Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 2016 jylǵy 15 qańtardaǵy №176 jarlyǵymen densaýlyq saqtaý salasyn damytýdyń 2016-2019 jyldarǵa arnalǵan «densaýlyq» memlekettik baǵdarlamasy bekitilgen dep jazady Qamshy.kz aqparat agenttigi.

Memlekettik baǵdarlamanyń maqsaty – memleketimizdiń áleýmettik ál-aýqaty men ekonomıkalyq órkendeýiniń negizi retinde azamattardyń densaýlyǵyn saqtaýdyń tıimdi jáne ornyqty júıesin damytýdy qamtamasyz etý.

Alǵa qoıylǵan maqsatqa qol jetkizý úshin memlekettik baǵdarlamanyń negizgi 7 baǵyty anyqtaldy:

1. Halyq densaýlyǵyn saqtaýdyń negizi retinde qoǵamdyq densaýlyq saqtaýdy damytý;

2. MSAK-ti jańǵyrtý jáne basymdyqpen damytýdyń negizinde barlyq densaýlyq saqtaý qyzmetterin pasıent muqtajdyqtary aınalasyna ıntegrasıalaý;
3. Medısınalyq qyzmetterdiń sapasyn qamtamasyz etý;
4. Ulttyq dári-dármekpen qamtamasyz etý saıasatyn iske asyrý;
5. Nıettestikti endirýdiń negizinde densaýlyq saqtaý júıesin jetildirý jáne onyń qarjylyq turaqtylyǵyn arttyrý;
6. Densaýlyq saqtaý salasyndaǵy adamı resýrstardy basqarýdyń tıimdiligin arttyrý;
7. Memlekettik-jeke menshik áriptestik, ınovasıalar men qazirgi zamanǵy aqparattyq-kommýnıkasıalyq tehnologıalardyń negizinde densaýlyq saqtaý ınfraqurylymyn odan ári damytýdy qamtamasyz etý;

Qazaqstan Respýblıkasy halqynyń densaýlyq saqtaý kórsetkishine sholýdan bastaýǵa ruqsat berseńizder.

Densaýlyq saqtaý aıasyndaǵy memlekettik baǵdarlamany iske asyrýdyń arqasynda sońǵy on jylda barlyq negizgi kórsetkishter oń dınamıkaǵa ıe bolyp otyr:

Adamnyń ómir súrý uzaqtyǵy 6 jylǵa uzartyldy.

Kútilgen ómir súrý uzaqtyǵy 6 jylǵa uzardy, jalpy adam ólimi 27%-ǵa qysqardy, ana ólimi  4 ese tómendedi, sábı ólimi 1,6 ese, qaterli isik aýrýlary 20%-ǵa, týberkýlez aýrýynan qaıtys bolǵandardyń sany 5 ese azaıdy.

Halyqtyń densaýlyǵyn nyǵaıtý jáne saqtaý úshin mınıstrlik kelesi sharalardy iske asyrýda.

Halyq densaýlyǵyn saqtaýdyń negizi retinde qoǵamdyq densaýlyq saqtaýdy damytý

Densaýlyqty nyǵaıtý jáne aýrýlardy aldyn alý boıynsha tıimdi jáne qoljetimdi tetikterdi qurý maqsatynda qoǵamdyq densaýlyq qyzmeti qalyptastyryldy.

Osy tektes qyzmet aımaqtarda da qurylýda.

QDQ qyzmetiniń negizgi baǵyttary – bul qoldanystaǵy ádis-tásilder arqyly Qazaqstan turǵyndarynyń densaýlyǵyn qorǵaý men nyǵaıtý, múddeli memlekettik organdarmen vedomstvoaralyq ózara árekettesýdiń negizinde salaýatty ómir saltyn yntalandyrý (sanıtarlyq-epıdemıologıalyq, ekologıalyq, veterınarlyq qyzmeti).

