Astanadaǵy Qyzylorda oblysynyń mádenıeti men óner kúnderi

/uploads/thumbnail/20170809161629339_small.jpg

Ortalyq komýnıkasıalar qyzmetinde EKSPO-2017 halyqaralyq kórmesi aıasynda Astanadaǵy Qyzylorda oblysy kúnderine arnalǵan baspasóz-konferensıasy ótti. Konferensıaǵa oblys ákiminiń orynbasary Rýslan Rústemov pen jaýapty basqarma basshylary qatysyp, aımaqtyń áleýmettik-ekonomıkalyq damýy men mádenıet kúnderine arnalǵan sharalar jaıly baıandady dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi.

«2012 jyly Qyzylorda oblysy áleýmettik ekonomıkalyq damýy jóninen elimiz boıynsha 16 orynda bolsa, 2013 jyldyń qorytyndysymen alǵashqy bestiktiń qatarynan kórindi. Aımaqtyń áleýmettik-ekonomıkalyq damýy qarqyndy. Ásirese, qurylys, óńdeý ónerkásibi jáne ınvestısıa tartý salalarynda turaqty ósim bar. Qurylys, onyń ishinde baspana salý boıynsha 306,9 myń sharshy metr turǵyn úı iske qosyldy, bul ótken jyldyń tıisti kezeńimen salystyrǵanda 138%-ǵa artyq. Turǵyn úı qurylysynyń kólemi boıynsha biz búginde Astana, Almaty qalalary jáne Mańǵystaý oblysymen qosqanda úzdik tórt kóshbasshy quramyndamyz. Memleket qarajatynyń esebinen aǵymdaǵy jyldyń basynan beri 980 páterlik 19 turǵyn úı paıdalanýǵa berildi. Jyl sońyna deıin 1809 páterlik 41 kóppáterli úı, onyń 11-i halyqtyń álsiz qorǵalǵan toptary úshin (ıaǵnı, jalgerlik turǵyn úı) paıdalanýǵa berýdi josparlap otyrmyz. Ózderińiz biletindeı, biz Qyzylorda qalasynyń sol jaǵalaý bóligin ıgerýge barynsha kirisip ketti. Buǵan bizdi turǵyndar sanynyń jáne ýrbanızasıa deńgeıiniń ósýi jetelep otyr. Qazirdiń ózinde alǵashqy bolyp 18 kópqabatty úılerden turatyn shaǵyn aýdan, balabaqsha, jastarǵa qyzmet kórsetý ortalyǵy, «Bolashaq» ýnıversıtetiniń stýdentter qalashyǵy jáne basqa da áleýmettik-mádenı nysandar qurylysy bastaldy» dep málimdedi oblys ákiminiń orynbasary Rýslan Rústemov.

«EKSPO-2017» halyqaralyq mamandandyrylǵan kórmesi aıasynda Qyzylorda oblysynyń Astana qalasyndaǵy mádenıet kúnderi 10-15 tamyz aralyǵynda ótedi. Oǵan oblystan 270-ke jýyq ónerpaz qatysady. Mádenıet kúnderi 10 tamyzda saǵat 19.00-de M. Gorkıı atyndaǵy Memlekettik akademıalyq orys drama teatrynda oblystyq Nartaı Bekejanov atyndaǵy drama teatr ujymynyń sahnalaýymen Iran Ǵaıyptyń «Qorqyt» spektaklimen ashylady. Spektáklge shyǵarma avtory Iran Ǵaıyp qatysady» dep baıandady oblys ákiminiń orynbasary Rýslan Rústemov.

