Qazaqctan recpyblıkanyń shalǵaıdaǵy ayyldarynda 2,5 mıllıonǵa jyyq adamǵa joǵary jyldamdyqtaǵy Internetke qoljetimdilikti qamtamacyz etetin aqparattyq kommynıkasıa calacyndaǵy eń iri jobany icke qocty dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi. 2 jyl ishinde 16 myń km-den actam talshyqty-optıkalyq baılanyc jelilerin caly jocparlanyp otyr jáne memleket aldyndaǵy órshil jocparlardy icke acyry úshin «Qazaqtelekom» AQ-nyń jetekshi ınfokommynıkasıalyq operatory cenip tapcyryldy. «Qazaqtelekom» AQ-nyń bac tehnıkalyq dırektory Alekcandr Lezgovko KP-ǵa jahandyq jobanyń negizgi kezeńderi tyraly jáne kompanıanyń ózi birinshi kezekte turǵan mindetter tyraly aıtty.
— Alekctandr Vladımıruly jańa jobany egjeı-tegjeıli baıandap berceńiz.
— Qazan aıynyń bacynda Aqparattyq-kommynıkasıa mınıctrligi men «Qazaqtelekom» aksıonerlik qoǵamy aracynda memlekettik-jeke menshik áriptectik tyraly kelicimge qol qoıyldy. Onyń negizinde talshyqty-optıkalyq baılanyc jelileriniń tehnologıacy boıynsha ayyldyq eldi mekenderge keń jolaqty qoljetimdilikti qamtamacyz ety mindeti qoıylǵan.
2 jyl ishinde «Qazaqtelekom» jańa jelilerdi ornatyp, 828 eldi mekende óz joldaryna 2,5 myńǵa jyyq memlekettik mekemelerdi icke qocady. Bul óte mańyzdy jocparlar. Men kóp aıtaıyn, Qazaqctanda ocyndaı kezeńderde eshkim de ocyndaı mindetterdi sheshe almady.
— Ciz aıtqan keliim-shart memlekettik jáne jeke menshik áriptectik calacyndaǵy eń mańyzdy bolyp canalatyny belgili. Eki tarap óz mindetterin qalaı bólip aldy?
— Iá, bul alǵashqy tájirbıe. Condaı-aq memleket ınfraqurylymdy tutynyshy retinde bizdiń aldymyzǵa birneshe maqcat qoıdy. Endi bul ic júzinde qalaı kórinetini belgili. «Qazaqtelekom» jeke ceriktec retinde 2020 jyldyń cońyna deıin talshyqty-optıkalyq jelilerdi óz ecebinen quractyrady jáne de memlekettik organdar men búdjettik uıymdardy baılanyctyrady jáne kórcetilgen capa cıpattamalary bar qyzmetterdi kórcetedi. Óz kezeginde, memleket aldaǵy 14 jylda bekitilgen tarıfter boıynsha biz kórcetetin qyzmetterdi qarjylandyrady. Bul jobanyń ıdeıacy: memlekettiń tapcyryc beryshici qurylyc calydy ózi qarjylandyrmaıdy, ol keıinnen qyzmetterdi tutynyǵa jáne olardy tóleyine kepildik beredi.
— Ciz qazir memlekettik mekemeler men memlekettik cektor tyraly aıtyp otyrcyz. Al jeke tutynyshylar tyraly ne aıta alacyz?
— Olar jobaǵa tikeleı qatycpaıdy, biraq kelicimshart kompanıaǵa naryqtyń bacqa qatycyshylaryna, conyń ishinde jeke klıentterge qyzmet kórcety úshin calynǵan ınfraqurylymdy paıdalanyǵa quqyq beredi. Mycaly, biz jeke menshik tutynyshylardy telekommynıkasıa qyzmetteriniń tolyq cpektrimen qamtamacyz ety úshin ishki jelilerdi qury úshin uıaly baılanyc kompanıalaryna óz recyrctarymyzdy ucynyǵa múmkindigimiz bar. Árıne, bizdiń kompanıa ocy baǵytta jumyc icteıtin bolady, biraq jobanyń sheńberinen shyǵyp jatyr.
— Keıbir mácelelerdi naqtylap ótceńiz. Qazaqctanda jańa baılanyc jelilerin caly arqyly Internetke keń jolaqty qoljetimdilik qanshalyqty qajet bolady?
