شەتەلدىك دەپۋتاتتار مەن مەملەكەتتىك ەمەس ۇيىم وكىلدەرى قازاقستانداعى ازاپتاۋ مەن زورلىق-زومبىلىققا قارسى كۇرەس جۇمىسىنىڭ مەحانيزىمىمەن تانىستى.

الماتى قالاسى ىىد-دە قازاقستان رەسپۋبليكاسى باس پروكۋرورىنىڭ ورىنباسارى ە.ا.كەنەنبايەۆ، ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ر.ت.جاقىپوۆ، سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ر.يۋ. ۆاسيلەنكو، سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس بويىنشا ۇلتتىق بيۋرو تەرگەۋ دەپارتامەنتىنىڭ باسشىسى س.ن.پەروۆ قازاقستانداعى ازاپتاۋ مەن زورلىق-زومبىلىق ارەكەتتەرگە قارسى كۇرەستىڭ جۇمىس مەحانيزمىن جەتىلدىرۋ مەن جالپى ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىنىڭ قورعالۋىن نىعايتۋ ماقساتىندا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستار جايىندا شەتەلدىك دەلەگاسيا دەپۋتاتتارىمەن جانە مەملەكەتتىك ەمەس ۇيىم مۇشەلەرى ءۇشىن ب ا ق وكىلدەرىنىڭ  قاتىسۋىمەن بريفينگ وتكىزدى.

كەزدەسۋگە شەتەلدىك دەلەگاتتار، ونىڭ ىشىندە يسپانيا، رۋمىنيا، پولشا مەملەكەتتەرىنىڭ پارلامەنت مۇشەلەرى، يتاليا مەن چەحيانىڭ  مەملەكەتتىك ەمەس ۇيىم مۇشەلەرى جانە قازاقستان رەسپۋبليكاسى سەنات دەپۋتاتتارى قاتىسىپ، قازاقستانداعى پەنيتەنسيارلىق جۇيە جۇمىسىمەن كەڭىنەن تانىستى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى 1998 جىلى بۇۇ-نىڭ كونۆەنسياسىنا قوسىلعان كۇننەن باستاپ ازاپتاۋ مەن زورلىق-زومبىلىققا قارسى كۇرەس بويىنشا ءتيىمدى ۇلتتىق جۇيە قالىپتاستىردى.

سونىمەن قاتار، كەزدەسۋدە قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اشىق ءارى دەموكراتيالىق جانە قۇقىقتىق مەملەكەت ەكەندىگى باسا ايتىلدى. بۇگىنگى تاڭدا بارلىق مەملەكەتتىك ورگانداردا ازاپتاۋ مەن زورلىق-زومبىلىققا قاتىستى فاكتىلەر مەن وعان كىنالى تۇلعالار اشكەرەلەنىپ وتىرادى. كەز-كەلگەن ارىز-شاعىم ءجىتى تەرگەلىپ، جابىرلەنۋشىنىڭ قۇقىقتارىمەن باس بوستاندىقتارىنىڭ ساقتالۋى مەملەكەت ساياساتىنىڭ باستى باعىتتارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى.

«قر-نىڭ كونستيتۋسياسى مەن قولدانىستاعى زاڭ نورمالارىندا كەز-كەلگەن تۇلعاعا قاتىستى ازاپتاۋ ارەكەتتەرى نەمەسە زورلىق-زومبىلىق كورسەتۋ، سونىمەن قاتار، ازاماتتارعا قاتىستى وزگە دە قاتال جازالاردى قولدانۋعا، ولاردىڭ ار-نامىسىن قورلاۋعا تولىق تىيىم سالىنعان. قازاقستان رەسپۋبليكاسىندا قولدانىلىپ وتىرعان بارلىق شارالار مەملەكەتتىك ورگاندار مەن قوعامدا، ازاماتتارعا قاتىستى ازاپتاۋمەن زورلىق-زومبىلىق ارەكەتتەرگە «مۇلدەم توزبەۋشىلىك» قاعيداسىنا باعىتتالعان. اتالعان ءپرينسىپ سوڭعى جىلدارى جۇرگىزىلگەن رەفورمالاردىڭ نەگىزگى باعىتتارىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى. ەلباسىنىڭ تىكەلەي تاپسىرماسىمەن قىلمىستىق زاڭنامالارعا تۇبەگەيلى رەفورمالار ەنگىزىلىپ، حالىقارالىق قۇقىقتىق نورمالار مەن گۋمانيزاسياعا باعىتتالعان قىلمىستىق-پروسەسسۋالدى جانە قىلمىستىق-اتقارۋ كودەكستەرى قايتا قابىلداندى»،-دەپ اتاپ كورسەتتى ءوز بايانداماسىندا ق ر ىشكى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى، پوليسيا گەنەرال-مايورى راشيد جاقىپوۆ.