Halyqtyń sanıtarlyq-epıdemıologıalyq áleýetin qamtamasyz etý boıynsha sharalar qabyldanýda.

2017 jyldyń 6 aılyq qorytyndysy boıynsha respýblıka halqynyń arasynda 10 juqpaly aýrý boıynsha jaǵdaı tirkelmegen, 12 nozologıa boıynsha birli-jarym jaǵdaı ǵana tirkelip otyr, 2016 jyldyń osy tektes kezeńmen salystyrǵanda 26 juqpaly aýrý boıynsha deńgeıdi tómendetýge qol jetkizildi, onyń ishinde qyzylsha aýrýy 55 ese, trıhınellez 20 ese, menıngokoktyq juqpa 3,8 ese tómendetildi.

21 juqpaly aýrýǵa qarsy turǵyndarǵa ekpe egý jumystary júrgizilýde. Aǵymdaǵy jyldyń ótken kezeń boıynsha respýblıkalyq búdjet esebinen 2 mln-ǵa jýyq adamǵa (2337 241) ekpe egildi.

47,5%-ǵa jýyǵy ekpemen qamtyldy. Bul Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń usynysyna sáıkes keledi. Ekpe egýge jatatyn 11557 adam ekpe almady, onyń ishinde 46%-y ekpege óziniń jeke kózqarasy boıynsha, 42%-y dinı senim boıynsha, 8%-y ekpege senimsizdik tanytýy boıynsha, 4%-y BAQ betterindegi jaǵymsyz aqparattardyń nátıjesinde bas tartqan.

Ekinshi baǵyt – MSAK deńgeıinde medısınalyq kómek kórsetý. MSAK damytý men jańǵyrtý, jedel medısınalyq járdemdi damytý, densaýlyq saqtaýdyń barlyq qyzmetin biriktirýmen arnaıylandyrylǵan medısınalyq kómekti damytý qarastyrylǵan.

Elimizde jyl saıyn MSAK dárigerlerine 50 mln-ǵa jýyq adam tirkeledi. QR 1 turǵynyna shaqqanda dárigerge 3 ret kirý tirkelip otyr. Ekonomıkalyq áriptestik jáne damý halyqaralyq uıymynyń (EÁDU)  elderinde bul kórsetkish 6,7-ge teń.

Medısınalyq kómektiń qoljetimdiligin jáne sapasyn arttyrý jáne keshendiligin qamtamasyz etý úshin emdelýshilerdiń muqtajdylyǵy aıasyndaǵy densaýlyq saqtaýdyń barlyq qyzmetin biriktirý saıasaty júrgizilýde.

Jalpy dárigerlik tájirıbesiniń kishi túrin damytýǵa baǵyttalǵan MSAK modeli men qurylymy qaıta qaraldy. Bir dárigerdiń júktemesin EÁDU elderiniń deńgeıine deıin azaıtý úshin 2019 jyly (1500-ge deıin) emxanalarda MSAK úlgilik qurylymdary qarastyrylǵan.

Tirkeý qujattaryn engizý boıynsha MSAK medısına qyzmetkerleriniń júktemesin tómendetý úshin bastapqy medısınalyq qujattardyń nysandary boıynsha ózgertýler engizildi. Nátıjesinde eseptik nysandar 30%-ǵa qysqartyldy. Qolǵa alǵan shara aıtarlyqtaı MSAK uıymdaryndaǵy kezekti medısınalyq qyzmetkerlerdiń júktemesin azaıtýǵa, qaǵaz júzindegi qujat aınalymyn qysqartýǵa múmkindik beredi.

Búgingi tańda tegin medısınalyq kómektiń kepildik berilgen kólemi aıasynda tegin dárilik zattarmen TMKMK sheńberinde jalpy 68,3 mlrd teńge somasynda MSAK deńgeıinde 2 mln dıspanserlik em alýshylar qamtylǵan.

