ناديرا اۋحادييەۆا: "ومىرگە تالپىنىس، ءاربىر كۇنگە قۇشتارلىق - ادام بالاسىن العا قاراي جەتەلەيدى" دەيدى. ءومىردىڭ زاڭدىلىعى دا سول بولسا كەرەك. بۇگىنگى ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىز ومىردە بارىمىزدى باعالاۋ، جاقىندارىمىزدىڭ جانىنان تابىلۋ بىزگە بەرىلگەن ەڭ قۇندى قاسيەت ەكەنىنە سان مارتە كوز جەتكىزگەن.  نازىك تە سىمباتتى ارۋ، ءومىردىڭ قاتال سىنىنا توتەپ بەرىپ، تالاي قيىندىقتى باسىنان وتكەرسە دە مويىماعان باتىل جان. تابيعاتىنان نازىك ناديرا اۋحادييەۆا Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنە سۇحبات بەرگەن بولاتىن.

سۇيەگىڭدى تەمىرمەن الماستىرامىز دەگەندە قورقىنىش سەزىمى پايدا بولدى

بۇل اۋرۋ ەڭ العاش 2014 جىلى باستالدى. ول كەزدە تىزەمدە كىشكەنتاي ىسىك پايدا بولعان بولاتىن. ءبىراق ول اۋىرمايتىن، ەشقانداي كەدەرگى جاسامايتىن، جۇرگەن كەزدە سەزبەيتىنمىن.باسىندا ول كىشكەنتاي بولعان شىعار، مەن ونى بايقامادىم. كەيىن ول ءوسىپ، ۇلكەيا كەلە كوزگە كورىنەرلىكتەي بولعان كەزدە عانا  دارىگەرگە باردىم. تەكسەرۋلەردىڭ بارلىعىنان وتكەننەن كەيىن اۋرۋحاناعا جاتقىزدى. سوسىن بيوپسيا الىپ، وپەراسيا جاساۋىمىز كەرەك دەدى. ولار وتا بارىسىندا تەرىمدى اشقان، ىسىكتى كورگەن ءبىراق الىپ تاستامادى. ىسىك سۇيەككە جاقىن ورنالاسقان، جابىسىپ تۇر دەپ ءتۇسىندىردى. دارىگەرلەر سۇيەككە جابىسىپ تۇرعان ىسىكتىڭ بولىگىن تيتانمەن الماستىرۋىمىز كەرەك دەپ شەشتى. وتادان كەيىن ىسىكتىڭ كىشكەنتاي بولىگىن الىپ، لاباراتورياعا تەكسەرۋگە جىبەرگەن. ىسىك زيان ەمەس (دوبروكاچەستۆەننايا وپۋحول) بولىپ شىقتى. تاعى دا وتا جاساۋ كەرەك، سۇيەگىڭدى تەمىرمەن الماستىرامىز دەدى. مەن تۇسىنبەيمىن، ىشىمنەن مەن قالاي تەمىرمەن جۇرەمىن دەپ ويلادىم. ءبىر اياعىم ەكىنشى اياعىمنان ۇزىن بولىپ قالادى دەپ قورىقتىم.اۋرۋحانادا جاتقان كىسىلەردىڭ نەشە ءتۇرلى اڭگىمەلەرىن ەستىپ، قورقىنىشىم ودان سايىن ارتتى. سوسىن مەن ونداي وتا جاساتپايمىن دەپ شەشتىم. ءسويتتىم دە ىسىكتىڭ كوزىن جويۋدىڭ باسقا امالدارىن ىزدەستىرە باستادىم. ءشوپ دارىلەرىنىڭ بارلىق ءتۇرىن ءىشىم، حالىق مەديسيناسىنا جۇگىندىم. ءسويتىپ ءجۇرىپ ىسىك كەرىسىنشە ۇلعايا باستادى. ءبىر كۇنى ۇيقىمنان ويانسام، اياعىمداعى ىسىك قاناپ جاتىر. دەرەۋ جادەل-جاردەم شاقىرىپ، №7 اۋرۋحاناعا جەتكىزىلدىم. سول كەزدە سىزدە باسقا امال جوق، اياعىڭىزدى كەسۋ كەرەك دەدى. ونىڭ ءوزى پالاتالاردا ورىن جوق بولىپ، ءبىراز قيىندىقتار تۋدىردى. تۋىستارعا، تانىستارعا حابارلاسىپ جاتىپ ارەڭ دەگەندە ورىن تاپتىق. مەنى وتاعا دايىندادى، 2017 جىلدىڭ 24 قاڭتارىندا اياعىمدى كەستى. كەسكەن كەزدە ىسىكتىڭ تاعى ءبىر بولىگىن الىپ لاباراتورياعا جىبەردى. ەندى وسى جول بۇل ىسىك راك بولىپ شىقتى. قانشاما جىل ءجۇرىپ، راككا اينالىپ كەتكەن ەكەن.كەسكەننەن كەيىن ەكى اپتادان كەيىن ۇيگە جىبەردى. ول كەزدە مەن ءالى توسەكتەن تۇرا المايتىنمىن. ويتكەنى قان اينالىمى وزگەرەدى ەكەن. سوعان دەنەم ۇيرەنىسە الماي ءبىراز قيىن بولدى. توسەكتەن تۇرىپ وتىرايىن دەسەڭ، باسىڭ اينالادى. اقىرىنداپ ورنىمنان تۇرا الاتىن جاعدايعا جەتتىم. مۇگەدەكتەرگە ارنالعان اربا ساتىپ الىپ، سونىمەن قوزعالا باستادىم.

