Májilistiń sońǵy plenarlyq otyrysynda QHKP fraksıasy atynan Úkimet basshysy B.Saǵyntaev pen Ulttyq bank tóraǵasy D.Aqyshevtiń atyna depýtattyq saýal joldaǵan Aıqyn Qońyrov teńgeniń qunsyzdaný qasiretin jeńildetý boıynsha erekshe usynys jasady.
Onda bylaı delingen: «Ulttyq valútamyz - teńgeniń qunsyzdanýyna Úkimet pen Ulttyq banktyń aıtatyn jaýaptary belgili. Olardyń aıtatyny, jurttyń bári biletin, AQSH-taǵy dollardyń nyǵaıýy, damýshy rynoktardan kapıtaldyń syrtqa aǵylýy jáne antıreseılik sanksıalar. Osyndaı syrtqy faktorlarǵa silteme jasap, al ózimiz bolyp jatqan jaǵdaılarǵa qol qýsyryp qarap otyra bersek, Ulttyq bank boljap otyrǵan úlken ınflásıa kelgende eki qolymyzdy tóbemizge qoıyp shyǵa kelýden basqa jol qalmaıtyn Biraq bulaı isteýge bolmaıdy, ınflásıanyń soqqysyn azaıtý úshin belsendi jumys isteýimiz kerek. Eń aldymen zeınetaqy jınaqtaý qoryndaǵy salymdarymyz ben ulttyq valútada jınalyp jatqan depozıtterdi qorǵaýdyń jolyn qarastyrǵanymyz jón. Ol úshin teńgeniń qunsyzdaný kýrsyna sáıkes atalmysh salymdardy ındeksasıalaý (qosymshalar esepteý) kerek. Qazaqstan komýnıseriniń oıynsha bul - halyqtyń salymdarynyń saqtalýyna múmkindik beredi jáne memlekettiń valúta rynogyndaǵy alypsatarlyq oıyndarǵa qarsy áreketterin kúsheıtedi. Al jalpy aıtatyn bolsaq, bul bıznes pen turǵyndar arasynda qolaıly da senimdi ahýal týdyryp, turǵyndardyń óz qarajatyn elde saqtaýyna jáne bolashaǵy úshin jumsaýyna yntalandyrady.
Árıne, Úkimet mundaı ındeksasıa jasaý úshin qarajatty qaıdan tabamyz dep shalqasynan túseri daýsyz. Biz onyń jolyn da kórsetip bergimiz keledi.
Bizdiń eldiń valútalyq túsimi negizinen munaı satýdan quralatyny belgili. Endeshe onyń ósiminen túsken qarajatty osy ındeksasıalaý isin qarjylandyrýǵa jumsaý kerek dep sanaımyz. Osydan eki jyl buryn bir barel munaıdyń satý baǵasy 45 dollar edi. Sol kezdegi 1 dollar 340 teńge bolatyn. Sóıtip biz bir barel munaı satqannan 15300 teńge kiris alatynbyz. Qazir bir barel munaı 80 dollarǵa jetti. Demek biz onyń bir barrelin satqannan 30400 teńge túsirýdemiz. Munaı salasy eshqandaı qosymsha shyǵyn shyǵarmaı-aq qazir teńge kýrsynyń ózgerýimen burynǵydan eki ese artyq tabys taýyp otyr. Bizdiń esep boıynsha osy «tabyspen» ǵana olar jylyna 3 trln. teńge artyq aqsha túsirýde. Mine, osy qarajattyń ózi ulttyq valútamyzdyń qunsyzdanýyn ındeksasıalaýǵa artyǵymen jeter edi».
Osylaı, komýnıser qunsyzdanýdyń qorlyǵynan qutylýdyń joly men ony toqtatatyn qarajattyń kózin de atap berdi. Árıne, bul máseleni sheshetin Prezıdent qoı, sol buıryq berse boldy – Úkeń búkeńdeı jóneleri haq. Endi tek Prezıdent sony qoldasyn deńiz...
S.Eleý, sarapshy
