Qazaqstanda 30-dan astam belsendi, quqyqqorǵaýshy men medıatulǵalardyń bastamasymen "Áleýmettik jelini buǵattaýǵa qarsy" onlaın petısıa iske qosyldy. Qol jınaý aksıasy prezıdent ákimshiligi men parlamentke baǵyttalǵan. Qazirgi tańda oǵan 6 myńǵa jýyq qol jınalǵan.
Petısıa mátininde qyrkúıekte Qazaqstan parlamentiniń májilisi "bala quqyqtaryn qorǵaý máseleleri boıynsha keıbir zańnamalyq aktilerge ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly" zań jobasyn birinshi oqylymda qabyldaǵany, onda el aýmaǵynda sheteldik ınternet-platformalardyń, áleýmettik jelilerdiń, messenjerlerdiń jumysyn shekteýge múmkindik beretin birqatar norma qamtylǵany aıtalydy.
Petısıa avtorynyń sózinshe, shekteý – qazaqstandyq ınternet-keńistikte Facebook, Instagram, Telegram, Whatsapp jáne t. b. tanymal áleýmettik jelilerdiń erkin paıdalanylýyna qaýip tóndiredi.
Sondaı-aq mátinde áleýmettik jeliler men messenjerlerdiń jumysyn buǵattaý jáne shekteý sońǵy jyldary birneshe ret bolǵanyn, ásirese 2019 jyldyń kóktemine deıin ár tún saıyn qaıtalanǵany ótap ótilgen.
Google, Mozilla sıaqty iri ınternet-platformalar ne Facebook sıaqty áleýmettik jeli, onyń Whatsapp messenjeri jáne Instagram áleýmettik jelisi, sondaı-aq Telegram sıaqty messenjerler usynylatyn talaptarǵa kelispeı, Qazaqstanda ókildigin tirkeýden bas tartyp, sol arqyly qazaqstandyqtardy erkin ınternetten aıyrýy bek múmkin.
Túzetýdi ázirleýshiler men ýákiletti organ normalar kıberbýllıńmen kúresý jáne sheteldik platformalarmen tez baılanys ornatý úshin qajet ekenin aıtady. Biz munyń tıimsiz ekenine, al balanyń quqyǵyn qorǵaý syltaýymen túzetýler júrgizý taktıkasy manıpýlásıa ekenine senimdimiz." delingen petısıa mátininde.
Sondaı-aq úndeýde shekteý normalaryn qabyldaý 2019 jylǵy prezıdent saılaýynan keıin kóp aıtylatyn eldi reformalaý logıkasyna qaıshy keletini, túzetýlerdiń qabyldanýy eldiń bedeline halyqaralyq nuqsan keltirip, Qazaqstandy qoǵamdyq-saıası damýda keri ıtermeleıtini anyq ekeni aıtylǵan.
"Bul sondaı-aq Qazaqstan Respýblıkasynyń Adam quqyqtary salasyndaǵy mindettemelerine qaıshy keledi: olardyń bir bóligi sıfrlyq quqyqtar, atap aıtqanda, balalardyń aqparat alý jáne taratý quqyǵyn qosa alǵanda, aqparatqa qol jetkizý jáne taratý quqyǵy; jeke ómirge qol suqpaýshylyq quqyǵy; ınternet jelisinde birlesý quqyǵy; jáne basqa da adam quqyqtary. Adam quqyqtaryna memleket engizgen kez-kelgen shekteý, tipti kıberbýllıńge qarsy kúres sıaqty aqylǵa qonymdy bolsa da, adamdy basqa quqyqtarynan aıyrmaýy kerek.
Qazaqstan aýmaǵyndaǵy sheteldik onlaın-platformalardyń, sonyń ishinde áleýmettik jeliler men messenjerlerdiń qyzmetine qatysty túzetýlerdi tolyq alyp tastaý, al memleketke qoǵam jáne sarapshylarmen birlesip kıberbýllıńmen kúresýdiń tıimdi tetikterin ázirleý qajet dep sanaımyz. Mańyzdysy – onyń aldyn alý, sondaı-aq buǵan deıin bolǵan quqyq buzýshylyqtardy zertteý.
Internetti damytý men retteýge qatysty osyndaı bastamalardyń barlyǵy eldiń IT-qoǵamdastyǵymen, quqyq qorǵaý jáne azamattyq qoǵammen, múddeli toptarmen, bul jaǵdaıda balalar men jasóspirimderdiń ózderiniń múddesin eskere otyryp, sondaı-aq balalardyń damyp kele jatqan qabiletteri qaǵıdatyn eskerip, senzýrany boldyrmaý jáne adamnyń sıfrlyq quqyqtaryn shektemeý úshin mindetti túrde talqylanýǵa tıis" deıdi belsendiler.
Petısıaǵa jınalǵan qol 15 qazanda prezıdent ákimshiligi men Qazaqstan parlamentine tapsyrylmaq.
Petısıaǵa qol qoıý úshin myna siltemege ótý kerek.
