بۇگىن ق ر تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ۇلت كوشباسشىسى قورى جانىنداعى الەمدىك ەكونوميكا جانە ساياسات ينستيتۋتىنىڭ (اەسي) الماتىداعى وكىلدىگىندە «ءداستۇرلى مەنتاليتەت جانە مودەرنيزاسيا: سىن-قاۋىپتەر مەن شەشىمدەر» تاقىرىبىندا دوڭگەلەك ۇستەل ءوتتى.

ەلىمىزدىڭ ءداستۇرلى مەنتاليتەتىن ەسەپكە الا وتىرىپ قوعامدى مودەرنيزاسيالاۋ پروسەسسىنە سەرپىن بەرۋ ءۇشىن مەملەكەت تاراپىنان قانداي شارالار ىسكە اسىرىلۋى كەرەك جانە وسى جولدا مەملەكەتىمىزدى قانداي قيىندىقتار كۇتىپ تۇرعانىن بەلگىلى قوعام قايراتكەرلەرى، ساراپشىلار، ساياساتتانۋشىلار مەن جازۋشىلار تالقىعا سالدى، ولاردىڭ قاتارىندا: ساياساتتانۋشىلار مەن الەۋمەتتانۋشىلار باقىتجان بۇقارباي، زامير قاراجانوۆ، ايدوس سارىم، تولعاناي ۇمبەتالييەۆا، «ستراتەگيا» الەۋمەتتىك جانە ساياسي زەرتتەۋلەر قورىنىڭ پرەزيدەنتى گۇلميرا ىلەۋوۆا، ق ر پرەزيدەنتى جانىنداعى قسزي اعا عىلىمي قىزمەتكەرى يرينا چەرنىح، سۇلەيمەن دەميرەل اتىنداعى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ دوسەنتى مۇحيت اسانبايەۆ، «كومسومولسكايا پراۆدا ۆ كازاحستانە» ج ش س باس ديرەكتورى اسىلبەك بيسەنبايەۆ، زەرتتەۋشى ەلدار جۇرگەنوۆ جانە ت.ب. بولدى.

جينالعانداردىڭ پىكىرىنشە، بۇگىنگى كۇنى قازاقستاندىق قوعامدى جاڭعىرتۋ كونتەكستىندە جاڭعىرتۋ جۇمىسى ونىڭ ايتارلىقتاي ديففەرەنسياسياسى جاعدايىندا قالاي جۇزەگە اسىرىلادى دەگەن ساۋال كۇن تارتىبىنە شىعۋدا. ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، جاڭعىرتۋ پروسەسىنە جايعاستىرىلۋى جاعىنان قازاقستاندىق قوعامنىڭ ءبىر بولىگى جاڭعىرتىلعان، قالعان بولىگى ءداستۇرلى، ارحايكالىق الەۋمەتتىك ورتادا ورنالاسقان.

- مەملەكەتتىك ستراتەگيالىق ماقساتتارىن جۇزەگە اسىرۋعا، سونىڭ ىشىندە، دامىعان 30 ەلدىڭ قاتارىنا كىرۋ ءۇشىن بۇل جولدا ماڭىزدى قادامدار جاسالۋى كەرەك. ق ر پرەزيدەنتىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىندا وزگەرىستەر ەڭ الدىمەن جەكە تۇلعانىڭ پراگماتيزم، باسەكەگە قابىلەتتىلىك، ءبىلىم كۋلتى سەكىلدى قاسيەتتەرىن ارتتىرۋدى كوزدەۋ كەرەكتىگى ايتىلعان. مەملەكەت باسشىسى قوعامنىڭ دامۋىن تەجەيتىن «ارحايكالىق جانە جاھاندىق ورتاعا ۇيلەسپەيتىن ادەتتەردى» قالدىرۋعا شاقىرادى، - دەدى اەسي الماتىلىق وكىلدىگىنىڭ جەتەكشىسى اسقار نۇرشا.

اسقار نۇرشانىڭ سوزىنشە، زاماناۋي قازاقستاندىق قوعامنىڭ كوپ قىرىنان ءالى كۇنگە دەيىن ءداستۇرلى ورتاعا ساي سيپاتى بار. وعان كوللەكتيۆيزم، پاتەرناليزم مەن مەملەكەتكە الەۋمەتتىك جانە ماتەريالدىق قۇندىلىقتاردى رەتتەۋشى رەتىندە قاراۋشىلىق سەكىلدى كەڭەستىك كەزەڭدە قالىپتاسقان مەنتاليتەت قوسىلادى.

- قازاقستان ازاماتتارىنىڭ ساناسىنا مەملەكەتتىڭ 25 جىلداعى تاۋەلسىز دامۋى دا اسەر ەتتى، وسى ۋاقىت ارالىعىنداعى نارىقتىق ەكونوميكا جاعدايىندا حالىقتىڭ ستراتەگيالىق قالىپتاسۋى جۇزەگە استى. بۇل جاعىنان حالىقتىڭ زاماناۋي مەنتاليتەتىنىڭ ماڭىزدى مىنەزدەمەسى رەتىندە بەيىمدىلىك، يكەمدەلگىشتىك پەن وزگەرىسكە قابىلەتتىلىكتى اتاۋعا بولادى، - دەدى ساراپشى.

دوڭگەلەك ۇستەل جۇمىسى ەكى تاقىرىپتىق سەسسيادان تۇردى: «ءداستۇرلى مەنتاليتەت: تىرەك پە، الدە جاڭعىرتۋعا كەدەرگى مە؟» جانە «قوعامدى جاڭعىرتۋ: سىن-قاۋىپتەر مەن شەشىمدەر».