Qazaqstan prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev jalaqysy tómen qyzmetkerlerdiń aılyǵyn 1 shildeden emes, 1 maýsymnan bastap kóterý týraly tapsyrma berdi.

«Úkimetke búdjet salasyndaǵy jalaqysy tómen qyzmetshilerdiń jalaqysyn kóterýdi 1 shildeden emes, 1 maýsymnan bastaý týraly tapsyrma berdim», - dep jazdy Toqaev.  

Onyń aıtýynsha, bul sheshim bir mıllıonnan astam azamattyq jáne memlekettik qyzmetshiniń jaǵdaıynyń jaqsarýyna tikeleı áser etedi.

Eske sala ketsek, aqpan aıynda Nursultan Nazarbaev búdjet salasy qyzmetkerleriniń jalaqysyn 2019 jyldyń 1 shildesinen bastap 30 prosentke kóbeıtýdi tapsyrǵan bolatyn.

Al 2018 jyldyń ekinshi toqsanyndaǵy derekterge júginetin bolsaq, eldegi buqaranyń kirisi 9,3 paıyzǵa artqan.  Byltyr dál osy ýaqytta bul kórsetkish 113,7 myń teńge bolsa, qazir 121,7  myń teńgege ósipti. Biraq osy kiristiń 6 paıyzyn ınflásıa jep qoıyp otyr.

Ras, bizde zeınetkerlerge, memlekettik qyzmetkerlerge,  turmysy tómen otbasylardyń alatyn járdemaqysyna jyl saıyn memleket tarapynan qajetti ústemaqy qosylyp otyrady. Biraq ústemaqy qosylǵan saıyn qymbatshylyq ta halyqty qysa túsedi. Máselen, arqyly keltirilgen derekterge júginsek,  2015 jyly halyqtyń kiris kózi respýblıka halqynyń árqaısysyna shaqqanda 76,575 teńgeni quraǵan. 2016 jyly bul kórsetkish 99,3 myń teńgege ósse,  2017 jyly 113,7 myń teńge bolǵan. Degenmen jyl saıyn kirisi ósip otyrsa da, áleýmettiń áleýeti aıtarlyqtaı joǵary emes.

Sala mamandarynyń paıymdaýynsha, naq qazirgi qalyptasyp otyrǵan ekonomıkalyq jaǵdaıda halyqqa mardymsyz ústemaqy qosylyp otyr.

«Mysaly, bizdegi ortasha jalaqy kólemi 120 myń teńgeniń aınalasynda.  Al endi qazir bir aıǵa eń az degende azyq-túlik satyp alýǵa 60-70 myń teńge ketedi. Qala halqynyń tóleıtin komýnaldyq qyzmetaqysy bar. Aýyl halqynyń jem-shóbinen bastap otyn-sýyna deıin qymbattaǵan. Aldaǵy ýaqytta da qymbatshylyqtyń óspeıtinine qatysty eshbir ınstansıa kepildik bere almaıdy. Biz qazir áleýmettik az qamtylǵan toptarǵa úlken salmaq túsirip otyrmyz.. Sońǵy bes jylda halyqtyń aqshany tamaqtan únemdeýi kóp nárseni ańǵartady»,-dedi ekonomıs-sarapshy Dáýren Aryn.

Sarapshy Dáýren Arynnyń aıtýynsha, úkimet keler eki jylda saýatty sheshimder qabyldaýy tıis. Ásirese eldegi ortasha jalaqy men eń tómengi kún kóris deńgeıine qatysty naqty sheshimder qabyldaıtyn kezeń jetti. Ol úshin maman aıtyp otyrǵandaı halyqtyń azyq-túlik tutynatyn sebetinen bastap, ortasha jalaqy kólemi, kún kóris deńgeıi qaıta suryptalýy qajet.

«Damyǵan eldermen bizdiń ortasha jalaqy mólsherin salystyrýdyń ózi yńǵaısyz. Biraq biz órkenıetke umtylǵan el bolǵandyqtan olardyń jaqsy jaǵyn alyp qalýǵa tyrysýymyz kerek. Birqatar damyǵan elderde ortasha jalaqy mólsheri 4500 dollardy quraıdy. Mundaı jalaqy alatyn bolsa, halyqtyń jaǵdaıy sózsiz túzeler edi. Sondyqtan bizge bolashaqta jumyspen qamtýda durys baǵytty ustaný qajet. Mysaly,  Koreıa halqy jumyspen qamtý kezinde óndiristi ujymmen basqarý tásilin jaqsy meńgergen. Olar halyqtyń pikirimen sanasa biledi. Kóptegen elder  ózderiniń tabıǵı baılyǵyn adam resýrsyn damytý úshin paıdalanady.  Birinshi kezekte adam kapıtalyn damytýdy qolǵa alǵan memleketter qazir utylmaıdy. Sondyqtan bizge de osy baǵytty ustaný kerek»,- deıdi Dáýren Aryn.

Ekonomıs mamandardyń baıyptaýynsha,:

A)  Inflásıa jep qoıǵan halyqtyń aqshasy qaıtýy úshin ortasha jalaqy kólemin ósirý kerek. Bul ásirese memlekettik qyzmette júrgen áleýmettik qyzmetkerlerge qatysty aıtylyp otyrǵan usynys.

Á) Úkimet monopolıserge shekteý qoıa bilýi kerek. Tarıf baǵasyn qoldan kóterýge, gaz, janar-jaǵarmaı baǵasyn orynsyz qymbattatýǵa jol berilmeýi qajet.

V) Halyq eń kóp tutynatyn ónimder arzan bolýy úshin memleketik arzan dúkender jelisi ashylsa jón bolady. Ol dúkenderge ónimder zaýyttan shyqqan óz baǵasymen jetkizilip otyrsa anaǵurlym arzan bolady.

«Mine, Úkimet ósirgen jalaqyny ınflásıa jep qoımaýy úshin aldymen osy ispetti sharalardy oryndaýǵa mán berý kerek» deıdi mamandar.

Qarlyǵash Zaryqqanqyzy