شقو-داعى وبلىستاردىڭ بىرىگۋى

/uploads/thumbnail/20171125184554863_small.jpg

وداقتىڭ ىدىراۋى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ونەركاسىپتىك وندىرىسىنە قاتتى اسەر ەتتى. پاتشالىق كەزەڭنەن بەرى ءبىزدىڭ ەل مەتروپوليانىڭ شيكىزات بەرۋشىسى رەتىندە دامىدى، — دەپ جازادى Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگى. كەڭەستىك كەزەڭدەگى يندۋستريالاندىرۋ شيكىزات باعىتىن ودان ءارى تەرەڭدەتە ءتۇستى. شىعىس قازاقستان وبلىسىنىڭ وسكەمەن قورعاسىن-مىرىش زاۋىتى، جىبەك ماتالار كومبيناتى، ءۇلبى مەتاللۋرگيالىق زاۋىتى سياقتى ونەركاسىپ الىپتارى ءوز ونىمدەرىمەن بۇكىل كەڭەس وداعىن قامتاماسىز ەتىپ تۇردى. ەكونوميكالىق بايلانىستار ۇزىلگەن سوڭ ورىن العان اۋىر داعدارىس جاڭا قۇرىلعان رەسپۋبليكانىڭ ەكونوميكاسىنا اۋىر نۇقسان كەلتىردى. ونەركاسىپتىڭ جاڭا باعىتتارىن تاڭداپ، جاڭا نارىقتار ىزدەۋ قاجەت بولدى. شقو ونەركاسىبى داعدارىستان جىلجىپ شىعا باستادى.

شقو

سەمەي وبلىسىنداعى جاعداي مۇلدەم تومەن ەدى. كسرو كەزىندە وداق ورتالىعى ونى سەمەي يادرولىق پوليگونىنا قىزمەت كورسەتەتىن ءوڭىر رەتىندە ساناپ، قارجىلاندىرىپ وتىردى. وبلىس ءوزىن-وزى تەك 50 پايىز عانا قامتاماسىز ەتىپ، قالعان قارجى بيۋدجەتتەن بولىنەتىن. پوليگون جابىلعان سوڭ بولىنەتىن قارجى توقتادى.

وسىنداي كەزەڭدە ق ر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازاربايەۆ سەمەي جانە شىعىس قازاقستان وبلىستارىن بىرىكتىرۋدى ۇيعاردى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى اكىمشىلىك-اۋماقتىق ءبولىنىستى وڭتايلاندىرۋ تۋرالى» قاۋلىسى 1997 جىلدىڭ 28 ساۋىرىندە شىقتى.

شقو

بۇل شەشىم سەمەي وبلىسىنىڭ تۇرعىندارىنا ءبىرشاما اۋىر ءتيدى. ويتكەنى سەمەي قالاسى 1868 جىلعى الەكساندر ءىى كەزىندەگى اكىمشىلىك رەفورمادان بەرى وبلىس ورتالىعى بولىپ كەلگەن ەدى. ونىڭ تاريحي ءرولى باستاپقىدا جۇڭگو ەكى اراداعى ساۋدا-ساتتىقققا، كەيىن يادرولىق پوليگونعا بايلانىستى بولدى. بۇل شەشىمنىڭ ەكونوميكالىق قاجەتتىلىكتەن تۋىنداعانىن كوپشىلىك تۇسىنبەدى. قازاق ءسسر-ى كەزىندە سەمەي وبلىسىنىڭ دامۋىنا قارجى شىعىس قازاقستاننىڭ ونەركاسىبى ەسەبىنەن رەسپۋبليكالىق بيۋدجەت ارقىلى كەلىپ وتىردى. وبلىستار بىرىككەن كەزدە قارجى ءبولىنىسى ەشقانداي ساتىلارعا بايلانىستى بولمادى.

 تاعى ءبىر سەبەپ ەكى وبلىستىڭ رەسۋرستارىن بىرىكتىرۋ قاجەتتىگى ەدى. قاۋلىدا «التىن جانە ت.ب. ءوندىرۋ بويىنشا  مىسالى، «جەزكەنت تبك» اق (سەمەي وبلىسى) مىس كونسەنتراتىن توللينگتىك نەگىزدە ەرتىس مىس قورىتۋ زاۋىتىندا، ال قورعاسىن كونسەنتراتىن – وسكەمەن قورعاسىن-مىرىش جانە لەنينوگور پوليمەتالل كومبيناتتارىندا قايتا وڭدەۋگە مۇمكىندىك الادى. شيكىزات بازاسىنىڭ بىرىگۋى بۇگىنگى كۇنى ءتۇستى مەتاللۋرگيانىڭ تەز دامۋىنا نەگىز بولۋدا. سونىمەن قاتار ەكى وبلىستاعى گەس-ىڭ بىرىگۋى دە ۇلكەن جەتىستىك: بىرىككەن ەنەرگەتيكا بۇگىندە جالپى رەسپۋبليكالىق ءوندىرىستىڭ 25-26 پايىزىن قۇرايدى. مۇنداي جاعدايدا وبلىس ەلەكتروەنەرگيامەن ءوزىن-وزى عانا قامتاماسىز ەتىپ قويماي ەلدىڭ باسقا وڭىرلەرىنە دە ەلەكتر ەنەرگياسىن شىعاراتىن بولادى» دەلىنگەن.

سول تاريحي كەزەڭدە بىرىككەن شىعىس قازاقستان وبلىسىن قۇرۋ ەكونوميكالىق جاعىنان ءوزىن-وزى اقتاپ، ءوڭىردىڭ دامۋدىڭ جاڭا سەرپىن بەردى.

1997 جىل داعدارىستىڭ ەڭ تومەنگى شەگى بولدى. سول ۋاقىتتان كەيىن ەكونوميكادا ءوسىم بايقالىپ، قازاقستاندىقتاردىڭ ءال-اۋقاتىنىڭ ارتۋى باستالدى.

يرينا پلوتنيكوۆا

قاتىستى ماقالالار