Áıel adamnyń yqpaly men qoldaýy arqasynda jetistikke jetken, tarıhta esimderi qalǵan danyshpandar az emes. Al endi, kerisinshe ómir boıy áıel mahabbatyna ıe bola almaı, súıiktilerimen qosyla almaı, joly bolmaǵandar da kóp. Mahabbatta joldary bolmaǵan danyshpandardyń ǵumyrlary týraly qyzyqty derekterdi Qamshy aqparattyq agenttigi oqyrman nazaryna usynady. 

Franchesko Petrarka

Dinı qyzmetker ǵana emes dinı jazýshy jáne dıplomat bolǵan Petrarka Dante, Bokkachcholarmen birge zamanaýı  ıtalán tiliniń  qalyptasýyn júzege asyrǵan.  21 jasynda Franchesko Laýra esimdi boıjetkendi kezdestirip, oǵan ǵashyq bolǵan. Sodan bastap onyń shyǵarmashylyǵyna jańa lep keledi. «Kansonere»  týyndysy tolyǵymen Laýraǵa arnalǵan. Alaıda, Francheskonyń bul mahabbaty jaýapsyz, baqytsyz boldy. Laýrany tek birneshe ret qana kórip, onymen tipti tildese almaǵan. Laýra bolsa Petrarkanyń sezimi týraly bilmegen bolýy da múmkin.

Laýra de Nova - jas arıstokrat qyz. Gýgo de Sad esimdi grafqa turmysqa shyqqan. Jubaıymen baqytty ne baqytsyz ómir keshkeni týraly málimet joq. Alaıda graftan 11 balasy bolǵany belgili.

Rafael Santı

Rafael Santı  -Renessans kezeńiniń sımvoly.  Kóptegen tanymal týyndylardyń: «Madonna Alba», «Batyrdyń túsi», «Madonna Konestabıle» t.b avtory. Áıelder men er adamdardyń portretterin salyp, ónerde jańa baǵyttyń kelýine áser etken.

Rafaeldiń ómiri men shyǵarmashylyǵy týraly zertteýshilerge naqty málimetter belgili bolsa da, jeke ómiri tek ańyz retinde ǵana jetken. Fornarına esimdi qyz – onyń qupıa ǵashyǵy.

Zertteýshilerdiń málimetteri boıynsha bul qyzdyń shyn esimi- Margerıta Lýtı bolǵan.

Ekeýara qarym-qatynas óte aýyr jáne qıyn bolǵan desedi. Rafael ony sýret salyp tapsyrys jasap júrgen ýaqytta kezdestirgen. Oǵan ǵashyq bolyp, ákesinen satyp alǵan. Sýretshi qyzǵa qatty ǵashyq bolǵan, alaıda onyń ǵashyǵyna keregi tek onyń baılyǵy edi. Nátıjesinde Margerıta oǵan opasyzdyq jasaıdy. Al Rafael bolsa ǵashyǵyna barlyǵyn keshirgen. Jeńil júristi áıelge aınalǵanyn estigen ýaqytta sýretshi qatty qaıǵyǵa batyp qaza tapqan eken.

Artýr Shopengaýer

Nemis fılosofy, ǵalym. Onyń kitaptary álemdi, álem týraly kózqarastyrdy ózgertken. Eýropa úshin shyǵys fılosofıasyn, býddızm prınsıpterin ashqan tuńǵysh adam. Zıgmýnd Freıd pen Iýng ta kózqarastarynyń kóbinde dál osy Shopengaýerge súıengen.

Shopengaýerdiń kez-kelgen qarym-qatynasy psıhologıalyq daǵdaryspen aıaqtalǵan. Sodan da bolar ol áıel zatyn jek kórip ketken. Onyń taǵy bir sebebi- onyń  anasy Artýrdy jaqsy kórmegen. Oǵan kóńil bólmeı, kúıeýi qaıtys bolǵan soń ony tipti tastap ketken eken.

25 jasynda Italıaǵa sapary barysynda Tereza esimdi qyzben tanysady. Ol aýqatty otbasynan shyqqan, bilim alǵan sulý qyz bolady. Artýr ózimniń ıdelymdy taptym dep oılaıdy. Oǵan usynys jasaıyn dep júrgende Terezanyń ózge bireýmen jımyp sóılesip turǵanyn kórip qalady. Osydan keıin ol eshqashan ǵashyq bolmaımyn dep ózine sert etedi.

Nıkolaı Gogol – orys ádebıetin sóılep, júrýge úıretken adam. Shyǵarmashylyǵy da, jeke ómiri de muńǵa toly Gogol óz-ózin jaqsy kórgen, jany názik bolǵan. Sondyqtan da jalǵyz ómir súrgen. Qansha jerden qarym-qatynastan alys júrýge tyrysqanymen ol da mahabbattyń qurbanyna aınaldy. Aleksandra Rosettı esimdi qyzben tanysyp, kóńil qosqanymen birge bola almaǵan. Qyz kedeıden shyqqan, Gogoldiń jaǵdaıy da nashar bolǵan. Osy oraıda Aleksandra dıplomatqa turmysqa shyǵyp ketken. Alaıda Gogol ekeýi keıin de aralasyp turaǵan eken.

Nıkolaı Gýmelev- orys aqyny, Anna Ahmatovaǵa ǵashyq bolǵan.

Nıkolaı on jeti jasynda  Anna on tórt jasta bolǵanda tanysqan. Jigit qatty ǵashyq bolyp, Anna bolsa ony qabyldamaǵan. Osy kezde Nıkolaı óz-ózin óltirmekshi bolady. Eki jas aıyrylysyp ketip, qaıta aralasqan. Jeti jylǵa sozylǵan qarym-qatynas kezinde Gýmelov oǵan turmysqa shyǵýǵa usynys jasaǵan. Aqyr sońynda, Anna kelisimin beredi, alaıda shekteý men tyıym salýdyń bolmaýyn talap etedi. Bul talapqa, ǵashyq jigit kelisimin bergen.

Áý basta-aq otbasyn qura almaıtyny belgili bolǵan bul jup toı ótken soń Parıj, Peterborǵa da kóshedi. Anna Ahmatova ózge sýretshilermen aralasyp, shyǵarmashylyqqa bet buryp ketedi. Osy kezde eki jas uldy bolady. Annanyń óleńder jınaǵy shyǵady. Gýmelovtyń óleńderine qaraǵanda Ahmatovanyń óleńderi suranysqa ıe bola bastaǵanda, Nıkolaı áıelin tastap Afrıkaǵa ketip qalady. Soǵys bitken soń Ahmatova basqa bireýge turmysqa shyǵý úshin Nıkolaımen ajyraspaq bolady. Kúıeýi kelisimin beredi de, ózi de basqa áıelge úılenedi. Alaıda onyń bul tańdaýy da eshnárseni ózgertpeıdi, qarym-qatynastary uzaqqa barmaıdy.