قالايدا بالداقپەن بارامىن دەپ سەرت بەردىم

زەرتحانانىڭ ساراپتاما قورىتىندىسى بويىنشا «راك» دەگەن دياگنوز قويىلعان كەزدە، دارىگەرىم مىندەتتى تۇردە حيميالىق تەراپيا الۋ كەرەك دەپ ايتتى. وعان دا ءوتىنىش قالدىرىپ، كۆوتا جاساتۋ كەرەك ەكەن. بارلىق قۇجاتتارىمنىڭ جۇمىستارىنا انام جۇگىردى. ناۋرىز ايىندا ءبىرىنشى حيميامدى الۋعا باردىم. العاشقىدا ونىڭ قانداي بولاتىنىن تۇسىنگەن جوقپىن. ول جەر جاروكوۆ پەن باسەنوۆ كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا ورنالاسقان ەسكى عيمارات ەكەن. ونىڭ ءبىرىنشى قاباتىندا ەر ادامدار جاتادى، ايەل ادامدار ەكىنشى قاباتىندا ورنالاستىرىلىپتى. مەنى ەكىنشى قاباتقا كوتەرىپ شىعارۋ ءۇشىنسول جەردەگى دارىگەرلەر ءبىراز تەر توكتى. قاسىمدا قولداۋ كورسەتكەن جاقىندارىم بولدى. ءسويتىپ ءبىرىنشى حيميانى الىپ، ۇيگە كەلدىم. ءبىرىنشى حيميا بىتكەننەن كەيىن قايتادان ارباممەن كوتەرىپ تومەنگە ءتۇسىردى. سوسىن مەن وز-وزىمە، ەكىنشى حيمياعا قالايدا بالداقپەن بارامىن دەپ سەرت ەتتىم. ايتقانىمداي ەكىنشى رەت حيميا الۋعا بالداقپەن باردىم. حيميادان كەيىن قاتتى اۋىراسىڭ، باسىڭ اۋىرادى. ءتىپتى كىشكەنتاي بولمەمنىڭ ىشىندە قوزعالا الماي قالدىم. ۇزىن شاشىڭ ۋىستالىپ تۇسكەندەجۇرەگىڭ شىدامايدى. بارلىعى قيىن بولىپ كەتتى. 4 رەت حيميا العان ەدىم. وسىنداي كەزدە ادام كۇيزەلىسكە ۇشىرايدى، اۋرۋحانالاردى كورگىسى كەلەمەيدى. مەندە دە سونداي جاعداي بولدى. وز-وزىمە ارەڭ كەلدىم. سول جىلى كوميسسيادان ءوتىپ، 2-توپ مۇگەدەكتىگىن الدىم.

