Oraza dese, eshqashan aýyz bekitip kórmegen adam bir aı ashtyqta júrýdi oılaǵannan-aq saly sýǵa ketip, «ustaı almaımyn, qıyn ǵoı, qalaı ustaımyn» degen oı týyndaýy múmkin. Dinde zorlyq joq. Alla adamǵa kótere almaıtyn synaq bermeıdi. Buǵan dinı turǵyda emes, ómirlik qajettilik dep qarap, ǵylymı turǵyda dálelge súıenip, kaıdzen ádisimen baılanystyra otyra daıyndalyp kórseńiz, bálkim, kózqarasyńyz ózgerer.

«Kaıdzen» ádisi Japonıada paıda bolǵan. Ol «kaı» – ózgeris jáne «dzen» – danalyq degen eki sózden quralǵan. Ádistiń avtory - Masaakı Imaı. Onyń oıynsha kaıdzen ádisiniń kásipte de,  jeke ómirde de paıdasy mol. 

Qamshy.kz aqparat agenttigi Almatydaǵy kaizen ortalyǵynyń jumysy jaıly kóp serıaly maqalalar berýdi qolǵa aldy. Atalmysh ortalyqtyń basty mısıasy – kaıdzen túsiniginiń keńirek taralyp, qoldanysqa enýine septik etý.

Oraza men kaıdzenniń baılanysy qandaı deıtin shyǵarsyz? Iaǵnı birden otyz kún orazany ustaı alatynyńyzǵa senimsiz bolsańyz, tómendegi ádisterdi paıdalanyp, orazaǵa kaıdzen ádisimen birtindep daıyndalyńyz.

1. Beımezgil tamaqtanýdy doǵarý

Tańǵy, túski, keshki as ýaqytynan bólek kúnine qanshama ret qosymsha tiskebasar jeısiz? Jumystaǵy adam bolsańyz, biraz shekteý bar. Al jumyssyz, úı tirliginde bolsańyz, sál qıyndaý. Endeshe, birinshi kezekte orynsyz tamaqtanýdan tyıylýǵa árekettenińiz. Bul – ádet. Ádetten arylý qıyn. Biraq bári ózińizge aılanysty. Tamaqty tek ýaqytyly jeýge tyrysyńyz. Birden tyıyla almaısyz. Degenmen, tańǵy as pen túski as arasynda eshnárse jemeımin dep ózińizge sóz berińiz de, sony oryndańyz. Sóıtip, jalǵastyra berińiz.

2. Nápil oraza ustaý

Súnnet amaldardyń biri – aptanyń dúısenbi, beısenbi jáne aıdyń 15, 16, 17, kúnderi ustalǵan oraza, ıaǵnı nápil oraza. Nápil degen ustasań saýap, ustamasań, kúná emes. Osy atalǵan kúnderi oraza ustap júrgen bolsańyz, keremet bolýdyń sál-aq aldynda tursyz. Demek, aǵzańyz da, sanańyz da otyz kúndik orazaǵa daıyndalyp júr, ol synaqtan da súrinbeı óte alasyz degen sóz. Al, eger ómiri bir ret te aýyz bekitip kórmegen bolsańyz, endeshe, dál osy atalǵan kúnderi aýyz bekitip, aǵzańyzdy da, oı-sanańyzdy da, «aýyz bekite alamyn ba, álde...» degen senimsizdik jaýlaǵan egońyzdy da úırete berińiz. Adam istegendi adam isteıdi.

3. Orazaǵa deıin qunarly tamaqtaný

Kúndelikti rasıonyńyzǵa bir mán berip qarap kórińizshi? Ne jep júrsiz? Undy, tátti, gazdy...taǵy qandaı? Odan da sonyń ornyna kúnine bir tal alma, qıar, qyzanaq, túrli salattar, dánder jeýge tyryssańyz, sol sizge ál beredi. Táttiqumar adam bolsańyz, odan da birtindep tyıylýǵa bolady. Táttiniń ornyna kókónis, jemis, túrli dánder alyp jep, birtindep oıyńyzdy da, aǵzańyzy da úıretińiz. Nátıjesi kóp kúttirmedi.

Oraza kezinde kúsh-qýat beretin taǵamdarmen qorektenýdi, biraq mólsherimen jeýdi, aǵzańyzdy da, sanańyzdy da birer ýaqyt ash júrý qandaı paıdaly ekenine sendirip, daǵdylandyrýdy dál búginnen bastańyz.

Jáne joǵaryda usynǵan kaıdzen ádisi arqyly bir aı orazaǵa daıyndalsańyz, paıdasy tıeri anyq.

Materıal jazý barysynda kaizen ortalyǵynyń treneri Mádı Zanıgınovtiń eksperttik oılaryna júgindik

Oqı otyryńyz:

♦Kaıdzenniń 6 qaǵıdasy. Japondar ómirin qalaı jeńildetti?

♦Kaıdzen ortalyǵyna kirdiń – ǵajaıypqa sapar shektiń (fotoreportaj)

♦Jeldetkish zaýytyndaǵy kaıdzen júıesi: bonýs beretin berekeli bıznes