Almatyda «Álemdik keńistikte Ortalyq Azıa elderi ǵylymynyń yntymaqtasýy» atty halyqaralyq forýmy bolyp ótti. Oǵan ǵylymı eńbekteri joǵary kórsetkishke ıe bolǵan Qazaqstan, Reseı, Ázerbaıjan, Ózbekstan, Qyrǵyzstan, Tájikstan, Túrikmenstan, Túrkıa jáne Mońǵolıanyń ǵalymdary qatysyp, Ortalyq Azıa aımaǵynyń álemdik ǵylymı ortamen baılanysy týraly pikir almasyp, ǵylymı-zertteý jumystarynyń qorytyndysy jáne is-tájirıbelerimen bólisý josparlaryn jasady. 2011 jyly alǵash ret uıymdastyrylǵan ǵalymdar forýmynda Elbasy qazaqstandyq ǵalymdardyń bedeldi halyqaralyq ǵylymı málimetter qoryna shyǵýy otandyq ǵylymdy damytýdaǵy mańyzdy baǵyttardyń biri bolyp sanalatynyn alǵa tartqan edi.
Qazirgi tańda elimizdegi 250-ge jýyq joǵary oqý oryndary men ǵylymı-zertteý uıymdary Thomson Reuters jáne Springer kompanıasynyń bedeldi ǵylymı málimetter qoryn erkin paıdalanýda. Sońǵy tórt jylda Thomson Reuters kompanıasynyń Web of Science Core Collection málimetter qoryn paıdalanýda qazaqstandyq izdenýshilerdiń sany 4 esege óskenin baıqaımyz.
Forým aıasynda «Ulttyq ǵy­lymı-tehnıkalyq aqparat orta­lyǵy» AQ jáne Thomson Reu­ters kompanıasy ǵylymı eńbek­teri joǵary baǵalanǵan úzdik ǵa­lymdarǵa «Ǵylym kósh­bas­shysy» táýelsiz marapatyn tapsyr­dy. Fızıka salasy boıynsha jo­ǵary avtorlyq dáıeksóz keltirý kór­setkishine ıe bolǵan alty jarıa­lynymnyń úsheýi L.N.Gýmılev atyndaǵy Eýrazıa ulttyq ýnı­ver­sıtetiniń profesory Rátbaı Myrzaqulovtyń en­shisine tıip otyr. Sonymen qatar, Fı­zı­ka-tehnıka ınstıtý­tynyń ǵa­lymdary Ernst Boos, Bolat Jáýtikov, Nıkolaı Pok­rovskıı, Áset Baraqbaev syndy ǵalymdarymyz ǵylymı avtorlyq maqalalar daıyndap, joǵary dáıek sóz keltirý kórsetkishine qol jetkizdi.
«Nazarbaev Ýnıversıtettiń» belgili hımıkteri Jumabaı Bákenov pen Ásıa Ermuhambetova kanadalyq áriptesterimen birlesip akýmýlátorly batareıaǵa qajetti jańa kompozıtti katodtyń túrin oılap tapty. Al L.N.Gýmılev atyn­daǵy Eýrazıa ulttyq ýnıver­sı­te­tiniń hımık ǵalymdary Irına İrgebaeva men Dınara Birim­ja­nova, AQSH pen Qytaıdaǵy árip­tes­terimen birlesip ǵylymı-zert­teý ju­mystaryn júrgizip, CO2 qura­myndaǵy gazdy qosyndylarynan flýoresentti hemosensordy keń kólemde zerttegen.
Ómir týraly ǵylym salasy boıynsha eńbektengen medısına mamandary Dáýren Ádilbaı men Dılára Qaıdarova qaterli isik aýrýyna emdeýge qatysty tyń ǵy­lymı-zertteý jumystaryn usyn­dy. Qazaq eginshilik jáne ósim­­diktaný ǵylymı-zertteý ıns­tıtýtynyń bıologtary – Mınýra Esimbekova men Aıgúl Ábýǵalıeva jáne Ósimdikter bıologıasy jáne bıotehnologıasy ınstıtýtynyń ǵylymı qyzmetkerleri Sáý­le Ábýǵalıeva men Erlan Turys­be­kov bıdaıdyń genetıkasyn zertteý turǵysyndaǵy halyq­aralyq jobaǵa qatysyp, múmkin­dikterin pash etti.
Uzaq jyldar boıy ǵylymı-zertteý jumystaryn júrgizgen ta­rıhshy-arheolog Vıktor Zaı­bert adamzat balasy eń al­ǵash, ıaǵnı 6 myń jyl buryn qazaq topyraǵynda jylqy qolǵa úıretilgenin dáleldep berdi. Onyń ǵylymı jumysy 2009 jy­ly «Science» jýrnalynda jarıalanyp, joǵary avtorlyq dáıeksóz keltirý kórsetkishine ıe bolǵan.
Ortalyq Azıa aımaǵynan «Álem­degi úzdik zertteýler» qatar­yna engen Mońǵolıa ulttyq ýnıver­sıtetiniń ǵalymy Enhbaıar Pýrev­jav (Enkhbayar Purevjav) bıo­logıa jáne molekýlárlyq fızıka boıynsha jarıalanǵan eńbek­teri úshin «Ǵylym kóshbasshysy» ataǵyna ıe boldy.
Al «Ǵylym kóshbasshysy» ma­ra­paty – tanymal fızık, Ózbek­stan Ǵylym akademıasyna qa­ras­ty Iadrolyq fızıka ınstı­týty­nyń zerthana jetekshisi Bekzot Iýldashevqa da berilip otyr.
Sonymen qatar, qyrǵyz medısına ǵylymdarynyń doktory Talantbek Sooronbaev Dúnıe­júzilik densaýlyq saqtaý uıy­mynyń demikpe aýrýyna qarsy kúres is-sharasyna belsene qaty­syp, tyń ǵylymı-zertteý jumys­taryn júrgizip, kózge túsken.
Klımattyq ózgeristerdi júıeli zerttegen tájik ǵalymy Ánýar Hamıdov pen túrikmen fızıgi Allabergen Áshirálıevtiń de ǵylymı jarıalymdary da joǵary avtorlyq dáıeksóz keltirý kórsetkishine ıe bolyp, «Ǵylym kóshbasshysy» marapatynyń ıegeri atanýlaryna jol ashty.

"Qamshy"silteıdi

Derekkóz: Egemen Qazaqstan