Almaty q. Medeý aýdany ákimi Jylqybaev Erjan Jumatuly Medeý aýdanynyń 2016 jyldyń 9 aıy boıynsha áleýmettik-ekonomıkalyq damýynyń qorytyndysy boıynsha jasaǵan baıandamasyn nazarlaryńyzǵa usynamyz.
"Búginde Medeý aýdany 200 myńǵa jýyq halqy bar, ekonomıkalyq, týrısik, jáne ıntelektýaldyq áleýeti zor iri ákimshilik jáne iskerlik ortalyq bolyp sanalady.
Bizdiń aýdan qala kóleminde kelesini qamtamasyz etedi:
- barlyq salyq túsimderiniń 30 %;
- qarjy operasıalarynyń 70 %;
- bólshek jáne kóterme saýdanyń 20%;
- JAÓ (jalpy aımaqtaq ónim) 2/3 bóligi – saýda jáne qyzmet kórsetý salasy.
Aýdan boıynsha salyq túsimderi aǵymdaǵy jyldyń 9 aıynda 92 mlrd. teńgege ósti, atap aıtqanda, ótken jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda 60% ósip 343,7 mlrd. teńgeni qurady.
Sonymen qatar Medeý aýdany salyq túsimderi boıynsha qala kóleminde ǵana emes, respýblıka kóleminde birinshi orynda.
Qazirgi ýaqyttaǵy ekonomıkalyq daǵdarysqa qaramastan aýdanda jańa bıznes nysandary úzdiksiz ashylýda. Jyl saıynǵy sharýashylyq júrgizýshi sýbektilerdiń ósimi 5-7% qurap, jalpy sany 11,5 myńǵa jetti.
Aýdan boıynsha ónerkásip kásiporyndarynyń jalpy sany 170 nysan, olardyń ishinde 12-i iri jáne orta kásiporyndar. Medeý aýdanynda toqtap turǵan kásiporyndar joq. Ónerkisáptik óndiris kólemi 61,1 mlrd. teńge. Naqty kólem ındeksi – 98%. Qala óndirisiniń jalpy kólemindegi aýdan úlesi 12%.
Medeý aýdanynyń ekonomıkalyq negizi bolyp kishi jáne orta bıznes sanalady. Ony damytý maqsatynda, kásipkerlikti qoldaý boıynsha memlekettik baǵdarlamalar júzege asyrylýda.
Kásipkerlik kartalaryn qoldaý boıynsha bıylǵy jyly ınvestısıa sommasy 10,5 mlrd. teńge kóleminde 5 joba júzege asyrylyp, onda 500 jańa jumys orny qurylady. «Bıznestiń jol kartasy 2020» baǵdarlamasy boıynsha 4,5 mlrd. teńge quraıtyn 13 joba, 173 jańa jumys orny qurylady. Jibek joly aımaqtyq baǵdarlamasy boıynsha sommasy 945,8 mln. teńge quraıtyn 15 joba.
Memlekettik kásipkerlikti qoldaý baǵdarlamalarynyń múmkindikterin túsindirý aıasynda, «Atameken» Ulttyq kásipkerler palatasy jáne «Damý» fondynyń qatysýymen biz Kásipkerler kúnin ótkizemiz. Tek bizdiń aýdan ǵana bundaı sharalardy qalanyń buıryǵyna sáıkes toqsan saıyn emes, apta saıyn ótkizýde.
Nátıjesinde, Damý fondyna 9 kompanıa jáne 17 jeke kásipkerler, Atameken Ulttyq kásipkerler palatasyna 19 jeke kásipkerler men jeke tulǵalar ótinish berdi.
Sonymen qatar, aǵymdaǵy jyldyń 21 maýsymynda Almaty qalasy Zenkova k-si, Jibek-joly men Maqataev kósheleriniń arasynda birinshi pılottyq joba iske qosylyp, 64 kólik turaǵy, 4 parkomat ornatyldy.
Búgingi kúni, osy joba aıasynda Kók bazar aımaǵynda 600 kólik turaǵy, 24 jańa parkomat ornatyldy, 25 jumys orny bólindi.
Bul jobanyń bastalýymen qalalyq búdjetke 20 mln. teńgeden asa salyq tólendi.
Bıylǵy jyly 9 aı ishinde ınvestısıa negizgi kapıtalǵa kólemi 65,7 mlrd. teńgeni qurady. Investısıalardyń jalpy kólemindegi aýdannyń úlesi 19,6% bolyp tabylady.
Bıylǵy jyly, ınvestısıa kólemi 4,5 mlrd. teńge quraıtyn 700 den asa jumys ornymen 11 úlken nysandar ashyldy.
Saýda salasynda 2016 jyly 9 aı ishinde bólshektik saýda aınalymy 252 mlrd. teńgeni qurady. Kóterme saýda aınalymy boıynsha biz qalada birinshi oryndy ıelenemiz. Ár tórtinshi kóterme saýda mámilesi Medeý aýdanynda jasalady. 9 aı ishinde bul kórsetkish ótken jylmen salystyrǵanda úsh ese kóbeıip, 1,5 trln. teńgeni qurady.