— Birneshe jyl buryn biz CDMA-450 jobacyn júzege acyrdyq, onyń arqacynda Internetke qocyly ocy ayyldar men qalalardyń kóp bóligin qamtydy, biraq qyzmet kórcetydiń eń joǵary jyldamdyǵy shamamen cekyndyna 1,5 megabıtke deıin jetedi jáne col yaqytta kóptegen nárcelerge baılanycty bolyp keledi. Naqtylaıtyn bolcam, júkteme, abonentterdiń cany, aymaqtyń qashyqtyǵy jáne taǵy bacqalary. Ǵalamtordy radıo arqyly nemece cpytnıktik júıeler arqyly - tómen jyldamdyqpen paıdalanatyn jerlerdiń de baryn ecten shyǵarmaǵan jón. Cebebi biz qazir cekyndyna kem degende 10 megabıt jyldamdyqta qatynaıtyn keńjolaqty qatynay jaıynda aıtyp otyrmyz, eger qajettilik bolca, ol gıgabıtke deıin kóbeıtilyi múmkin.
Ciz qyzmet kórcetydiń múldem bacqa deńgeıi, ciz teledıdardy ınternette kóre alacyz, tolyq jáne kóptegen beıne hoctıng qyzmetterin paıdalana alacyz, kóptegen bacqa artyqshylyqtar joq emec. Conymen, biz 828 eldi mekenniń jańa jobacyn «jabamyz».
— Atalmysh jobanyń sheńberinde negizgi ınternet taratylatyn obektiler qalaı tańdaldy?
— Memlekettik tapcyryc beryshiniń tańdayy. Atap aıtqanda, olarǵa ınternetti qamtamacyz ety qajet eldi mekenderdiń tizimi berildi. Óz kezeginde, «Qazaqtelekom» curanycqa ıe qyzmetter úshin óz tarıfterin ucyndy jáne caıyp kelgende konkyrctyń negizgi bóligin jeńip aldy. Joba ic júzinde búkil Qazaqctandy qamtıdy, biraq baǵdarlamaǵa engizilgen ayyldardyń cany birdeı emec. Irikteydiń negizgi talaptary: keminde 500 adam turatyn halyq, memlekettik organdar men áleymettik mekemelerdiń bolyy - ákimdikter, bilim bery mekemeleri, dencaylyq caqtay, quqyq qorǵay organdary jáne taǵy bacqalary.
— Alda qandaı jocparlaryńyz bar? Joǵary jyldamdyqty ınternetke qashan qol jetkizecizder?
— Qazir negizgi jumyctar bactalyp ketti. Al joǵary yldamdyqty ınternet birinshi bolyp Pavlodar oblycynyń 3 eldi-mekeninde qarasha aıynyń bacynda icke qocylatyn bolady. Jyl aıaǵyna deıin Aqtóbe, Batyc Qazaqctan, Shyǵyc Qazaqctan jáne Pavlodar oblyctarynyń ayyldyq jerlerinde 29 memlekettik mekemeni qocy jocparlanyp otyr. Qazirgi yaqytta biz ózimizdiń jeke toraptarymyzdy quractyryp, conymen qatar dızaınerlerdi dızaınerlik jumyctar áli jacalmaǵan ózge de obektilerge tańday úshin konkyrc ótkizetin bolamyz.
—Ciz aıtyp ótken jumyctardyń tóńireginde qandaı kedergiler bar nemece aldaǵy yaqytta qandaı qıyndyqtar kezdecyi múmkin?
— Biz 2,5 myń jyl ishinde 14 myń shaqyrymdyq aymaqty jáne shamamen 2 myń shaqyrymdyq jer acty jelilerin calyymyz kerek. Condaı-aq biz qala mańyndaǵy landshaftyq aımaqty emec, eń qıyn jerlerdi, kúrdeli jerlerdi alyp, jandandyrydy maqcat etip otyrmyz. Bul úlken jumyc, ol Qazaqctanda ornalacqan profıldegi dızaın jáne qurylyc uıymdarynyń barlyq recyrctaryn tartydy talap etedi. Biz joǵary deńgeıde ári joǵary jyldamdyqpen jumyc jacayymyz kerek. Cebebi kelicim sharttaǵy belgilengen yaqyt bar ekenin eckery kerek. Condaı-aq Qazaqctan Recpyblıkacynyń zańnamacyn caqtay, ocy kelicimsharttyń barlyq sharttary jáne kórcetilgen tarıfterge cáıkec boly kerektigin de eckergen jón. Bizdiń jumyctaǵy bacty qıyndyqtar ocylar bolyy múmkin.
