Álıhan Nurmuhameduly Bókeıhan (1870-1937) – kórnekti qoǵam jáne memleket qaıratkeri, ǵulama ǵalym, ult azattyq qozǵalysynyń teorıalyq negizin salýshy ári kósemi, qazaqtyń tuńǵysh saıası partıasyn uıymdastyrýshy jáne Alashorda úkimetiniń tóraǵasy. Ol XIX ǵasyrdyń sońy men XX ǵasyrdyń basyndaǵy qazaq zıalylarynyń, qoǵam jáne memleket qaıratkerleri qataryndaǵy erekshe tulǵa, ult-azattyq jáne Alash qozǵalysynyń jetekshisi, Alashorda avtonomıaly úkimetiniń tóraǵasy, pýblısıs, ǵalym, aýdarmashy, bilikti saıasatker, bilimdi ádebıettanýshy, tuńǵysh ensıklopedıst.
Ol 1866 jyly 5 naýryzda burynǵy Semeı oblysyndaǵy Qarqaraly ýeziniń Toqyraýyn bolysy, qazirgi Qaraǵandy oblysynyń Aqtoǵaı aýdanynda dúnıege kelgen. Ata tegi Shyńǵys hannyń úlken uly Joshydan taraıtyn tóre tuqymy. Arǵy atasy ataqty Kókjal Baraq. Qazaqtyń sońǵy handarynyń biri Bókeı han osy Kókjal Baraqtyń balasy. Bókeıden Batyr, odan Myrzataı, odan Álıhannyń ákesi Nurmuhamed.
Álıhan Bókeıhan biregeı talant ıesi boldy. Osy qasıetteriniń arqasynda Álıhan Nurmuhameduly qazaq zıalylarynyń basyn bir arnaǵa qosyp, memlekettiliktiń qalyptasýy úshin aıanbaı ter tókti. Tarıhshy profesor Mámbet Qoıgeldi Álıhan Bókeıhantyń taǵdyryn qazaq ultynyń ómirinen bólip qaraý múmkin emes ekenin aıtady.
Ol sebebi ult-azattyq qozǵalystyń kósemi bolatyn. Kez kelgen ult-azattyq qozǵalystyń kóseminiń taǵdyry osylaı qaıǵyly aıaqtalǵan. Tipti, Reseı aýmaǵyndaǵy ulttardyń Álıhan Bókeıhan sıaqty kósemderiniń taǵdyry basqasha bolýy múmkin emes edi, - deıdi ol.
Pikir qaldyrý