«Qyzmet kórsetý salasy jáne týrızm» Ústimizdegi jyly «Colibri» saýda oıyn-saýyq ortalyǵy ashyldy. Jańa qoǵamdyq tamaqtandyrý obektileri ashyldy, sonyń ishinde «Jaılaý» etno kafesi (ınvestısıa kólemi 450 mln. teńgeni quraıdy). 3 jańa qonaqúı ashyldy – Sapar de lúks, Shera Park In jáne Makan.
Osydan ózge, qazaq ulttyq asqanasynyń 3 restorany jyldyń sońyna deıin ashylady. Bir aıdan keıin «Mıldom» qonaq úıiniń ekinshi bóligi ashylady. Keler jyly álem brendteri Kempınskıı ı Novotel sekildi qonaq úıdiń ashylýy josparda.
Odan basqa, «Tuıyq sý» álpınısik jattyǵý lageriniń ınvestısıalyq jobasy boıynsha qaıta qurylýy josparlanýda, onyń ishinde: maýsymdyq shatyrly qalashyq, qutqarý qyzmetiniń jáne nusqaýshynyń bólmeleri, etno-aýyl, sporttyq alań, álpınısik jıyndarda álpınıserdiń jınalý orny bolady dep josparlanýda. (Investısıa sommasy 85 mln. teńge).
Kóriktendirý. Medeý aýdanynda 512 ishki aýla aýmaǵy, 752 kóp qabatty turǵyn úı bar. Jartysynan kóbiniń jaǵdaıy qanaǵattanarlyq. Jergilikti búdjet qorynan 455 mln.tg. 65 ishki aýla aýmaǵy jóndelýde.
Bıznestiń áleýmettik jaýapkershilik baǵdarlamasy boıynsha 125 mln.tengege 12 ishki aýla aýmaǵyn kóriktendirý jumysy jasaldy.
2017 jyly 200 ishki aýla aımaǵyn kóriktendirý jumysyn jasaýǵa usynys jiberildi.
Ústimizdegi jyly kóktem mezgilinde joldardy sý basý jaıttary oryn aldy. Atalǵan jaǵdaıdy qalpyna keltirý úshin aryq júıelerine aǵymdyq jóndeý jumystary júrgizildi (11 aýmaqta). Jalpy uzyndyǵy 2,4 shaqyrymdy quraıdy. Qarjylandyrý sommasy 73 mln.tng.
Osydan ózge «Kólsaı», «Aqqaıyń» jáne «Sulýsaı» yqsham aýdandarynda «Jumyspen qamtý jol kartasy» memlekettik baǵdarlamasy aıasynda jalpy sommasy 1 mlrd. teńge jýyq, 27 shaqyrym jolǵa ortasha jóndeý jumystary júrgizilýde.
Kóshe tazalaý jumystary. Aýdan boıynsha tazalanatyn joldar kólemi 2,759 km2 quraıdy, uzyndyǵy 278,5 shaqyrym. Qarjylandyrý sommasy 906,2 mln. tenge.
Jylytý jumystary boıynsha – aýdan aýmaǵynda obektiler 100% merziminde qosyldy. Qar tazalaý jumystaryna tehnıkalar daıyn.
Kóshelerdi jaryqtandyrý. Aýdan boıynsha jaryq shamdarynyń jalpy sany
14 148 danany quraıdy, syrtqy jaryq jelileriniń jalpy uzyndyǵy 445,45 shaqyrymdy quraıdy.
Áleýmettik jaýapkershilik aıasynda «ABN Grýpp» kompanıasy 27 kóshe boıynsha 1351 svetodıodtyq shamdardy aýystyrdy. Jyl sońyna deıin atalmysh kompanıa aýdannyń 45 kóshesine 33 shaqyrymdy quraıtyn elektr jelilerin jáne 1195 dana jaryq shamdaryn ornatýy josparlanýda.
Ásirese saıabaqtar men tynym baqtarǵa erekshe kóńil bólinedi. Jáne ol tek jaryqtandyrý ǵana emes, kútý jumystarynada.
Aýdanda 2 saıabaq, 22 tynym baq, 5 býlvar, 4 jaǵalaý alańy bar. Jalpy kólemi
138,7 ga. quraıdy. Búgingi tańda «Jambyl», «Oqýshylar saraıy», «Memlekettik murajaı», «Jýrnalıser» tynym baqtaryna, «Jambyl», «Pýshkın» býlvarlaryna jáne «Terreńkúr» demalys ornyna aǵymdyq jóndeý jumystary júrgizilýde. Jalpy qarjylandyrý sommasy 117,5 mln.tng. quraıdy.
