۋ جۇمىستارى جوسپارلانۋدا.
بارلىق مەكتەپتەر اۋدانى بەينەباقىلاۋمەن 100% قامتاماسىز ەتىلگەن (ءاربىر مەكتەپتە 8-دەن 12-گە دەيىن كامەرا قويىلعان).
مۇعالىمدەرگە وقۋشىلاردىڭ ۇلگەرىمىن باعالاۋ جانە ەلەكتروندى جۋرنال جۇرگىزۋماقساتىندا 400-دەن استام نوۋتبۋك الىندى (ەكران مەن پروەكتور كەشەنى كىرەدى).
8 مەكتەپتە روبوتوتەحنيكا سىنىپتارى ىسكە قوسىلدى.
13 مىڭ وقۋشى 148 تەگىن ۇيىرمە، ءتۇرلى سەكسيالارمەن قامتىلدى.
رۋحاني جاڭعىرۋ باعدارلاماسىنىڭ اياسىندا ءۇشىنشى جىل قاتارىنان «مەدەۋ اۋدانى مەكتەپتەرى تۇلەكتەرىنىڭ» فورۋمى وتكىزىلىپ كەلەدى. فورۋمىنىڭ وتكزۋدەگى نەگىزگى ماقساتى – ۇرپاقتار ساباقتاستىعىن جالعاستىرۋ جانە اۋدان مەكتەپتەرىنە تۇلەكتەردىڭ قاتىسۋىمەن قوسىمشا ينۆەستيسيا تارتۋ.
اتالعان جوبا ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە سوڭعى ءۇش جىلدا مەكتەپتەرگە 160 ملن. تەڭگە سوماسىندا دەمەۋشىلىك قاراجات تارتىلىپ، ءبىرقاتار جوبالار جۇزەگە اسىرىلدى.
اۋداندا 18 مەملەكەتتىك بالاباقشا، 46 جەكە بالاباقشا جانە 28 جەكە شاعىن ورتالىقتاردىڭ بارلىعى 6،5 مىڭ بالانى قامتۋدا.
ءار جىل سايىن اۋداندا 20 بالاباقشا اشۋدى جوسپارعا قويىلعان.
ەكى جىلدىڭ ىشىندە اۋداندا كاسىپكەرلەردىڭ قولداۋىمەن سىيىمدىلىعى 1200 ورىنعا، 4 ملرد. تگ. اساتىن 44 جەكە بالاباقشا اشىلدى.
وسى جىلى 13 بالاباقشا اشىلىپ، كەزەك 30 % دەيىن تومەندەدى.
جىل سوڭىنا دەيىن تاعى 7 جاڭا بالاباقشا مەن مەكتەپكە دەيىنگى ۇيىم اشۋدى كوزدەپ وتىرمىز.
دەنساۋلىق ساقتاۋ. اۋداندا 11 مەديسينالىق مەكەمە قىزمەت اتقارادى، ونىڭ ىشىندە 3 مىڭ مەديسينالىق ققىزمەتكەر جۇمىس جاسايدى. 5 جىل بويى قالا بويىنشا ءبىزدىڭ اۋدان 16 كورسەتكىش بويىنشا 1ء-شى ورىنعا يە بولۋى جانعا جايلى جاڭالىق.
اۋداننىڭ ەمحانالارى 230 مىڭ تۇرعىنعا قىزمەت كورسەتەدى. وتكەن جىلى مەديسينالىق مەكەمەگە جۇگىنگەندەر سانى 1 ملن استام.
كورىكتەندىرۋ. ەكى جارىم جىل ىشىندە 4 ملرد. تگ. اۋدان كولەمىندە 300 اۋلا اباتتاندىرىلدى.
بيىل 1،9 ملرد. تگ. 100 اۋلا اباتتاندىرىلىپ، 88 مىڭعا جۋىق تۇرعىن قامتىلدى.
جوندەۋ جۇمىستارى تەك اۋلالاردا عانا ەمەس، ۇزاق جىلدار جوندەۋ كورمەگەن 60 ءۇيدىڭ سىرتقى فاسادى 70 ملن. تگ. جاڭارتىلدى. ول دوستىق، نازاربايەۆ، اباي داڭعىلدارى ساتپايەۆ، قاجمۇحان جانە ايتەكە بي كوشەلەرى.
ايماقتاردى دامىتۋ 2020 باعدارلاماسى اياسىندا 47 كوپقاباتتى ءۇيدىڭ جوندەۋ جوندەۋ جۇمىستارى اياقتالدى.
