1994 جىل. «ساپفير» وپەراسياسى

/uploads/thumbnail/20171125184004557_small.jpg

قازاقستان رەسپۋبليكاسىنا كەڭەس وداعىنان قاتەرلى مۇرا قالعان ەدى. بۇل مۇرا يادرولىق قارۋ ارسەنالى ەدى: اتاپ ايتساق، رەسپۋبليكا اۋماعىندا 104 جەر ۇستىندە ورنالاسقان سس-18 راكەتاسى مەن 240 قاناتتى راكەتا بار ەدى، — دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى.

پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازاربايەۆ باستى يادرولىق ءىرى مەملەكەتتەردىڭ قاۋىپسىزدىك كەپىلىن الا وتىرىپ قازاقستاندى يادرولىق قارۋسىز مەملەكەتكە اينالدىرۋدى ماقسات تۇتقان اۋىر ديپلوماتيالىق جولعا شىقتى. باستى قيىنشىلىق امەريكا قۇراما شتاتتارىمەن بولعان كەلىسسوزدەردە بولدى. اقش قازاقستاندى ەشقانداي كەپىلسىز قارۋدان باس تارتتىرماق بولدى. بۇل ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ مۇددەلەرىنە ساي كەلمەدى. دەگەنمەن، اقش پرەزيدەنتى بيلل كلينتونمەن جانە ۆيسە-پرەزيدەنت البەرت گورمەن كەزدەسۋ وتكەن سوڭ قازاقستاننىڭ شارتتارى قابىلدانىپ، يادرولىق قارۋدان ارىلۋ ءۇشىن ەلىمىزگە 84 ميلليون دوللار ءبولىندى. يادرولىق ارسەنال رەسەيگە اكەتىلىپ، قازاقستانعا يادرولىق قارۋلار ءۇشىن وتەماقى تولەندى.

قاتەرلى مۇرالار قاتارىندا ءۇلبى مەتاللۋرگيالىق زاۋىتىندا 24 يادرولىق بومبا جاساۋعا جەتەتىن 600 كەلى جوعارى بايىتىلعان ۋران ساقتالعان ەدى. بۇل ۋران سۋ استى يادرولىق وتىنى سالاسىنداعى قۇپيا جوبا ءۇشىن ازىرلەنگەن بولاتىن. قايتا قۇرۋ جىلدارىندا جوبا جابىلىپ، ال ۋران-235 ءۇمز اۋماعىندا قالىپ قويعان بولاتىن. ۋراندى تاسىمالداۋمەن اينالىسقان امەريكالىق ۆەبەردىڭ ايتۋىنشا، ءقاۋىپتى جۇك مەتالل قۇتىلار مەن شەلەكتەردە ساقتالىپ، بەتتەرى فانەر تاقتاشالارمەن جابىلعان كورىنەدى. ىدىستار باسقارىلمايتىن يادرولىق رەكاسيانى بولدىرماس ءۇشىن بىر-بىرىنەن ءۇش مەترلىك اراقاشىقتىقتا ورنالاسقان.

قازاقستانعا وسىنداي ءقاۋىپتى شيكىزاتتى ۋىسىنا ءتۇسىرۋ ءۇشىن كەلۋشىلەر كوبەيدى. قازاقستان پرەزيدەنتى ۋراندى امەريكالىقتارعا ساتۋ ەڭ ءقاۋىپسىز شەشىم دەپ ۇيعاردى. 1994 جىلى ءۇمز اۋماعىنان يادرولىق وتىندى شىعارۋدىڭ ەرەكشە قۇپيا «ساپفير» وپەراسياسى باستالدى. ءبىر اي بويى جوعارى بايىتىلعان ۋران ارنايىقۇتىلارعا سالىنىپ، ءۇش س-5 ۇشاعىمەن دەلاۆەر شتاتىنا جەتكىزىلدى.

وسىلايشا شىعىس قازاقستان كسرو-نىڭ ءقاۋىپتى مۇراسىنان قۇتىلدى. قازاقستانعا 27 ميلليون دوللار تولەندى.

شقو