Ár adam óziniń qansha jyl ómir súretinin bilmeıdi. Alda ne kútip turǵany da beımálim. Ár adamnyń bir aıtary bary – anyq. Otyzǵa kelip orda buzbasam da, ońdy-solymdy biraz tanyp, aq-qarany bir kisideı ajyra alatyn jasqa keldim. Eger maǵan on jyl buryn bireý densaýlyǵyńdy kút dep aıtsa, dál qazirgideı «kishigirim» qıyndyqtar bolmas edi. Eger bireý on jyl buryn maǵan kitaptar oqyp al, "óıt-búıt" dep azyn-aýlaq keńesterimen bólisse, birin eskermesem de, birin eskeretinim, ol endi anyq.

   Endeshe, "búginde izimnen kele jatqan sińlilerime paıdasy  tıer" dep, ózim bastan ótkizgen, tájirıbeden ótken, oıymda júrgen keńesterimmen bólisýdi jón sanadym...

1. Densaýlyǵyńdy kút. Ásirese, tisińdi. Denińniń saý bolǵany - ózińnen ózge eshkimge kerek emes.
2. Kóz kórip, qolǵa ilinip, tis batqandy jeı berme. Talǵap, tańdap je. Denińniń saýlyǵy tikeleı ne jeıtinińe baılanysty.
3. Bilim al. İzden. Talma. Qaı zamanda da tek bilimdi ozady.
4. Maýbas bolma. Uıyqtaıtyn jasta emessiń. Uıqyǵa ýaqyt tabylar, biraq ýaqyt seni kútpeıdi.
5. Til úıren. Ol bilim kóp nársege esik ashady.
6. Ózińdi, múmkindigińdi túrli salada baıqap kór. Ózińdi tabýǵa, ishki «menińdi» qanaǵattandyrýǵa tyrys. Bálkim, amalsyzdan ustaz bolyp júrgen keremet sáýletker shyǵarsyń?
7. Keń bol. Jaqsylyq ta, jamandyq ta qaıtady. Keıde tipti eselenip...
8. "Jaqsy jar násip et" dep, jaqsy jar bolýǵa nıettenip júr. Laıyqty jigit kezdesip, usynys jasap jatsa, bas tartpa. Erte turmys qurý - qyz bala úshin qaı turǵydan da jaqsy!
9. Sportpen shuǵyldan. Tym quryǵanda, kúnde tańerteń 10-15 mınýt jattyǵý jasaýdy ádetke aınaldyr.
10.  Dindi tikeleı ómirińe aralastyr. Qulshylyǵyńdy túzeseń, tirshiligiń túzeleri haq!
11. Tek jumyrtqa qýyra bilý – tym az. Qashan, qandaı adamǵa turmysqa shyqsań da, ol jannyń tamaq jeıtini – aıdan anyq. Daıyndaı biletin taǵamdardyń tizimin kóbeıt.
12. Jan-jaqty bol. As bólmesindegi dastarqannyń bir shetinde kompúteriń qosylyp, bir shetinde qamyryń jaıylyp, oryndyǵyńda toqymań turatyn kelinshek bolýyń kerek... Áıel qyryq jandy degen sol.
13. Kókeıińde júrgen kitaptardy oqyp al. Keıin ýaqytyń bolmaıdy. Jeke kitaphanańdy toltyra ber... Túbi kerek bolady.
14. Áke-sheshe, baýyrlardy jıi izde, jıi kezdes. «Bir týmaq bar, bir júrmek joq». Keıin ólerdeı saǵynatyn bolasyń... tipti qarapaıym otbasylyq keshki asty da... Jalǵanda seni bar kúıińde týǵanyńnan artyq eshkim jaqsy kórmeıdi. Qalǵanynyń bári túbi «satyp» ketedi.
15. Kóshten qalma. Tehnıkanyń qaı túri bolsyn úırenýge, ıgerýge tyrys.
16. Arzan kóp zattan kóri, sapaly bir zat alýdy úıren. Kórseqyzar bolma.
17. Aqshańdy únemdep, jınap úıren. Qaı zamanda da kerek ádet.
18. Ár jyly týǵan eldiń kórikti bir jerine barýdy maqsat qoı. Shetelge keıin joldasyńmen barasyń.
19. Óz-ózińe kútim jasaýdy búginnen, dál qazirden basta. Erteńge qaldyra berme. Erteń búginnen soń keshege aınalady. Demek, oralmaıdy... Jyl saıyn qartaıyp bara jatqanyń - aqıqat.
20. Osy jazylǵandarǵa atústi qaramaı, bárin bolmasa da, biren-saranyn jadyńda saqtap al. Sonda "nege osyny der kezinde maǵan eshkim aıtpaǵan" degen kishigirim ókinishte bolmaısyń. Sondyqtan, bárine búginnen talpyn...

Maqpal Sembaı