Naryq zamanynda saýda núkteleri halyq eń kóp aralaıtyn oryndarǵa aınalyp, saýda-sattyq bolǵandyqtan, ol jerlerde adam qarasy da qalyń bolatyny belgili. Sondaı-aq, sońǵy ýaqytta bazarlarda jat aǵym ókilderi de qaptap júrgeni el aýzynda jıi aıtylyp, BAQ betterinde de álsin-álsin jazylyp júr. Qazirgideı dinı ahýal kúrdeli zamanda saýdagerlermen qatar, bazarlardan kerek-jaraǵyn satyp alyp júrgen tutynýshylar da óz qaýipsizdigine alańdaıtyny jasyryn emes. Mundaı jaǵdaıda saýda oryndarynda aǵartýshylyq úgit-nasıhat jumystaryn júrgizýdiń mańyzy zor.

Osyǵan oraı «El-SHejire» qaıyrymdylyq qory» qoǵamdyq qory Almaty qalasy Din isteri jónindegi basqarmasymen birlesip, aǵymdaǵy jyldyń shilde aıynda qaladaǵy birqatar saýda ortalyqtarynda «Din men dástúr» taqyrybynda nasıhat jumystaryn júrgizdi. Ondaǵy maqsat – bazarlardaǵy syrtqy keıpi jat aǵym ókilderine uqsas, qysqa balaqty shalbar kıip, murtsyz uzyn saqal qoıǵan, sonymen qatar tumshalanyp kıingen saýdagerlerge qazaqtyń ıslamda óz joly bar ekenin, dástúrli ıslamnyń basqa elderdiń ıslamynan erekshelenetin tustary kóp ekenin, musylman bolý arab bolý degendi bildirmeıtinin túsindirý. «Tastaq», «Kók bazar», «Car City», «Bolashaq» bazarlaryndaǵy saýdagerlermen suhbat júrgizgen dintanýshy ǵalym Asyltaı Tasbolattyń aıtýynsha, kóptegen dindar baýyrlarymyzdyń túsiniginde din men dástúrdi qarsy qoıýshylyq bar. Olar quran men súnnette joq kez kelgen ádet ǵurypty bıdǵat (adasý) deıdi. Olardyń oıynsha bıdǵat ataýlynyń bári haram jáne shırk.

– Keıbir ásiredinshil baýyrlarymyz mýzykany jáne mýzyka aspaptaryn qoldaný dinge qaıshy dep sanaıdy. Bizdiń dombyra syndy búkil jyr termelerimizdi súıemeldeıtin aspapty qalaı haramǵa jatqyzamyz. Negizi sharıǵatta mýzyka haram deý úshin, mýzykanyń mazmunyna qaraý kerek. Otanǵa, ata-anaǵa jáne Allaǵa degen ǵashyqtyqty, adamgershilikti nasıhattaıtyn án-jyrlardy tipti meshitte de aıtýǵa bolady.

Súgir Begendikuly: «Ónege shashqan jyrshylyq,                                                                             

Qudaıǵa bul da qulshylyq», dep jyrdyń mazmunynyń tereńdigi, Iláhı syrlarǵa, sharıǵatqa saı bolýy tipti qulshylyqqa sanalady, dep esepteıdi. Mysaly Aralbaı ahýnnyń:

«Ulyq Alla esmimen

Bismilladan bastadym

Paıǵambar haq, Quran shyn.

Allany bir dep jadqa alyń

Táýekelsiz, táýbesiz

Mutlaq haram tapqanyń

Tań namazdan beıhabar

Kún shyqqansha jatqanyń

Ústiń kórpe, astyń qus

Oılasań uıqy jaman is

Ǵalamat bolar kórgen tús

Dáreje kórip júrsińder

Shaıtannyń syılap baqqanyń

Perishtelerdi qýarsyń

Dúnıeni haram qylarsyń

Ǵusylsyz qadam basqanyń», – dep din-sharıǵattyń úkimin qalyń jurtshylyqqa jyr joldarymen jetkizgen. Bul da dástúrli qundylyqtarymyzdyń Islam aqıqatyn jetkizýdegi ornyn kórsetse kerek, – deıdi A.Tasbolat.

Bazarlardaǵy dindar saýdagerler bizben árqıly áńgimelesti: biri nasıhatymyzdy uıyp, biri selqos tyńdady, biri qarsy suraq qoıdy, biri oıymyzben birden kelisti, biri ózderiniń ustanymdaryn ortaǵa saldy, endi biri áńgimelesýden múldem bas tartty. Eń bastysy nasıhatymyzdy oń qabyldaǵandar kóp boldy.

Qaırat Ibragım