Aǵymdaǵy jyly dárilik zattar tegin taratylatyn aýrýdyń tizimderi keńeıdi.

Birden 3 aıǵa dárilik zattardy jazdyryp alýdy jeńildetýdiń arqasynda tegin dárilik zattardy alý úshin emxanalarda dárigerdiń qabyldaýynda kezekte turatyn pasıentterdiń ýaqyttary edeýir azaıtyldy.

Tegin dárilerdi aı saıyn berý sırek ushyrasatyn aýrýǵa shaldyqqandar men qymbat dáriler úshin saqtalady.

Aýrýdyń bes toby boıynsha biriktirilgen model engizilýde. Bul oblys kóleminde medısınalyq kómek kórsetýdiń úsh deńgeıi boıynsha densaýlyq saqtaý mekemelerin úlestirýdi qarastyrady.

Biriktirilgen modeldi engizý pasıentterdiń ómir sapasyn jaqsartýǵa jáne osy aýrýlar boıynsha ólim-jitim jaǵdaılaryn tómendetýge múmkindik beredi.

Respýblıkada jedel járdem kórsetýdi jetildirý maqsatynda jedel medısınalyq kómek qyzmetiniń eki deńgeıli modeli qurylatyn bolady.

Jedel medısınalyq kómektiń ortalyqtandyrylǵan qyzmetiniń jańa modeli aqparattyq qamtamasyz etýdiń biryńǵaı júıesimen Pavlodar men Qyzylorda oblystarynda qabyldanatyn bolady.

QR-da kóp profıldi stasıonarlardaǵy qabyldaý bólmesiniń jańa formatyn engizý josparlanýda: trıaj-júıesin engizý, pasıentke baǵdarlanǵan tásilderin engizý, qabyldaý bólmelerdiń kadrlyq jáne materıaldyq-tehnıkalyq jabdyqtaýlaryn qaıta qaraý.

Úshinshi baǵyttyń sheńberinde – medısınalyq qyzmet sapasymen qamtamasyz etý medısınalyq kómektiń sapasyn basqarýdy jáne standarttaýdy, densaýlyq saqtaýda akredıtasıa men lısenzıa berýdiń damýyn qarastyrady.

Medısınalyq qyzmettiń sapasy jónindegi biriktirilgen komısıasy quryldy.

2016 jyly Biriktirilgen baqylaý komısıasynda dıagnostıka men emdeýdiń 281 klınıkalyq hattamasy, 40 medısınalyq tehnologıasy jáne medısınalyq kómek kórsetý uıymynyń 8 standarty maquldandy.

2017 jyldyń 1 jarty jyldyǵynda dıagnostıka men emdeýdiń 59 klınıkalyq hattamasy, 14 medısınalyq tehnologıasy maquldandy.

Anyqtama: 59 klınıkalyq hattama:  ishki mı qan quıylýy, torly qabyq astyna qan quıylýy, lıkvor aǵýy, jambas súıektiń zaqymdanýy, tekseris endo protezdeý býyny, tekseris endo tize býyndary, omyrtqa deformasııasynyń týa  bitýi men júre paıda bolýy, kron aýrýy, oıyq jaraly kolıti, juqpaly aýrýlar (ıersınıoz, dıfterıa, trıhınellez, lámblıoz, enterovırýsty  ınfeksıasy, týláremıa, stolbnák) jáne t.b.

Stomatologıalyq jáne otorınolarıngologıalyq kómekti, alergologıalyq jáne ımmýnologıalyq kómekti kórsetýdi uıymdastyrý boıynsha standarttar bekitildi.

Hırýrgıalyq,  neonataldy hırýrgıalyq kómekti, jaq-bet hırýrgıalyq kómek kórsetýdi uıymdastyrýdyń standarttary ázirlendi.

Jyldyń aıaǵyna deıin 180 klınıkalyq hattamany jetildirý men ázirleý josparlandy, onyń ishinde 98 jańa jáne 82 eski klınıkalyq hattamasy, medısınalyq kómek kórsetýdi uıymdastyrýdyń 8 standarty.