ءبىر كۇننىڭ ىشىندە قاراجات تابىلدى

مەن تەزىرەك اياققا تۇرسام دەپ تالپىندىم. پروتەز الۋ ءۇشىن دە ءبىراز جۇگىرۋگە تۋرا كەلدى. قۇجاتتارىمدى جيناستىرىپ تاپسىرىپ قويعاننان كەيىن، ولار: «بىزگە ازىرگە ەشقانداي قاراجات بولىنگەن جوق، ءبىراز ۋاقىت كۇتەسىزدەر»، - دەدى. ول جەردە دە كەزەك، مۇگەدەكتەردىڭ بارلىعى قۇجات تاپسىرعان. مەن 3 اي بويى كۇتتىم. اپتا سايىن قوڭىراۋ شالىپ سۇرايمىن. ولار ماعان ءالى قاراجات تۇسكەن جوق دەپ جاۋاپ بەرەدى. شىدامىم تاۋسىلدى، كەيىن تاعى بارىپ ماعان قانداي پروتەز بەرىلەدى، ەگەر ونى ءوز اقشامىزعا ساتىپ الاتىن بولساق، قانشا تۇراتىنىن سۇراستىرىپ بىلدىك. باعاسى 900 مىڭ تەڭگە ەكەن. ءدال سول ۋاقىتتا ونداي قاراجات جوق، ءبىراق تاباتىن شىعارمىن دەپ ويلادىم. ءسويتىپ ينستاگرامم ارقىلى اقشا جيناسام دەپ ۇمىتتەندىم. كەيبىر جۋرناليستەر مەنىڭ وقيعاممەن تانىسىپ، ماعان بايلانىسقا شىقتى. ءسويتىپ رەپورتاج جاسايىق دەپ ۇسىنىس جاسادى. ولار پروتەز جاسايتىن زاۋىتقا بارىپ «نە سەبەپتى قاراجات جوق؟»، دەپ سۇراعان. مەن تۋرالى  «31» ارناداعى «ينفورمبيۋرودان» رەپورتاج شىقتى. ەرتەسىنە تاڭعى ساعات 9-دا پروتەز زاۋىتىنان ۇيگە قوڭىراۋ شالدى. ولار حابارلاسىپ: «ءبىزدىڭ زاۋىتقا قاراجات ءتۇستى، پروتەزىڭىزدى كەلىپ الىپ كەتىڭىز»، - دەدى. سول كۇنى ساعات 10-دا كتك جۋرناليستەرىمەن كەزدەسۋىم كەرەك بولاتىن. سوندا ولار رەپورتاجعا دەيىن قاراجات جوق دەپ كەلگەن، سول ءبىر ءتۇننىڭ ىشىندە مەملەكەتتەن بىردەن قاراجات اۋدارىلىپتى. ءسويتىپ مەنى شاقىرعاننان كەيىنكتك جۋرناليستەرىنە راحمەت ايتىپ، «ماعان پروتەز بەرەتىن بولدى» دەدىم. رەپورتاج جاسامايتىن بولدىق. بارعاننان كەيىن ولشەمىمدى الىپ، پروتەز جاساپ بەردى. ءسويتىپ تەگىن پروتەز الدىم.