دۋمان ىقشام اۋدانىنىڭ 30 مىڭ تۇرعىنى 10 جىل بويى سۋ قۇبىرىن جانە كارىز جۇيەسىن جۇرگىزۋدى سۇراپ كەلگەن. مىنە بيىلعى جىلى بۇل ماسەلە قولعا الىنىپ، 1 ملرد. 344 ملن. تەڭگەگە ينجەنەرلىك جەلىلەردىڭ قۇرىلىسى، سۋمەن قامتۋ (14 كم) جانە كارىز قۇبىرىنىڭ (23 كم.) جۇمىستارى 84% دايىن، جىل سوڭىنا دەيىن اياقتالادى.
اۋدان اۋماعىندا 365 استام كوشە بار، تازالاناتىن جولداردىڭ اۋماعىنى 5 مىڭ كم2 قۇرايدى، ۇزىندىعى 403 كم.
اعىمداعى جىلى جالپى ۇزىندىعى 16 كم اساتىن، 30 كوشەدە ورتاشا جوندەۋ جۇمىستارى جۇرگىزىلدى. قاراجات كولەمى 1 ملرد. تگ قۇرايدى.
7 كوشەدە (8،6 كم.) جاڭا تروتۋارلار قۇرىلىسى جۇرگىزىلدى.
كوشەلەردى قىسقى تازالاۋعا اۋداندا 167 دانا تەحنيكا، 407 جۇمىسشىلار جۇمىلدىرىلعان. سونىمەن قاتار، قىسقى ۋاقىتتا 300 ادام قوسىمشا الىنادى.
جارىقتاندىرۋعا قاتىستى، ءبىزدىڭ اۋداندا 445 كم. سىرتقى جارىقتاندىرۋ جەلىسىنە قىزمەت كورسەتىلەدى.
اعىمداعى جىلى 40 مىڭنان استام تۇرعىنداردى قامتيتىن 23 كوشەدە زاماناۋي جارىق ديودتارىمەن جارىقتاندىرۋ جۇزەگە اسىرىلدى (ولار ءال-فارابي، شىعىس اينالما جولى جانە اۋداننىڭ تىعىز ورنالاسقان ەلدى مەكەندەرى).
اعىمداعى جىلى اۋداندا 3 جەراستى جاياۋ جۇرگىنشىلەر وتكەلىندە 173 ملن. تگ كۇردەلى جوندەۋ جۇرگىزىلدى.
«بيزنەستەگى الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىك» باعدارلاما اياسىندا اعىمداعى جىلى الماتى قالاسىنىڭ ورتالىق ساياباعىن قايتا جاڭعىرتۋعا 1،6 ملرد. تگ قاراجات جۇمىلدىرىلعان.
سونىمەن قاتار، بۇگىندە قىلمىس دەڭگەيى وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 12،6%-عا تومەندەگەن.
اۋدانىندا بوتەن بىرەۋدىڭ مۇلكىن ۇرلاۋ قىلمىسى سانىنىڭ تومەندەگەنى دە بايقالادى. بۇگىنگە دەيىن 3706 (2017 ج. - 4331) قىلمىس تىركەلگەن، وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا 14،4%-عا تومەن.
2019 جىلعا نەگىزگى جوسپار:
2)تەررەنكۋر دەمالىس ورنىن، دۋمان – 2 شاعىناۋدانىنداعى، جولداسبەكوۆ كوشەسىنەن تومەن مەندىقۇلوۆ، شۋحوۆ، سامال، جۋرناليستەر، مەملەكەتتىك مۇراجاي سكۆەرلەرىن جوندەۋ.
3) ايتەكە بي كوشەسىن قالداياقوۆ كوشەسىنەن كىشى الماتى وزەنىنەن دەيىن جانە كىشى الماتى وزەنىنىڭ بويىن گوگول كوشەسىنەن دوبروليۋبوۆ كوشەسىنە دەيىنگى ارالىقتا كۇردەلى جوندەۋ. دات ارحيتەكتورى يان گەيلدىڭ ۇسىنىستارى اياسىندا.
4) 42 كوشەدە جول توسەمىنىڭ ورتاشا جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ؛
5) بۋتاكوۆكا ىقشاماۋدانىنىڭ نەگىزگى كوشەلەرىن قوسقاندا 64 كوشەنى جارىقتاندىرۋ؛
6) مەدەۋ اۋدانىنداعى ارىق جەلىلەرىنە اعىمداعى جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ.
پىكىر قالدىرۋ