بۇگىن، 5 ناۋرىز كۇنى الماتىداعى احمەت بايتۇرسىن ۇلى مۋزەي-ۇيىندە الاش ارىستارىنا ارنالعان اس ءوتتى. استى «قامشى» اقپاراتتىق اگەنتتىگى ۇيىمداستىردى. سونداي-اق استىڭ وتۋىنە احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ءوزى تۇرعان، قازاق ينتەلليگەنسياسىنىڭ ءىزى قالعان بايتۇرسىن ۇلى ۇيى-مۋزەيىنىڭ ديرەكتورى رايحان ساحىبەك قىزى قولداۋ ءبىلدىردى. ايتا كەتسەك، بۇگىن الاش كوسەمى ءاليحان بوكەيحاننىڭ تۋعان كۇنى. سونداي-اق بيىل الاش ارىستارى اتىلعان قاندى «37»-گە دە 80 جىل تولدى.

اسقا پرەزيدەنت اكىمشىلىگى جەتەكشىسى ورىنباسارى مارات ءتاجين ارناۋلى قۇتتىقتاۋ حاتىن جولدادى. استى تانىمال جۋرناليست، الاش اسكەرى تۋرالى زەرتتەۋلەر جاساعان بولات ءمۇرسالىم جۇرگىزدى. اسقا جينالعان قاۋىم الدىمەن قازاقستان مۇسىلماندار ءدىني باسقارماسى باس ءمۇفتيى ەرجان قاجى مالعاجار ۇلى مايەمەروۆپەن بىرگە الاش قايراتكەرلەرىنە، عاسىر بۇرىن قازاقستاننىڭ ىرگەتاسى الاش وردا اۆتونوميالىق مەملەكەتىن قۇرعان بابالارىمىزعا قۇران باعىشتادى.

قۇراننان سوڭ الاشتانۋشى عالىم مامبەت قويگەلدى  الاش ينتەلليگەنسياسىن ارداقتاپ ءسوز سويلەپ، بايانداماسىن جاسادى. ول ءوز سوزىندە «الاش قايراتكەرلەرىنە ارناۋلى مۋزەي سالىنۋى قاجەت، ونى بيلىككە قاراپ وتىرماي قالىڭ قازاق ءوزىمىز جابىلىپ سالۋىمىز كەرەك!» دەپ باستاما كوتەردى. سونداي-اق «قامشى» پورتالى ۇسىنىس ەتكەن «100 اعاش وتىرعىزۋ» يدەياسىن وسى جاڭا مۋزەيمەن بايلانىستىرىپ، «100 اعاش جاڭا مۋزەي اۋلاسىندا بوي كوتەرۋى ءتيىس» دەدى. مامبەت قوجابايۇلىمەن بىرگە ءسوز العان پرەزيدەنتتىڭ پارلامەنتتەگى وكىلى سابىر قاسىموۆ تا قۇتتىقتاۋىن وقىدى.

الماتى قالاسى اكىمىنىڭ ورىنباسارى سۇلتانبەك ماكەجانوۆ ءسوز الىپ، الاش ارىستارىنا ارنالعان استىڭ الاش وردانىڭ 100 جىلدىعىن تويلاۋدىڭ باستاماسى ەكەنىن ەسكە سالىپ، قۇتتى بولسىن ايتتى.

الاش قايراتكەرلەرىنىڭ جارقىن وكىلى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ ۇلى، عالىم مۇرات اۋەزوۆ تە تەبىرەنە سويلەپ، اكەسى مۇحتار ومارحان ۇلىنىڭ اۋزىنان ەستىگەن ەستەلىكتەرىمەن ءبولىستى.

ءاليحانتانۋشى عالىم سۇلتانحان اقق ۇلى ءوز سوزىندە الاش وردانىڭ ءجۇز جىلدىعى بۇگىنگى قازاقستاننىڭ ءجۇز جىلدىعى ەكەنىن جينالعان جۇرتتىڭ قاپەرىنە سالىپ، «قازاقستاننىڭ ءجۇز جىلدىق مەرەيتويى قۇتتى بولسىن!» دەدى. سونداي-اق، ءاليحان بوكەيحاننىڭ 150 جىلدىعى مەرەيتويىنا ارناپ شىعارعان كىتاپتارىن بايتۇرسىن ۇلى مۋزەي ۇيىنە تابىستادى.

«قازاقستان رترك» باسقارما باسشىسىنىڭ ورىنباسارى قاينار ولجاي كورپوراسيا باسشىسى ەرلان قاريننىڭ ارناۋلى حاتىن وقىپ، قۇتتىقتاۋىن جەتكىزدى. سونداي-اق ۇلتتىق ارنانىڭ الاش يدەياسىن كەڭ كولەمدە ناسيحاتتايتىنىن، الداعى ۋاقىتتا بىرنەشە دەرەكتى جانە كوركەم فيلمدەردى حالىققا ۇسىناتىنىن جەتكىزدى.

ءسوز العان اقجول پارتياسى ءتوراعاسى ورىنباسارى، قازاق ءۇنى گازەتىنىڭ باس رەداكتورى قازىبەك يسا بارشا قازاقتى ۇلتشىل بولۋعا شاقىردى.

سونىمەن قوسا «اق وردا» رەسپۋبليكالىق قوزعالىسى باسشى قايرات ساتىبالدىنىڭ ارنايى قۇتتىقتاۋىن وكىل قانات مۇساعۇلوۆ وقىدى.