 سونداي-اق مينيسترلىك باسشىسى ءوز بايانداماسىندا قر-نىڭ جاڭا قابىلدانعان زاڭنامالارىندا ازاماتتاردىڭ قۇقىقتارىمەن باس بوستاندىقتارىنىڭ ساقتالۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا پروسەسسۋالدى پروكۋرور جانە تەرگەۋ سوتتارى سياقتى جاڭاشىلدىقتار ەنگىزىلگەنىن العا تارتىپ، زاڭ شەڭبەرىندە اۋىر جانە اسا اۋىر قىلمىس جاساعانداردان بولەك تۇلعالارعا قاتىستى «قاماۋعا الۋ» شاراسى بويىنشا شەكتەۋلەر قويىلعاندىعىن جەتكىزدى. بۇل رەتتە قورعاۋشىلاردىڭ ءرولى ارتىپ، كۇدىكتىلەردى ۋاقىتشا ۇستاۋ ۋاقىتى 48 ساعاتقا دەيىن قىسقارتىلعان.

كەزدەسۋ بارىسىندا ارىز-شاعىم ءتۇسىرۋدىڭ بىركەلكى جۇيەسىنىڭ تيىمدىلىگى مەن جازاسىن وتەۋشى ازاماتتار ءۇشىن كەز-كەلگەن ۋاقىتتا قاندايدا ءبىر ارىز-شاعىم تۇسىرە الۋلارى ءۇشىن ءىىم-نىڭ ءبىرىڭعاي 1402 سەنىم تەلەفوندارى جانە شاعىمدار ءۇشىن ورناتىلعان ارنايى جاشىكتەر شەتەلدىكتەردىڭ نازارىن اۋداردى.

قر-دا زاڭ جاڭاشىلدىقتارىنان بولەك تاجيىربەلىك شارالاردا قابىلدانعان. دالىرەك ايتقاندا، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى عيماراتتارىندا كەزەڭ-كەزەڭىمەن بەينە باقىلاۋ كامەرالارىمەن جابدىقتالعان اشىق تەرگەۋ كابينەتتەرى ەنگىزىلۋدە. بۇگىنگى تاڭدا مۇنداي 700 كابينەت جۇمىس ىستەۋدە.

قابىلدانعان شارالار ناتيجەسىندە 2017 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا تومەندەگى شاعىمدار سانى ازايدى:

-پوليسيانىڭ زاڭسىز ارەكەتى مەن شەشىمى- 4/1-گە

-زاڭسىز تەرگەۋ امالدارى - جارتىلاي

-ازاماتتاردى زاڭسىز ۇستاپ، ءىىو-نا جەتكىزۋ - 2 ەسەگە ازايعان.

«ازاپتاۋعا نەمەسە زورلىق-زومبىلىققا ۇشىراعان تۇلعالار قوسىمشا تەگىن زاڭدىق كەڭەستەر الۋعا، مەديسينالىق جانە الەۋمەتتىك نەمەسە پسيحولوگيالىق كومەكتەر الۋعا قۇقىلى. قازاقستاننىڭ بارلىق ايماقتارىندا قاتاڭ جازالاۋ شارالارى قولدانىلعان نەمەسە ازاپتاۋ مەن زورلىق-زومبىلىق قۇرباندارىنا اينالعان ازاماتتارعا كومەك قولىن سوزاتىن كۇيزەلىس ورتالىقتارى جۇمىس ىستەۋدە. بۇگىنگى كۇنى ازاپتاۋمەن زورلىق-زومبىلىققا ۇشىراعان تۇلعالارعا مەملەكەت تاراپىنان وتەماقى تولەنىپ، بولاشاق ءومىرىنىڭ دۇرىس باعىتتا جالعاسۋىنا جاعداي جاسالىنۋدا. بۇل باعىتتاعى جاڭ جوباسى اعىمداعى جىلدىڭ قاڭتار ايىندا قابىلدانعان بولاتىن. ەسكەرە كەتسەك، كەز-كەلگەن ازاماتقا قاتىستى ازاپتاۋ مەن زورلىق-زومبىلىق ارەكەتتەر جاساۋ اۋىر قىلمىستار ساناتىنا جاتادى. زاڭ بويىنشا مۇنداي قىلمىس جاساعاندارعا 12 جىلعا دەيىن باس بوستاندىعىنان ايىرىلۋ جازاسى قاراستىرىلسا، ولار ەشقانداي راقىمشىلىق شارالارىنا ىلىنبەيدى، ءارى ءوز جازالارىن تولىق وتەيدى»،-دەپ تۇيىندەدى ءوز ءسوزىن شەتەلدىك دەلەگاتتار قاتىسقان كەزەدەسۋدە راشيد جاقىپوۆ.

كەزدەسۋ سوڭىندا دەلەگاتتار ءبىرقاتار قىلمىستىق ىستەرمەن تانىسىپ، الماتىداعى №1 تەرگەۋ يزولياتورىنا دا باس سۇقتى.