Álemdik deńgeıde kúshterdi birktirý maqsatynda Elbasy BUU Bas assambleıasynyń 66-sessıasynda «Jasyl kópir» bastamasyn kótergeni esimizde. Onyń basty mısıasy jasyl damýdy basqarý, xalyqaralyq yqpaldastyq, texnologıa almasýǵa kómektesý tetikterin jasaqtaý jáne qarjylyq qoldaý jasaý. Sondaı-aq Elbasy Birikken Ulttar Uıymy Bas Assambleıasynyń 70-sessıasyndaǵy jalpy debattarda sóılegen sózinde Astanada BUU bastamasymen «jasyl» tehnologıalar men ınvestısıalyq jobalardy damytý boıynsha Halyqaralyq ortalyq ashýdy usynǵan bolatyn.
2018 jylǵy 17 mamyrda Global Challenges Summit XI Astana Ekonomıkalyq Forýmy alańynda QR Premer-Mınıstri B. Saǵyntaev, QR Energetıka mınıstri Q. Bozymbaev, Qazaqstannyń ekologıalyq uıymdary qaýymdastyǵy prezıdıýmynyń tóraıymy Á. Nazarbaeva, Jasyl ósim jahandyq ınstıtýtynyń tóraǵasy Pan Gı Mýn jáne taǵy basqalardyń qatysýymen «Jasyl ekonomıka: turaqty damýdyń jańa modeli» paneldik otyrysy ótti.
Otyrys barysynda Memleket basshysy N.Á. Nazarbaevtyń bastamashylyǵymen qurylǵan Halyqaralyq jasyl tehnologıalar jáne ınvestısıalyq jobalar ortalyǵy iske qosyldy jáne onyń qyzmeti tanystyryldy. Ortalyq EKSPO-2017 murasynyń ıdeologıalyq jalǵasy bolady.
Ortalyqtyń negizgi fýnksıasy – «jasyl» mádenıetti qalyptastyrý jáne aldymen Qazaqstanda sodan soń Ortalyq-Azıa óńiri elderinde jasyl tehnologıalardy damytý arqyly ekologıalyq problemalardy sheshý. Ortalyq energetıkalyq sektordy transformasıalaý, «jasyl» bızneske kóshý, transfert jáne jasyl tehnologıalar men úzdik tájirıbelerdi beıimdeý mindetterin atqarýǵa arnalǵan.
«Jasyl ekonomıkaǵa» kóshý tujyrymdamasyn iske asyrý jyldarynda resýrstardy únemdeıtin, taza tehnologıalardy paıdalaný qalalarda ortalyqtandyrylǵan sýmen jabdyqtaýǵa qoljetimdilikti 94 paıyzǵa jáne aýyldyq jerlerde 57 paıyzǵa jaqsartýǵa múmkindik beredi; aýyl sharýashylyǵyndaǵy eńbek ónimdiligi eki ese ósedi; qazirgi zamanǵa laıyqty energıa únemdeý júıesiniń negizi qurylady; aǵymdaǵy jyldyń sońyna qaraı jańartylatyn energıa kózderiniń qýaty shamamen 460 MVt bolady dep kútilýde; qoldanystaǵy kómir elektr stansıalarynda zamanaýı kúldi óńdeý qurylǵylaryn engizý jumystary jalǵasady; qaldyqtardy óńdeý jáne qaıta óńdeý 31 paıyzǵa jetti.
EYDU-men yntymaqtastyq – Qazaqstan úshin strategıalyq basymdyqtarynyń biri. Halyqaralyq sharttarǵa jáne quqyqtyq quraldarǵa qosylý Qazaqstanǵa belgili mindettemeler júkteıdi. Osy maqsatta ekologıalyq zańnamany jetildirý boıynsha jumys bastaldy. Ol EYDU-ǵa múshe memleketter qaǵıdattarynyń negizinde jasalatyn bolady: qorshaǵan ortaǵa áserdi baǵalaýdyń qoldanystaǵy júıesi qaıta qarastyralatyn bolady, úzdik qoljetimdi tehnologıalardy paıdalaný negizinde emısıalardy tómendetýge tabıǵat paıdalanýshylardy yntalandyrý boıynsha mehanızmderdi engizý, shyǵaryndylardy normalaý qaǵıdattary jetildiriledi.
Parıj kelisimi sheńberinde qoıylǵan maqsattarǵa qol jetkizý parnıktik gazdardyń shyǵaryndylarynyń kólemin azaıtýmen qatar jańartylatyn energıa kózderin damytýdy kózdeıdi. Osy maqsatta qazaqstandyq zańnamaǵa jáne JEK-ti damytý úshin ony jetildirý múmkindikterine taldaý jasaldy, Qazaqstannyń Kún resýrstary atlasy ázirlendi jáne paıdalanýǵa berildi.
2018 jylǵy 23 mamyrda JEK-ti salý boıynsha jobalardy irikteýdiń birinshi aýksıondyq saýdasy ótedi. Aýksıondardyń eki sesıasy ishinde (kóktemdegi jáne kúzdegi) qýaty 1 GVt JEK usynylatyn bolady. Aýksıonnyń jeńimpazdary JEK-tiń biryńǵaı satyp alýshysy – qarjy-esep aıyrysý ortalyǵymen elektr energıasyn satyp alýǵa 15-jyldyq kepildi off-teık kelisimshartqa qol qoıý múmkindigine ıe bolady.
Qazaqstan halyqaralyq qarjy ınstıtýttarymen yntymaqtastyqqa úlken mán beretindigin erekshe atap ótken mańyzdy. Dúnıejúzilik bankpen, Eýropa qaıta qurý jáne damý bankimen, Azıa Damý bankimen jumys júrgizilýde. Búgin qol qoıý josparlanǵan «Qyzylorda oblysynda qýaty 50 MVt Baıqońyr kún elektr stansıasyn salý» jobasyn qoldaý jáne yntymaqtastyq týraly kelisimge jáne QR Energetıka mınıstrligi, Astana qalasynyń ákimdigi, «Shell Kazahstan B.V.» kompanıasy jáne «Nazarbaev zıatkerlik mektepteri» DBU arasyndaǵy memorandým taraptardyń jasyl ekonomıkany damytýǵa ustanymdaryn kórsetedi.
Pikir qaldyrý