گەرمانيادا ەكى اي ەم قابىلدادىم

ۋاقىت وتە كەلە ول پروتەزبەن ءجۇرۋ وتە قيىن بولدى. ينستاگرامدا ءبىر قىزبەن تانىستىم. ول بۇرىن رەسەيدە تۋىپ وسكەن. ءقازىر گەرمانيادا تۇرادى ەكەن. تۇرمىسقا شىققان، ءبىر بالاسى بار. ول قىزدىڭ دا جاعدايى مەنىكىندەي، ءبىراق ەكى اياعى جوق. ول: «كادىمگىدەي جۇرەمىن، كادىمگىدەي كولىك جۇرگىزە الامىن. وسى ەكى اياقسىز-اق بالا كوتەرىپ، بوساندىم»، - دەدى. گەرمانيادا پروتەزدەردىڭ ساپاسى جاقسى، كەرەك دەسەڭ مەن ءوزىمنىڭ دارىگەرىمنەن سۇراپ بىلەيىن دەپ، ماعان كومەك قولىن سوزدى. ەلەكتروندى پوشتا ارقىلى بارلىق كەرەكتى قۇجاتتارىمدى، اياعىمنىڭ سۋرەتىن، اياعىمنىڭ قالاي قوزعالاتىنىن ۆيدەوعا ءتۇسىرىپ جىبەردىم. ولار «جاساۋعا بولادى» دەگەن جاۋاپ قايتادى. سوسىن تاعى جۋرناليستەرمەن بايلانىسقا شىعىپ، سيۋجەت جاسادى. الدىڭعى پروتەزگە ۇيرەنە الماي قينالعاننان كەيىن ءماجبۇر بولدىم. ءبىراق گەرمانياعا بارماس بۇرىن وسى جاقتاعى پروتەز جاساپ بەرگەن جەرگە بارىپ،«باسقا پروتەزدى قالاي جاساۋعا بولادى، مىنا پروتەزگە مەن ۇيرەنىسە المادىم» دەپ سۇرادىم. ولار ماعان العاشقى پروتەز سىزگە زاڭ بويىنشا 3 جىلعا بەرىلەدى، مۇنىمەن قالايدا ءجۇرىپ ۇيرەنۋىڭىز كەرەك دەدى. ەندى 2020 جىلعا دەيىن تەك جوندەپ بەرە الامىز، ءبىراق تۇگەلىمەن باسقا پروتەزگە اۋىستىرىپ بەرۋ تەك قانا ءۇش جىلدان كەيىن مۇمكىن بولادى دەپ جاۋاپ قايىردى. وسىلايشا كوپتىڭ ارقاسىندا اقشا جينالىپ، 2018 جىلدىڭ جاز ايىندا پروتەز جاساتۋ ءۇشىن گەرمانياعا ۇشىپ كەتتىم. ءسويتىپ مەن سول جەردە ەكى اي بولدىم. ولاردىڭ پروتەز جاساپ بەرۋ تەحنولوگياسى مۇلدەم باسقا. ولار الدىمەن اياعىمدى تولىق زەرتتەدى، بارلىعىن دۇرىستاپ ءتۇسىندىرىپ بەردى. پروتەز كيگەن كەزدە پروتەزدىڭ ىشىندە ەتىڭىز قىسىلادى، كىشكەنە سولادى، كىشكەنە ەتىڭىز كىشىرەيەدى، سول سەبەپتى ءبىزدىڭ ءبىرىنشى جاساعانىمىز سىزگە ۇلكەن بولىپ قالادى، ونى اۋىستىرۋىمىز كەرەك دەپ، تىزبەكتەپ ايتىپ بەردى. سول ءۇشىن ولار ەكى رەت سىناما پروتەزدەر جاسادى. ءبىر اي مەن سونداي سىنامامەن  ءجۇردىم. گەرمانياداعى بىلىكتى مامانداردىڭ ەمى مەن كۇندەلىكتى جاتتىعۋلارىنان كەيىن اياعىما ىڭعايلى پروتەز جاساپ بەردى.