اسقا تورعاي وڭىرىنەن، شىعىس قازاقستان وبلىسىنان، وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسىنان رەسمي قوناقتار كەلدى. اكىمدەرىنىڭ قۇتتىقتاۋىن الا كەلگەن وكىلدەر الاش ارىستارىنا ارناپ بەرىلىپ جاتقان اسقا ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.  

سونداي-اق ساحناعا قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ باسشىسى ورىنباسارى مارالتاي رايىمبەك شىعىپ، وداق باسشىسى نۇرلان ورازاليننىڭ قۇتتىقتاۋىن جەتكىزدى. ال، استىڭ وتۋىنە كەڭەسشىلىك ەتكەن اقىن الماس احمەتبەك «ءاليحان مونولوگى» ولەڭىن وقىدى.

ايتا كەتەر بولساق، ءسوز العانداردىڭ بارلىعى الاشتىڭ تويىنا باستاما بولىپ جاتقان «قامشى» پورتالىنا، پورتالدىڭ جەتەكشىسى ءبىلال قۋانىشقا العىستارىن ايتتى.

ءسوز سوڭىندا «قامشى» پورتالىنىڭ جەتەكشىسى ءارى جوبا اۆتورى ءبىلال قۋانىش «ءار قازاقتىڭ الاش ارىستارىنىڭ الدىندا قارىزدار ەكەنىن، الاش قايراتكەرلەرىنە تاعزىم ەتۋ بورىشى» ەكەنىن ايتا كەلىپ، اسقا كەلگەن قوناقتارعا العىسىن ءبىلدىردى.

اسقا كەلگەن قوناقتار ارناۋلى تىگىلگەن 7 كيىز ۇيدە داستارحانعا جايعاسقان ساتتە شاعىن كونسەرتتىك باعدارلاما قويىلدى. «تۇران توبى»، «الاش ۇلى» توبى، بيبىگۇل قيلىمحان، تۇردىگۇل سەيسەنبەك سياقتى ونەر يەلەرى اننەن شاشۋ شاشتى.

اۋارايىنىڭ قولايسىزدىعىنا قاراماستان اسقا 500-دەي قوناق قاتىستى. ولاردىڭ ىشىندە عالىمدار، بيلىك ورگاندارىنىڭ وكىلدەرىمەن قوسا جۋرناليستتەر، زيالى قاۋىم وكىلدەرى دە بولدى.

ايتا كەتەرلىگى ەلدەگى بەدەلدى ب ا ق وكىلدەرىنىڭ باسشىلارى دەرلىك اسقا كەلدى. ولاردىڭ ىشىندە «جاس الاش» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى رىسبەك سارسەنباي، «جەتىسۋ» تەلەارناسىنىڭ باس ديرەكتورى ورىنباسارى سەرىك ابىكەن ۇلى، «ايقىن» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى نۇرتورە ءجۇسىپ،  «قازاق گازەتتەرى» ءجشس-نىڭ باس ديرەكتورى-رەداكتورلار كەڭەسىنىڭ توراعاسىجۇمابەك كەنجالين، «انا ءتىلى» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى سامات يبرايم، «اسىل ارنا» تەلەارناسىنىڭ باسشى مۇحامەدجان تازابەك، «پرەزيدەنت جانە حالىق» گازەتىنىڭ باس رەداكتورى مارات توقاشبايەۆتار،  سونداي-اق تانىمال جۋرناليستەر سەرىك اباس-شاح، ارمان سقابىل ۇلى، ساياساتتانۋشى ايدوس سارىمدار بار. 

تاريحشى عالىمدار بەيبىت قويشىباي، قايرات ساق، ءنابيحان مۇحامەدجان استىڭ قۇرمەتتى قوناقتارى بولدى.

«قامشى» پورتالى استىڭ وتۋىنە قولداۋ كورسەتكەن الماتى قالاسى اكىمدىگىنە ايرىقشا العىسىن بىلدىرەدى.

اسقا ارناپ جۇما كۇنى جىلقى جانە قوي سويىلعان ەدى. قۇرباندىق مال قۇرانىنا احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ جيەنى ايمان بايسالوۆا، الاشتانۋشى عالىم مامبەت قويگەلدييەۆ، ءنابيجان مۇحامەدحانوۆ، بەيبىت قويشىباي، الماتى قالاسى ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى نۇرلان سىدىقوۆ، الماتى قالاسىنىڭ باس يمامى نۇربەك ەسماعامبەت قاتىسقان بولاتىن.

ايتا كەتسەك، اس وتكىزۋدىڭ قارجىلىق ماسەلەسىن «قامشى» پورتالىنىڭ ءوزى كوتەردى. استىڭ وتۋىنە قاستەر اسەمباي، دۋمان جاقسىبەك، ايبىن ورازعالي، ءبىرجان داۋلەتقازى، قۇمار جۇماحان، ەرلان تولەۋباي  باستاعان ازاماتتار قولداۋ ءبىلدىردى. سونداي-اق امانجول قارابايەۆ، قايسار تۇرسىنعوجا، ابىلاي سارسەنبايەۆ، راۋان بۇعىبايەۆ سياقتى الاششىل جاستار كيىز ءۇي تىگىپ، استىڭ دايىندىعىنا اتسالىستى.

نۇرعالي نۇرتاي