Qazirgi tańda biriktirilgen baqylaý komısıasyn ózin-ózi retteıtin uıymǵa kóshirý boıynsha jumystar júrgizilýde. Bul bátýalasýda kásibı qaýymdastyqtyń memleketpen birlese sheshim qabyldaýǵa múmkindik beredi.

Sondaı-aq, aldaǵy ýaqytta olarǵa memlekettik organdardyń keıbir mindetterin tapsyrý jáne irikteý úshin bekitilgen ólshemderge sáıkes olardyń qyzmetterin baǵalaý maqsatynda kásibı medısınalyq qaýymdastyqty akredıtasıalaý jumystary júrgizilýde.

Qaıta retteý sheńberinde naqty ortaǵa jáne ózin-ózi retteıtin uıymǵa 14 mindetti tapsyrý josparlanýda (akredıtasıalaý, medısınalyq kómekti kórsetýdiń standartyn ázirleý, biliktilik emtıhandaryn ótkizý jáne t.b).

Tórtinshi – Ulttyq dári-dármekpen qamtamasyz etý saıasaty.

Óndirýshilermen tikeleı qarym-qatynas ornatý sheńberinde dári-dármekti satyp alý artýda. Bul únemdelgen qarjyny qosymsha dári-dármekti satyp alýǵa joldaýǵa múmkindik beredi.

Biryńǵaı dıstrıbútordyń jalpy satyp alýda otandyq óndirýshilerdiń úlesi taza tabıǵı eseppen 75%-dy, qarjylaı eseppen  30%- dy qurap otyr.

Atalǵan Joldaýdaǵy memleket basshysynyń tapsyrmasy negizinde dári-dármektiń baǵasyn memlekettik retteý boıynsha zańnamany jetildirý boıynsha jumystar bastaldy.

Besinshi baǵyt  – nıettestikti endirýdiń negizinde densaýlyq saqtaý júıesin jetildirý jáne onyń qarjylyq turaqtylyǵyn arttyrý

Áleýmettik medısınalyq saqtandyrýdyń qory qyzmet etýde, barlyq óńirlerde onyń barlyq fılıaldary quryldy jáne basshylary taǵaıyndaldy.

Ózderińizge belgili, aǵymdaǵy jyldyń 30 maýsymynda ÁMSQ jarnasy men aýdarymnyń mólsherin, ÁMSQ – na jarnalary memleket aýdaratyn tulǵalardyń tizimin anyqtaýdy, sondaı-aq,  ÁMSQ jarnasyn tóleýshilerdi, ÁMSQ aktıvterin saqtaý men qarjylyq turaqtylyqty qamtamasyz etýdi qaıta qaraýdy qarastyratyn Zań qabyldanǵan bolatyn.

ÁMSQ engizýde qoǵam sanasyn daıyndaý men qalyptastyrý maqsatynda halyq, jumys berýshiler, medısınalyq jumysshylar arasynda keńinen aqparattyq-túsindirý jumystary jalǵasýda.

6 baǵyt – Densaýlyq saqtaý salasyndaǵy adamı resýrstardy basqarýdyń tıimdiligin arttyrý.

Halyqtyń dárigerlermen qamtamasyz etilýi – EÁDU elderine qaraǵanda joǵary, al medbıkelermen qamtamasyz etilý – kerisinshe tómen.

Sonymen birge, negizgi túıitkildi máselelerdiń biri – kadrmen qamtamasyz etý bolyp tabylady, ásirese, aýyldy jerlerde kadrlyq daıyndaýdyń sapasy kóńil kónshitpeıdi.

Osyǵan oraı, biz shetelderdiń joǵary oqý oryndarymen strategıalyq áriptestik ornata otyryp, medısınalyq bilimdi jańǵyrtý jumystaryn júrgizip kelemiz.

