6 قازاندا الماتى قالاسىندا تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا تىلدەردى دامىتۋ مەن قولدانۋدىڭ 2011-2020 جىلدارعا ارنالعان مەملەكەتتىك باسقارماسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى ءىس-شارالار جوسپارىنا سايكەس جانە باسقارمانىڭ 2017 جىلعا ارنالعان جۇمىس جوسپارىن جۇزەگە اسىرۋ ماقساتىندا اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىمەن بىرگە «رۋحاني جاڭعىرۋ جاعدايىندا جوعارى ءبىلىم جۇيەسىندە مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەلەرى» تاقىرىبىنداعى عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسيا وتكىزدى، دەپ حابارلايدى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى.
بۇگىنگى ءىس-شارا قازاق ءتىلىنىڭ قولدانىلۋىن دامىتۋ، مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىن ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا وتكىزىلدى.
عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسيانىڭ نەگىزگى مىندەتى – مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىنىڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنە، وسى سالاداعى وزىق ىس-تاجىريبەلەر مەن قول جەتكىزگەن وڭ ناتيجەلەرگە تالداۋ جاساۋ جانە سونىمەن بىرگە ورىن الىپ وتىرعان ماسەلەلەر مەن ونى شەشۋدىڭ جولدارىن قاراستىرۋ بولىپ تابىلادى.
الماتى قالاسىندا اباي اتىنداعى پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتە وتكەن بۇگىنگى جيىنعا ءتىل ءبىلىمىنىڭ بەلگىلى عالىمدارى، جوو-دا قازاق ءتىلىنىڭ وقىتۋشىلارى، جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگانداردىڭ ءتىل ماسەلەسىنە جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرى مەن تىلدەردى دامىتۋ بولىمدەرىنىڭ باسشىلارى، قوعامدىق ۇيىمدار مەن ب ا ق وكىلدەرى جانە دە كوپتەگەن ستۋدەنتتەر قاتىستى.
عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنسيانىڭ مودەراتورى بولعان الماتى قالاسى تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ كانديداتى ماماي قاني ۇلى ءوزىنىڭ كىرىسپە سوزىندە مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ بۇگىنگى احۋالى مەن ونىڭ ماڭىزدىلىعى جونىندە توقتالا كەتىپ، قازىرگى تاڭدا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ اقپارات كەڭىستىگىندە دۇرىس قولدانىلۋىنا باسا نازار اۋدارۋ قاجەتتىگىن ايتتى.
سونىمەن قاتار، ق ر ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ كوررەسپوندەنت-مۇشەسى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى فاۋزيا ءشامسي قىزى ءوزىنىڭ بايانداماسىندا «رۋحاني جاڭعىرۋ كەڭىستىگىندەگى جازىلىم مادەنيەتىنىڭ ورنى» ماسەلەسى توڭىرەگىندە كەڭىنەن ايتىپ ءوتتى.
فاۋزيا ءشامسي قىزىنىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى تاڭدا جاستاردىڭ كوپشىلىگى ءوز ويىن ەركىن جازىپ جەتكىزە المايدى. سول سەبەپتى دە قوعامدا جازىلىم مادەنيەتى اقساپ تۇر.
قازاقتىڭ ءتول دىبىستارىنا قاتىستى بايانداما جاساعان ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى ءتىل ءبىلىمى كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى انار بەكمىرزا قىزى لاتىن الىپبيىنە كوشۋگە بايلانىستى جاسالعان ءالىپبيدىڭ ءبىرىڭعاي ستاندارتتى نۇسقاسىنداعى قاتەلىكتەرگە توقتالا وتىرىپ، «قازاقتىڭ ءتول دىبىستارى: قوسار ما، دارا ما؟» دەگەن سۇراقتى كوتەردى. پارلامەنت ماجىلىسىندە تانىستىرىلعان لاتىن ءالىپبيىنىڭ ءبىرىڭعاي ستاندارتتى نۇسقاسىنداعى سەكىلدى ديگرافتار احمەت بايتۇرسىن ۇلى جاساعان الىپبيدە دە بولعان دەگەن عالىمدار پىكىرىنىڭ تولىققاندى دۇرىس ەمەستىگىن ايتا كەلىپ، قازاقتىڭ «ءا، ءو، ءۇ، ۇ» سىندى دىبىستارى حح عاسىرداعى لاتىن الىپبيىندە ديگراف بولماعاندىعىنا توقتالا كەتتى. وعان دالەل رەتىندە احمەت بايتۇرسىن ۇلىنىڭ ەڭبەكتەرىن اتاپ ءوتتى.
«پارلامەنت ماجىلىسىندە تانىستىرىلعان لاتىن ءالىپبيىنىڭ ءبىرىڭعاي ستاندارتتى نۇسقاسىندا ءبىرشاما قاتەلىكتەر بار. ءبىز ول نۇسقانى ەكونوميكالىق جاعىنان ءتيىمدى دەپ ايتىپ ءجۇرمىز، الايدا بۇل پىكىرگە دە ونشا كەلىسە المايمىن. اعىلشىن ءالىپبيىنىڭ 26 ارپىنە سيدىرىپ جاسايتىن بولساق، قوسىمشا پروگراممالار جاساۋدىڭ قاجەتى جوق بولعانىمەن، بۇل الىپبيىمەن جازىلعان كونتەكست مولشەرى 30-40%-عا دەيىن سوزىلادى. سول سەبەپتى دە ءبىز ۇنەمى قانداي دا ءبىر قۇجاتتى باسىپ شىعاراتىن بولساق ءبىر بەتتىك ءماتىن 2-3 بەتكە سوزىلىپ كەتەدى. بۇل جاعدايدا ەكونوميكالىق جاعىنان ۇنەم بولادى دەۋگە ونشا كەلمەيدى»، - دەيدى انار بەكمىرزا قىزى.
ايتا كەتەر بولساق، ەلباسى ءوزىنىڭ «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» اتتى باعدارلامالىق ماقالاسىندا مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىن جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەسىنە باسىمدىق بەرە وتىرىپ، كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلە رەتىندە قاراستىرادى. وسىعان وراي، ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىندا ءتۇرلى ءىس-شارالار ۇيىمداستىرىلىپ، اتالمىش ماسەلە توڭىرەگىندە ءتۇرلى تالقىلاۋلار ءجۇرىپ جاتىر.
نازەركە لابيحان
پىكىر قالدىرۋ