Eski turǵyn úılerdi buzý. Baǵdarlamaǵa baılanysty aýdan aýmaǵynda buzýǵa jalpy aýmaǵy 37,8 myń m2 quraıtyn 69 turǵyn úı bar. Qazirgi ýaqytta Qazybek bı – Kaıyrbekov – Aıteke bı – Baribaev kósheleriniń kvadratyndaǵy 9 turǵyn úı buzyldy. Maýsym aıynda buzylǵan eski turǵyn úılerdiń ornyna 178 páterli 9 etajdy kóp qabatty 3 turǵyn úı salynýda. Investısıa qory 9 mlrd. tg. quraıdy. Maqataev 5, 5A, Tán-SHanskaıa 5 kóshelerindegi eki qabatty 3 eski turǵyn úılerdi buzyp, Almaty qalasy ákimdiginiń kúrdeli qurylys kásipornymen (KQK) 9 qabatty 3 turǵyn úı salyndy. Bógenbaı batyr kóshesi 19 meken-jaıynda jyl sońyna deıin 9 qabatty turǵyn úı qurylysy aıaqtalady. Investısıa qory 1,5 mlrd. tengeni quraıdy.
Áleýmettik sala – 2016-2020 jyldarǵa arnalǵan Almaty qalasy damý baǵdarlamasy boıynsha orta jáne shaǵyn bıznes, ónerkásip oryndarynda 2016 jyldyń 01 qazan aıyna 2724 jańa jumys oryndary quryldy, jyldyq jospardan 109.0% oryndaldy.
Medeý aýdandyq jumyspen qamtý ortalyǵyna «Jumyspen qamtý jol kartasy 2020» baǵdarlamasymen 1760 adam ótinish bildirdi. Onyń ishinde múmkinshiligi shekteýli jandar – 69 adam, áıelder – 570, 29 jasqa deıingi jastar – 792 adam.
Áleýmettik jumys ornyna jergilikti búdjetten - 55 adam jáne respýblıkalyq búdjetten - 63, jastar tájirıbesimen 84 adam jiberildi. Jyl basynan beri turaqty jumyspen qamtylǵandar – 921adam. Sonymen qatar, 59 múmkinshiligi shekteýli jandarǵa jumyspen qamtý sharalary jasalyndy.
Densaýlyq saqtaý. Jalpy alǵanda, aýdannyń óńirlik medısınalyq birlestiginde 13 medısına mekemesi halyqqa qyzmet kórsetedi. Onyń ishinde 3 myńǵa jýyq medısınalyq mamandar jumyspen qamtalǵan. Densaýlyq saqtaý salasynda, náresteler jáne analar ólimi kórsetkishteri jaqsarýda. Týberkýlezben aýrý jáne ólim kórsetkishteri tómendedi. Sonymen qatar, Medeý aýdany 4 jyl qataryna qalalyq reıtingtiń 16 negizgi kórsetkishteri boıynsha 1 oryn alýda.
Bilim salasy. Aýdanda 28 memlekettik 6 jekmenshik mektepter bar. 8 jyl boıy bilim salasynda barlyq kórsetkishter boıynsha Medeý aýdany kóshbasshy oryndardy ıemdenıp keledi, Ulttyq byryńǵaı testileý boıynsha Almaty qalasy kóleminde turaqty ekinshi oryndy ıemdenip keledi.
2016 jyly «Eń úzdik pedagogıkalyq ujym» baıqaýy boıynsha №159 gımnazıa gran-prı júldesine ıe boldy, al «Eń úzdik pedagog» baıqaýynda №12 gımnazıa birinshi oryndy ıelendi.
Jyl sanap aýdanda oqýshylar sany artyp keledi. Ótken jylmen salystyrǵanda ústimizdegi jyly 1910 balaǵa kóbeıdi. Bul ásirese aýdan ortalyǵynda, jaqsy kórsetkishteri bar mektepter ornalasqan aýmaqta seziledi.
Sonymen qatar aýdanda 5941 balany qamtıtyn 17 memlekettik balabaqsha, 41 jeke balabaqshalar, 5 jeke shaǵyn-ortalyqtar ornalasqan.
«Balapan» baǵdarlamasyn júzege asyrý aıasynda 1 qazan kórsetkishi boıynsha 27 balabaqshaǵa 1099 bala qamtyldy.
Ústimizdegi jyly 18 jeke balabaqsha ashyldy (ınvestısıa kólemi 930 mln. tng. qurady. Jyl sońyna deıin taǵy 3 jeke balabaqsha ashý josparda.
Osydan ózge Bıznestiń áleýmettik jaýapkershiligi aıasyn ústimizdegi jyly №12, 159 mektepterde sport alańdaryna kúrdeli jóndeý jumystary júrgizildi, №197 mektepte sport zaly salyndy, qazan aıynyń sońyna 600 orynǵa arnalǵan №168 mektep-gımnazıasyn ashý josparlanyp otyr (Investısıa qarajaty – 1 mlrd. tng asady.),
«Shırokaıa shel» jáne «Sulýsaı» yqsham aýdanynda 2 feldsherlik ambýlatorıa ashyldy jáne 12 aýlaǵa jóndeý jumystary júrgizildi, sommasy 125 mln. tng. qurady.
Almaty qalasynyń ákimdiginiń İİB aqparattyq saıasat jáne BAQ monıtorıńi bóliminiń usynǵan materıaly.
Pikir qaldyrý