Mádenı sharalar. 10-20 tamyz kúnderi Qazanat ıpodromynyń aýmaǵyndaǵy etnoaýylda «Syr shejiresi» atty qolóner sheberleriniń jáne oblystyń tarıhy men mádenıetine arnalǵan kórme jumys jasaıdy. Etnografıalyq kórmede oblystyq tarıhı-ólketaný mýzeıi usynǵan aımaqtyń mádenı murasy men tarıhy damýyn pash etetin eksponattar el nazaryna usynylady.   Etonoaýylda aımaq qolónershileri «Shyǵys bazary» jármeńkesine qatysyp, óz taýarlaryn satady. Kórmege respýblıkaǵa belgili 25 qolóner sheberi qatysady. Olar árbir qonaqqa   zergerlik áshekeı buıymdary men kıiz úıdiń baý-shýlaryn jasap, kıiz basý, súıek óńdeý,  toqyma toqýdan sheberlik klastaryn kórsetedi. 13 tamyzda «Syr súleıin surasań» atty jyrshy-termeshilerdiń, Turmaǵambet orkestri men Aqmeshit ansambliniń konserti ótedi. Qyzylordalyq ónerpazdardyń kishkentaı astanalyqtarǵa da arnalǵan tartýy bar. 11 tamyzda  oblystyq fılarmonıa janyndaǵy «Ádemi» balalar mýzykalyq teatr stýdıasy  kishkentaı kórermender úshin «Mazasyz tıin» qoıylymyn sahnalaıdy.  Mádenıet jáne óner kúnderi 14 tamyzda «Syrdarıa-Jyrdarıa» atty Syr eliniń óner juldyzdarynyń gala konsertimen qorytyndylanady.

Sporttyq sharalar. 12 tamyzda Syr eliniń sportshylary ulttyq sport túrlerinen jarysady. Aýdaryspaq, teńge ilý, qyz qýý, jamby atý, qazaq kúresi, toǵyzqumalaq, asyq atý sekildi ulttyq oıyndar oınalady. Qazaqy qumaı tazylardyń kórsetilimi ótedi.

Aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń jármeńkesi. 12-13 tamyz kúnderi elimizdiń bas shaharynda Qyzylorda oblysynyń aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń jármeńkesi ótedi. Bul jármeńkede 60 mln. teńge shamasyndaǵy 260 tonnaǵa jýyq aýylsharýashylyq ónimderi satylady. Osyǵan deıin Astanada eki ret Aqmola, Batys Qazaqstan, Atyraý oblystarymen birigip, óńiraralyq aýyl sharýashylyǵy jármeńkeleri ótkizilgen bolatyn. Bul joly syrboıylyqtar Almaty oblysymen birigip Elordadaǵy «Qazaqstan» sport kesheniniń avtoturaǵynda jármeńke uıymdastyrýda. Jármeńkede Qyzylorda qalasy men oblystyń 7 aýdanyndaǵy 30 sharýashylyq 15 avtokólikpen 40-tan asa ónim túrleri elordalyqtarǵa tómen baǵamen usynylady. Onyń ishinde kúrish – 60 tonna, jylqy eti – 3 tonna, taýyq eti – 1 tonna, sút ónimderi – 4 tonna, qymyz jáne shubat 1 tonna, balyq - 15 tonna, qıar men qyzanaq – 20 tonna, kartop – 35 tonna, sábiz – 8 tonna, qyryqqabat - 10 tonna, as tuzy – 5 tonna, qaýyn – 40 tonna, qarbyz – 50 tonna t.b. ónimder.

Óńirdiń ındýstrıalyq damýy. Atqarylǵan jumystar nátıjesinde sońǵy 3 jylda óńdeý ónerkásibi turaqty ósimdi kórsetip otyr.  Óńdeý sektoryndaǵy óndiris kólemi jyl basynan beri 9,4%-ǵa, ótken 2013 jylmen salystyrǵanda 1,5 esege (151,2%) artqan. Indýstrıalandyrý baǵdarlamasynyń ekinshi besjyldyǵy aıasynda quny 610 mlrd.teńgeni quraıtyn, iske qosylǵanda 6,2 myń adamdy jumyspen qamtıtyn 24 joba júzege asyrylýda. Baǵdarlamanyń birinshi besjyldyǵy aıasynda 17 joba iske qosylǵan bolsa, ekinshi besjyldyq aıasynda iske asyrylatyn 24 jobadan búgingi kúni 3 joba iske qosyldy. 2017 jyldyń 6 aıynda barlyq iske qosylǵan jobalar arqyly 8,7 mlrd.teńgeniń ónimi óndirilip, óńdeý ónerkásibinde óndirilgen ónim kóleminiń 11% qurady. Atap ótý qajet, ındýstrıaldyq jobalar buryn 8 elge ónimderin eksportqa shyǵarsa, 2017 jyldan bastap 10 elge ónimderin eksportqa shyǵara bastady. 2017 jyldyń 6 aıynda eksport kólemi byltyrǵy jyldyń uqsas kezeńimen salystyrǵanda 56%-ǵa artty.

Qatysty Maqalalar