Medısınalyq joǵary oqý oryndarynyń strategıalyq sheteldik seriktesteri anyqtaldy, 5 jylǵa damýdyń strategıalyq josparyn ázirleý boıynsha jumystar júrgizildi.

Qoldanbaly bakalavrıattyń fın modeliniń negizinde medbıkelik bilimdi jańǵyrtý boıynsha jumystar jalǵasyn tabýda. Qazirgi tańda alty pılotty kolejde 320 adam dáris alýda.

 7 baǵyt. Memlekettik-jeke menshik áriptestik, ınovasıalar men qazirgi zamanǵy aqparattyq-kommýnıkasıalyq tehnologıalardyń negizinde densaýlyq saqtaý ınfraqurylymyn odan ári damytýdy qamtamasyz etý.

Densaýlyq saqtaý mekemeleriniń jelisin damytýdy, medısınalyq tehnıkany paıdalanýdyń tıimdiligin arttyrýdy, qazirgi zamanǵy aqparattyq-kommýnıkasıalyq tehnologıalardyń ári qaraı damýyn qamtamasyz etýdi qarastyrady.

Densaýlyq saqtaý salasynda 63 MJMÁ jobalaryn ázirlenýde, onyń ishinde 2 respýblıkalyq konsesıalyq jobasy, 61 jergilikti jobasy.

Qazirgi tańda  jalpy somasy 12 mlrd teńge bolatyn 11 jergilikti joba boıynsha MJMÁ kelisim – sharty jasaldy(onyń ishinde 2017 jyly 10 mlrd teńge somasynda MJMÁ 10 joba boıynsha)  onyń ishinde: Pavlodar oblysynda 4 joba, Aqtóbe oblysynda - 3, Qostanaıda - 1, Aqmolada - 1, Qyzylorda oblysynda - 1, Ońtústik qazaqstan oblysynda - 1.

Joǵaryda atalǵan MJMÁ kelisim-sharttar 5 jyldan 30 jylǵa deıingi merzimde jasalǵan.

10 jergilikti Densaýlyq saqtaý nysany boıynsha senimdi basqarý sharty jasaldy, onyń ishinde Jambyl oblysynda – 8. Aqtóbede – 1, Almaty – 1.

2016-2020 jyldarǵa arnalǵan qoldanystaǵy jekeshelendirýdiń keshendi josparynyń sheńberinde 7 oblystyq salaýatty ómir saltyn qalyptastyrý ortalyǵy jekeshelendirildi.  

Aǵymdaǵy jyly elektrondy densaýlyq qujatyn engizý boıynsha joba jalǵasyn tabady. Bul adam ómiriniń sońyna deıingi densaýlyǵy jaıynda málimettiń tirkelýine múmkindik beredi.

Elektrondy densaýlyq qujaty biryńǵaı biriktirilgen platformaǵa ornalastyrylady. Bul pılotty qoldanýdy iske asyrý 2017 jyldyń aıaǵyna deıin josparlanýda.

Sondaı-aq, aǵymdaǵy jyldyń sońyna deıin medısınalyq mekemeler aqparattyq júıemen 50%-ǵa, 2018 jyldyń aıaǵyna deıin 100%-ǵa qamtamasyz etiletin bolady. Bul 2019 jyldyń 1 qańtarynan bastap medısınalyq mekemelerdiń qaǵazsyz jumys formatyna kóshýine múmkindik beredi.

Qabyldanǵan sharalar memleket basshysy qoıǵan mindetti júzege asyrýǵa múmkindik beredi. Qazaqstan 2050 jylǵa deıin álemdegi damyǵan 30 eldiń qataryna enýi jáne adamnyń ómir súrý uzaqtyǵy 80 jasqa deıin artylýy tıis. Elbasynyń úkimet aldyna qoıyp otyrǵan negizgi tapsyrmalarynyń biri – osy.