بارشامىز بىلەتىندەي، زاماناۋي قازاقستاننىڭ قالىپتاسۋىنا شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىك ەداۋىر اسەر ەتتى. ويتكەنى، ءدال وسى سالا ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك تۇراقتىلىقتىڭ نەگىزى سانالادى. ونى ىلگەرىلەتۋ – ەكونوميكالىق الەۋەت پەن الەۋمەتتىك ءال-اۋقاتتىڭ ارتۋىنا ارقاۋ بولادى. سوندىقتان دا بۇل سالانىڭ ءارى قاراي دا دامۋى ەلىمىز ءۇشىن اسا ماڭىزدى.
قازىرگى تاڭدا مەملەكەتىمىزدەگى شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىكتىڭ دامۋىنا كەدەرگى كەلتىرىپ وتىرعان فاكتورلار وتە كوپ. ماسەلەن، بيزنەستى دۇرىس باسقارماۋ، بۇرىس شەشىمدەر قابىلداۋ، كادرلىق ساياسات، كاسىپكەرلەردى قورعايتىن قارجىلىق جۇيەنىڭ جوقتىعى، ينۆەستور ماسەلەسى جانە دە باسقا ءار-تۇرلى پروبلەمانىڭ بار ەكەندىگى بارلىعىمىزعا اڭىق. وسىنداي ماسەلەلەرمەن كۇرەسۋدە الەم ەلدەرى قانداي شەشىمدەر قابىلدادى؟ قانداي جاڭاشىلدىقتار ەنگىزدى؟ وسى سۇراقتارعا جاۋاپ تابۋ ءۇشىن الەمدىك تاجىريبەگە توقتالساق.
بۇگىنگى تاڭدا حالىقارالىق ارەنادا الپاۋىت كومپانيالار وزدەرىنىڭ بيزنەسىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، ونداعى تۇيتكىلدى ماسەلەلەردى شەشۋ ءۇشىن سيفرلىق پلاتفورمالاردى كەڭىنەن قولدانادى ەكەن. مۇنداي كومپانيالاردىڭ سانى دا جىل ساناپ ارتىپ كەلەدى. سولاردىڭ ىشىندەگى الپاۋىت كومپانيالار – امەريكالىق Amazon مەن قىتايلىق Alibaba كومپانيالارى. وسىنىڭ ارقاسىندا ولارداعى بيزنەس-مودەل وتە جوعارى دەڭگەيدە دامىعان. كومپانيالاردىڭ تابىسى ارتىپ، ولاردىڭ دامۋىنا بارلىق جاعداي جاسالعان. بۇعان قوسا، كورەيالىق Bizmeka كومپانياسى مەن سينگاپۋرلىق Mybusiness كاسىپورنى دا سيفرلىق پلاتفورما بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن ۇزدىك كومپانيالاردىڭ قاتارىنان كورىنىپ وتىر. Bizmeka، Mybusiness، Alibaba جانە Amazon كومپانيالارىنىڭ سيفرلىق پلاتفورماسىنىڭ ماقساتى – تاۋارلار ساتۋعا، ماركەتينگ، جەتكىزۋشىلەردى ىزدەستىرۋ، بۋحگالتەرلىك ەسەپ جانە لوگيستيكا سالاسىندا قاجەتتى قىزمەتتەردى ءبىر ورتالىقتان الۋعا جاعداي جاساۋ. ناتيجەسىندە كاسىپ يەلەرىنە قولايلى جاعداي جاسالىپ، وزدەرىنە قاجەتتى قىزمەتتەردى ىڭعايلى الۋدا. قىزمەت الۋعا كەتەتىن ۋاقىت تا قىسقارىپ، ءوندىرىس ورىندارىنىڭ ونىمدىلىگى ارتىپ جاتىر.
دەگەنمەن، قازاقستاندىق بيزنەستەگى ءبىرقاتار ماسەلەلەردى شەشۋگە ارنالعان سيفرلىق پلاتفورما (Ismet.kz) ەلىمىزدە دە بار. جوبانىڭ نەگىزگى يدەياسى – ەلدەگى بيزنەستىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ ءارى نارىقتاعى بارلىق قاتىسۋشىلاردى ءبىر پلاتفورماعا بىرىكتىرۋ. ياعني، كاسىپكەرلەر، تۇتىنۋشىلار جانە مەملەكەت ءبىر الاڭدا توعىساتىن بولادى. وسىلايشا، وسى جوبانى جۇزەگە اسىرۋشى «قازاقتەلەكوم» اق وتاندىق بيزنەستىڭ دامۋىنا ۇلەس قوسپاق. ولار ۇسىنىپ وتىرعان سەرۆيس ءىس جۇرگىزۋدىڭ ءداستۇرلى فورماتىن جاڭارتىلعان جايلى جاعدايعا الماستىرۋدى كوزدەيدى.
بۇگىندە شاعىن جانە ورتا بيزنەستەگى شەكتەۋلەردىڭ كوپ ءتۇرى كاسىپكەرلىكپەن اينالىسۋعا جانە ءىس جۇرگىزۋگە كەدەرگى كەلتىرىپ وتىر. قازاقستاندىق بيزنەستەگى ماڭىزدى ماسەلە – تۇتىنۋشىلىق بازانىڭ ازدىعى. اتالعان ماسەلە ماركەتينگكە بولىنەتىن قارجىنىڭ جوقتىعىندا. ال Ismet.kz بولسا تاۋارىڭىزدى جارنامالاۋعا جاردەمدەسەتىن بولادى. سونداي-اق، ونىڭ قۇنى تەگىن. بۇل اسىرەسە بيزنەستى جاڭادان باستاۋشىلار ەداۋىر كومەك. وتاندىق كاسىپكەرلىكتەگى تاعى ءبىر پروبلەمالاردىڭ ءبىرى رەتىندە ينۆەستورلاردىڭ جوقتىعىن ايتساق بولادى. بۇل ماسەلەنى دە اشىق سيفرلىق پلاتفورما ارقىلى شەشۋگە بولادى. نەگە دەسەڭىز، الاڭنىڭ اياسىندا اشىق ديالوگ ورناتۋعا، بايلانىس جاساۋعا بولادى. ەلىمىزدە كوپ كومپانيالار باسەكەگە توتەپ بەرە الماي، جابىلىپ قالىپ جاتادى. بۇعان باستى سەبەپ – بيزنەستى باسقارۋداعى قاتەلىكتەر. وسى پروبلەماعا دا سيفرلىق پلاتفورمانىڭ اياسىنداعى قىزمەتتەر كومەكتەسەتىن بولادى. جاھاندىق نارىقتا ەلەكتروندى ساۋدا سالاسى دامىپ كەلەدى. ەلىمىزدە بۇل كورسەتكىش جىل سايىن 30 پايىزعا ارتادى ەكەن. بۇل سالانىڭ دامۋىنا دا Ismet.kz پلاتفورماسى ءوز سەپتىگىن تيگىزەدى. مۇنداي پايدالى قىزمەتتەر سانى مۇنىمەن شەكتەلىپ قالمايدى. اتالعان تىڭ جوبا كۇن ساناپ كەڭەيە تۇسپەك. وسىلايشا شاعىن جانە ورتا كاسىپكەرلىكتەگى كوپتەگەن ماسەلەلەر ءوز ءتۇيىنىن تاباتىن بولادى.