مەنىڭ ماماندىعىم –ەكونوميست

ءبىراق دەنساۋلىعىما بايلانىستى ماماندىعىم بويىنشا جۇمىس ىستەگەن ەمەسپىن. اۋىرعاننان كەيىن مۇلدەم ۇيدە وتىرىپ قالدىم. ۇيدە بولعان سوڭ ءىشىڭ پىساتىنى انىق. سول سەبەپتى ءوزىمنىڭ اينالىساتىن شاعىن ءىسىم بار دەسەك تە بولادى. قوسىمشا تابىس رەتىندە قولدان نەشە ءتۇرلى اشەكەي بۇيىمداردى تاپسىرىسپەن جاساپ ساتامىن. الداعى ۋاقىتتا حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋ ورتالىعىنا بارىپ، جۇمىسقا ورنالاسۋ جونىندە مۇگەدەكتەرگە قانداي  جەڭىلدىكتەر قاراستىرىلعانىن انىقتاپ، زەرتتەۋ ويىمدا بار.

ادام كۇيزەلىسكە ۇشىراعاندا جالعىز قالماۋ كەرەك

مەنى اياققا تۇرۋعا قانداي كۇش يتەرمەلەگەنىن بىلمەيمىن. مەن ءوزىمدى كەمتار، مۇگەدەك سەزىنگىم كەلمەگەنىم ءۇشىن شىعار. ويتكەنى مەن پروتەزىم جوق، بالداقپەن جۇرگەن كەزىمدە ءتىپتى شاشىم دا جوق كەزدە پاريك تاعىپ الىپ، بويانىپ-سىلانىپ تەاترعا باراتىنمىن. مەن ءوزىمدى جارىمجان سەزىنگىم كەلمەدى. ءبىزدىڭ ەلدىڭ ادامدارى مۇگەدەكتەرگە ءالى ۇيرەنبەگەن. ءبىرىنشى رەت كورگەندە تاڭدانىسپەن قارايتىن.

ءبىر كۇنى وزىمشە فوتوسەسسيا جۇرگىزگىم كەلدى. سول كەزدە ماعان فوتوسەسسيا قالا سىرتىنداعى ەگىستىك القابىندا بولادى دەدى. مەن قالايدا بارۋىم كەرەك دەپ تۇرىپ الدىم. سول كەزدە پاريگىمدى كيىپ، بويانىپ، كويلەگىمدى كيىپ بالداقپەن سۋرەتكە تۇسۋگە باردىم. ءقازىر ونى ەسىمە السام،وزىمە تاڭ قالامىن. ءبىراق ءدال سول ۋاقىتتا مەن سولاي ىستەگىم كەلدى. ول مەنىڭ سول كەزدەگى تاڭداۋىم بولدى. وسىنداي جاعدايلار مەنى العا جەتەلەگەن شىعار. ۇيدە ۋاقىتىم كەلەر دەپ وتىرا بەرسەم دە بولار ەدى. مەن جامان ويلارعا بوي الدىرماس ءۇشىن قالاعا كوبىرەك شىعىپ، ەل كوپ جۇرەتىن جەرلەردە جۇرۋگە تىرىستىم. ماعان سول كومەكتەسكەن شىعار دەپ ويلايمىن. ادام كۇيزەلىسكە ۇشىراعان كەزدە جالعىز قالماي، سىرتقا شىعىپ، ەلمەن ارالاسىپ، ءبىر جەرلەرگە بارىپ قىدىرسا كوپ كومەگى تيەدى. ال ەندى پروتەزىم بولعان كەزدە شىعامىن دەپ  ۇيدە وتىرا بەرسەڭ، اۋرۋدان ايىعۋىڭ قيىن. ادام كەرىسىنشە بوي بەرمەۋى كەرەك، مويىماۋى كەرەك.

اڭگىمەلەسكەن: مارجان سابەت